Pastusiak: Koniec z marzeniami, dla USA nie jesteśmy ważni

Prof. Longin Pastusiak, wiceprzewodniczący SLD, specjalista od tematyki amerykańskiej: To, że Obama nie złożył do tej pory wizyty w Polsce nie jest przykładem na marginalizację Polski w polityce amerykańskiej.

My, Polacy - a w szczególności nasze elity polityczne - mamy daleko idące złudzenia co do miejsca i roli Polski w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych. Polska jest oczywiście cennym sojusznikiem USA. Ale jest tylko jednym z 28 państw członkowskich NATO i wszelkie żądania naszych władz, dotyczące uzyskania dodatkowych gwarancji bezpieczeństwa są naiwne.

USA nie udzielają żadnych dodatkowych gwarancji. Nie zawierają żadnych specjalnych stosunków z jakimkolwiek państwem natowskim. Amerykanie uważają, że wszyscy członkowie sojuszu północnoatlantyckiego powinni być traktowani jednakowo.

Faktem jest, że stosunki z Rosją są dla USA szczególnie ważne. A to dlatego, że są to jedyne kraje, które posiadają zdolność tzw. drugiego, odwetowego uderzenia nuklearnego. Amerykanie rozmawiają teraz z Rosjanami o redukcji zbrojeń strategicznych. Bo obecny układ wygasa bowiem 5 grudnia. Póki USA nie dogadają się w sprawie nowego układu, którego zawarcie leży w interesie Stanów, Rosji i Europy - w tym Polski - nie będą podejmować szczegółowych decyzji w sprawie nowego systemu antyrakietowego, który ma zastąpić koncepcję lansowaną przez poprzednią administrację.

Na pewno nowy system, z którym przyjechał do nas Biden, jest znacznie lepszy, bo zabezpiecza całą Europę przed rakietami średniego i krótkiego zasięgu. Potencjalny agresor, jakim jest Iran nie posiada bowiem rakiet długiego zasięgu, przeciw którym skierowany był system w starej wersji. Nowe propozycje USA lepiej służą interesom bezpieczeństwa Polski i mam nadzieję, że nie będą przedmiotem protestów Rosji.

[

Ameryka to nasz kluczowy partner? Nie w gospodarce ]( http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/ameryka;to;nasz;kluczowy;partner;nie;w;gospodarce,24,0,548888.html )

Z pewnością poziom wymiany gospodarczej polsko-amerykańskiej nie odpowiada dość intensywnej współpracy w sferze politycznej i militarnej. Świadczy o tym najlepiej fakt, że USA są dopiero na 17. miejscu jako największy partner handlowy Polski.

Mogę podejrzewać, że to może być efekt swego rodzaju cichego porozumienia USA z Unią Europejską.W jego ramach Europa nie będzie zbyt intensywnie konkurować na płaszczyźnie gospodarczo-handlowej z USA np. w Ameryce Łacińskiej. A w zamian Stany będą mniej angażować się gospodarczo w Europie Środkowej i Wschodniej. Niejako oddając ten obszar unijnym potęgom ekonomicznym.

Nie sądzę, by to mogło wystarczyć. W Afganistanie jest obecnych ponad 40 państw. Nie możemy liczyć na specjalne przywileje.

Z drugiej strony niepotrzebnie bierzemy na siebie aż tak duże zaangażowanie w Afganistanie. Powinniśmy brać przykład z Francji i Niemiec, czyli z większych państw, które w mniejszym stopniu biorą odpowiedzialność za sytuację w Afganistanie. Nie mówię już nawet o tym, że w Iraku te dwa państwa w ogóle nie były obecne i w żadnym stopniu nie naraziło to na szwank ich relacji z USA. My też musimy mierzyć zamiary według sił.

Pokojowy Nobel dla Obamy jest trochę na wyrost. Ale to słuszne posunięcie. Bo on zainicjował wiele pozytywnych zmian w polityce międzynarodowej i to jest zachęta, by brnął dalej w kierunku realizacji celów, o których mówił.

[

Gawłowski: Fochy na USA to objaw słabości ]( http://www.money.pl/archiwum/felieton/artykul/gawlowski;fochy;na;usa;to;objaw;slabosci,56,0,548920.html )
Stany Zjednoczone kierują się własnymi interesami, które są globalne. My nie jesteśmy państwem globalnym, ale regionalnym. Ale to co robią USA w relacjach z Rosją i Iranem, czy też idealistyczny zamiar wyeliminowania broni jądrowej, to wszystko służy też interesom Polski.

Musimy widzieć zbieżność tych interesów i wspomagać USA w ich realizacji. Dlatego powinniśmy chcieć, by USA były obecne militarnie w Europie, a NATO było wiarygodnym sojuszem, bo to zapewnia bezpieczeństwo Polski.

U nas istnieje zjawisko, które nazywam mitologią amerykańską. Uważamy, że jeżeli będziemy Amerykanom prawić komplementy, to uzyskamy od nich więcej i wyjdą oni naprzeciw naszym oczekiwaniom. Otóż - na ile znam Amerykanów, a znam dość dobrze, bo studiowałem tam i wiele lat wykładałem na tamtejszych uczelniach - oni cenią sojusznika, który wie, czego chce.

Musimy formułować jasno i klarownie nasze oczekiwania. A przede wszystkim one muszą być realistyczne. Dopóki nie nabierzemy swego rodzaju realizmu, będziemy żyli w świecie marzeń. Wciąż będziemy mieli pretensje za niezrealizowanie naszych oczekiwań.

Tak było w naszych reakcjach na zmianę koncepcji systemu obrony antyrakietowej, gdy niektórzy politycy mówili o zdradzie, wbiciu noża w plecy czy końcu romansu z USA. Takie wypowiedzi są wyrazem braku realizmu z naszej strony.

Ale myślę, że nadchodzi już czas, w którym będziemy w stanie bardziej realistycznie oceniać politykę USA i możliwości rozwoju naszych relacji. Bo na pewno w naszym interesie jest utrzymywanie dobrych stosunków z USA.