.
W raporcie o sytuacji makroekonomicznej i o stanie sektora finansowego krajów kandydujących Komisja oceniła też, że Polska musi pilnie umacniać sektor bankowy, gdyż nie odgrywa on w pełni roli pośrednika wspierającego wzrost i stabilność gospodarki.
Organ wykonawczy Unii Europejskiej uważa, że obecne spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce okazało się poważniejsze, niż się spodziewano. Ostrzegł w związku z tym przed niebezpieczeństwem dalszego podnoszenia się i tak już bardzo wysokiego poziomu bezrobocia.
Według Komisji głównym wyzwaniem makroekonomicznym dla Polski w okresie poprzedzającym wejście do Unii jest zapewnienie, żeby wskaźnik wzrostu gospodarki sięgał ponad 5 proc., i tym samym zagwarantowanie rzeczywistego nadrabiania dystansu (w stosunku do UE), 'a zarazem utrzymanie znośnego deficytu na rachunku bieżącym i powstrzymanie szybkiego wzrostu bezrobocia' - czytamy w raporcie.
'W średniej perspektywie potrzebna będzie dalsza konsolidacja budżetu, żeby złagodzić presję na rachunku bieżącym' - piszą eksperci Komisji. Spodziewają się oni, że zmniejszające się dochody z prywatyzacji będą w coraz mniejszym stopniu pokrywać deficyt płatniczy i że trzeba go będzie finansować zadłużając się za granicą.
'Głównym wyzwaniem strukturalnym na froncie budżetowym jest równoczesna redukcja ciężaru podatków, określenie właściwego stopnia redukcji deficytu i zrobienie miejsca na zwiększanie wydatków kapitałowych. Na tym etapie procesu reform oznacza to prawdopodobnie głęboką reformę podstaw państwa opiekuńczego w Polsce' - twierdzi Komisja.
Opublikowany w poniedziałek raport posłuży do dyskusji nad sytuacją makroekonomiczną i finansową kandydatów przedstawicielom obu stron i ministrom finansów samej Piętnastki.
Komisja zaczyna od ogólnie pozytywnej oceny, że kraje kandydujące są w trakcie osiągania stabilności makroekonomicznej i postępują dużymi krokami drogą reform strukturalnych, w tym również w sektorze finansowym.
Jednakże - zastrzega Komisja - zdolność do sprostania wyzwaniom musi być nieustannie umacniania i przystosowywana w miarę, jak ewolucja ekonomiczna będzie stwarzała nowe wyzwania w zarządzaniu makroekonomicznym, i w miarę, jak sektory finansowe, które znajdują się we wczesnej fazie rozwoju, będą osiągały pewną dojrzałość.
Pisząc o wyzwaniach polityki budżetowej i płatniczej, Komisja podkreśla znów wagę posiadania niezależnego banku centralnego, którego nadrzędnym celem jest stabilność cen i któremu nie wolno bezpośrednio finansować administracji publicznej.
Komisja chwali NBP za politykę pieniężną, która dobrze służy gospodarce na tym etapie zaawansowanych przekształceń i w okresie poprzedzającym przystąpienie do unii walutowej. Zestaw instrumentów NBP jest elastyczny i odpowiedni do prowadzenia polityki pieniężnej.
Jednakże autorzy raportu przyznają zarazem, że polityka pieniężna była zbyt twarda od drugiej połowy 2000 roku i przyczyniła się do ogólnego spowolnienia wzrostu.
Tak czy inaczej bank centralny to nie wszystko. 'Większość krajów kandydujących poczyniła znaczne postępy w restrukturyzacji i prywatyzacji swoich sektorów bankowych' - przyznaje Komisja. W Polsce wysoki udział własności zagranicznej jest ważnym czynnikiem sprzyjającym zdrowiu i stabilności banków.
'Jednak są one nadal stosunkowo słabo rozwinięte i nie spełniają jeszcze odpowiednio roli pośredników, a co za tym idzie - nie są w pełni zdolne wspierać wzrostu gospodarczego i stabilności makroekonomicznej' - czytamy.
Według Komisji uwaga odnosi się w większym stopniu do Polski niż do innych czołowych kandydatów. I tak w Polsce aktywa banków stanowiły w czerwcu 2001 roku 64 proc. przecież stosunkowo niewysokiego PKB. W Czechach wskaźnik ten był dwukrotnie wyższy (130 proc.).
Depozyty bankowe w Polsce sięgały ledwie 33,4 proc. PKB, gdy w Czechach 69,2 proc., a na Węgrzech 54,7 proc.
W tej sytuacji kredyt jest słabo rozwinięty i ma na ogół charakter krótkoterminowy. W 2001 roku znaczny był udział niespłacanych i nieobsługiwanych pożyczek, na szczęście niższy w Polsce (16,4 proc.) niż w Czechach (21,6 proc.), ale wyższy niż na Węgrzech (3,4 proc.).
Jeszcze gorzej rozwinięte od banków są inne segmenty sektora finansowego. Przyczyny słabości banków tkwią w samym sektorze, ale również w braku dostatecznych gwarancji prawnych i praktycznych zabezpieczających banki przed utratą niespłacanych wierzytelności.
Komisja wskazuje na brak efektywnej infrastruktury sądowniczej, procedur upadłościowych i umożliwiających zajmowanie majątku przedsiębiorstw na poczet niespłaconych kredytów itp. Nawołuje też do umocnienia dyscypliny finansowej przedsiębiorstw i poprawy jakości ich zarządzania.
