Pastusiak: Nic nam się nie należy od USA

*Longin Pastusiak, amerykanista, działacz SLD: *Polska nigdy nie była, mówię to jako amerykanista, nie jest i nie będzie oczkiem w głowie polityków amerykańskich. Współcześnie Polska jest oczywiście interesującym partnerem dla Stanów Zjednoczonych. Przede wszystkim z punktu widzenia geopolitycznego, natomiast z punktu widzenia partnera gospodarczego, jest już krajem marginalnym. To nam Polakom się zdaje, że tylko dlatego, że mamy historyczne zasługi dla USA, ponieważ Kościuszko i Pułaskiego brali udział w walce o ich niepodległość, to Amerykanie mają jakieś zobowiązania wobec nas. To są złudzenia, których powinniśmy się szybko pozbyć.

Amerykanie nie są społeczeństwem sentymentalnym a pragmatycznym. Zawsze w danej chwili ich interesuje znaczenie kraju z punktu widzenia globalnych interesów Stanów Zjednoczonych.

Druga sprawa, to trzeba wiedzieć jak negocjować z Amerykanami. Oni cenią partnera, który wie czego chce, jakie ma interesy, potrafi logicznie argumentować a nie tylko poklepywać ich po ramieniu, prawić komplementy. Taki kraj nie uzyska za wiele w negocjacjach.

Stosunki polsko-amerykańskie są dobre, nie ma między nami poważniejszych problemów. Oczywiście wizyta każdego prezydenta reprezentującego największe mocarstwa jest ważna. W tej chwili nie mamy jednak spraw, które wymagałyby jakiegokolwiek przełomu w naszych stosunkach.

Ze spraw do poruszenia jest przede wszystkim bezpieczeństwo, bo jesteśmy sojusznikami. Musimy zsynchronizować datę obecności Polskich żołnierzy w Afganistanie. Obama za dwa miesiące zaczyna wycofywać wojska amerykańskie, a nasz rząd mówi, że wycofa żołnierzy dopiero w 2014 roku.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/189/t139965.jpg ) ] (http://news.money.pl/artykul/obama;w;polsce;bedzie;bezpieczny,120,0,838264.html) Obama w Polsce będzie bezpieczny
Jest kwestia stacjonowania samolotów amerykańskich F-16. Rząd polski deklaruje gotowość w tej sprawie. Nie wiadomo kiedy to ma się stać. To wymaga dopracowania, strona polska mówi, że samoloty wraz z pododdziałami mogą się pojawić w Polsce już w przyszłym roku. Amerykanie mówią jednak o rok późniejszym terminie.

Dopracowania wymaga też sprawa bardzo ważna z punktu widzenia interesów Polski. Chodzi o konserwację 48 samolotów F-16. Amerykanie niechętnie udzielają licencji na ich remonty. Kraj musi mieć własną bazę serwisową, dlatego musimy dogadać się z nimi. Wydaje się, że oni są gotowi na ustępstwa w tej sprawie, tak żeby zakłady w Bydgoszczy, które specjalizują się w remontach samolotów, mogły przejąć pełną odpowiedzialność za konserwację myśliwce, co wymaga oczywiście udostępnienia przez USA technologii.

Na drugiej stronie przeczytasz o amerykańskiej polityce wizowej

Tutaj trzeba powiedzieć, że Stany Zjednoczone są czwartym największym inwestorem w Polsce, po Francji, Holandii i Niemczech. Natomiast już znaczcie gorzej przedstawia się sytuacja w handlu. Mając największą gospodarkę na świecie, USA jest dopiero na 15 miejscu jako największy partner handlowy Polski. To z małymi krajami, takimi jak Belgia, mamy większe obroty. Nie jest oczywiście sprawą prezydentów w tym decydować, ale mogą zachęcać ludzi biznesu, by wykazywali większą aktywność w kontaktach handlowych.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/89/t95321.jpg ) ] (http://news.money.pl/artykul/czesc;rodzin;smolenskich;rozzalona;nie;spotkaja;sie;z;obama,147,0,838547.html) Część rodzin smoleńskich rozżalona. Nie spotkają się z Obamą

Nie tylko możemy, ale musimy żądać zasady wzajemności w polityce wizowej. Polska zniosła wizy dla obywateli USA w 1991 roku, oni wtedy znieśli opłaty wizowe, ale już w 1994 ponownie te opłaty wprowadzili. Dziś obywatel Polski, który zwraca się o wizę amerykańską płaci ponad 100 dolarów. Mało tego, ten który dostaje odmowę też musi zapłacić. W tej kwestii powinniśmy wiercić dziurę w brzuchu Obamie.

Każdy lubi słuchać komplementów. Przypuszczam, że Obama jak każdy prezydent Stanów Zjednoczonych po 1989 roku, nie będzie ich szczędził. Przede wszystkim za bardzo pokojową transformację ustrojową. Polska to pierwszy przykład kraju, który zmienił ustrój społeczny, ekonomiczny i polityczny w drodze ewolucji a nie krwawej rewolucji. Pochwali Polskę za to, że jest lojalnym sojusznikiem Stanów, będzie też pewnie zachęcał nas żebyśmy promowali demokrację na świecie.

Wizyta w Wielkiej Brytanii miała dwie fazy. Pierwszą - bardziej symboliczną, kiedy Obama w pierwszym dniu mieszkał w Buckingham Palace. W drugim dniu przemawiając w Izbie Gmin i rozmawiając z premierem Cameronem - miała już czysto polityczny charakter.

W Polsce rzeczywiście ta wizyta ma bardziej protokólarny i ceremonialny wymiar, ale jest bardzo krótka, czasu jest mało, więc przywiązywano więcej uwagi do symbolicznego charakteru wizyty.

Nie jest to jednak problem. Kanały dialogu polsko-amerykańskiego mamy otwarte. Możemy w każdej chwili prowadzić rozmowy na każdym szczeblu.