Rok 2017 ma być przełomowy dla polskich emerytów. Obniżony wiek emerytalny, nowe zasady waloryzacji i podwyżki. To jednak nie wszystko. Niektórzy mogą też liczyć na wyższe świadczenia m.in. z racji zmian, które weszły w życie jeszcze w 2015 roku. Wystarczy, że w uzasadnionych przypadkach złożą do ZUS-u wniosek o ponowne przeliczenie emerytury. Przypominamy, kiedy warto o tym pomyśleć.
Wysokość emerytury można ustalić po raz drugi. Niektórzy o tym nie pamiętają, inni stronią od złożenia wniosku o ponowne przeliczenie. Powód? Emeryci boją się, że w efekcie dostaną mniej pieniędzy. Nic bardziej mylnego. ZUS zapewnia, że podejmuje decyzję z korzyścią dla zainteresowanego. Jeśli obliczenie nie daje szansy na wyższą kwotę, wypłaca się świadczenie o dotychczasowej wartości.
Pracujący emeryt dostanie więcej
Wiele osób po przejściu na emeryturę nie decyduje się na całkowite porzucenie pracy. Uzyskiwane wynagrodzenie może zapewnić nie tylko dodatkowy zastrzyk gotówki. Zarobki pozwalają też zwiększyć kwotę emerytury. Dzieje się tak w sytuacji, gdy emeryt pozostaje zatrudniony na umowę i regularnie opłaca składki.
Osoby, które przeszły na emeryturę według "starych zasad" (z uwzględnieniem zarobków, stażu ubezpieczeniowego i kwoty bazowej)
, aktualne wynagrodzenie mogą doliczyć po zakończeniu kwartału. Jeśli zechcą dopisać również okres pracy sprzed emerytury, mają prawo zrobić to w każdym momencie.
Nowi emeryci też mogą zyskać na tym, że nadal pracują. Z przeliczenia świadczenia skorzystają jednak dopiero po dłuższym czasie lub po ustaniu ubezpieczeń rentowego i emerytalnego. - Jeżeli taka osoba pracuje i po zakończeniu roku kalendarzowego przedłoży do ZUS-u zaświadczenie o osiąganym wynagrodzeniu za poprzedni rok, ma możliwość przeliczenia całej emerytury - tłumaczy Wiesława Lempska z Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dla portaluNewseria.pl.
Zarobki uzyskane w całości lub w części już po przyznaniu emerytury nie zawsze mogą pomóc. Pracownicy ZUS-u uwzględnią je przy powtórnym przeliczaniu podstawy wymiaru pod warunkiem, że nowo ustalony wskaźnik jej wysokości będzie wynosił więcej niż 250 proc. Jak obliczyć potrzebną wartość? Należy porównać zarobki z danego roku kalendarzowego z przeciętnym wynagrodzeniem określonym dla tych samych dwunastu miesięcy. Dane publikuje Główny Urząd Statystyczny.
Emerytura bez potwierdzenia
Opcja ponownego przeliczenia sprawdzi się też u tych osób, które wcześniej nie były w stanie udowodnić okresów zatrudnienia. Może się zdarzyć tak, że podczas ubiegania się o emeryturę ubezpieczony nie dysponował potwierdzeniem wysokości konkretnych zarobków. Jeśli udało mu się je zdobyć później, nic nie stoi na przeszkodzie, aby wnioskował o doliczenie tego wynagrodzenia. Z rozwiązania mogą też skorzystać emeryci, którzy potrzebnych dokumentów nigdy nie znaleźli. W jaki sposób?
Od 1 stycznia 2009 roku w miejsce tzw. zarobków zerowych zostały wprowadzone zarobki w kwocie płacy minimalnej. Zgodnie z tą zasadą, osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy, które w chwili wyliczania emerytur nie mogły udowodnić swojego wynagrodzenia, mogą teraz wystąpić o przeliczenie świadczenia. Co to oznacza w praktyce? Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjmie wniosek i uwzględni wysokość minimalnego wynagrodzenia za wskazane lata. W ten sposób uda się doliczyć okresy niewykazane wcześniej przez brak ważnych dokumentów.
Urlop wychowawczy i studia wyższe też pozwolą zyskać
Od 2015 roku poprawiła się też sytuacja osób, które przed 1999 rokiem przebywały np. na urlopach wychowawczych. To efekt zmiany zasad ustalania kapitału początkowego. Wcześniej czas sprawowania opieki nad dzieckiem był traktowany jako czas bez opłacania składek, co niekorzystnie wpływało na wysokość ostatecznych wyliczeń. Każdy taki rok nieskładkowy wynosił 0,7 proc. podstawy wymiaru kapitału. Dwa lata temu wskaźnik ten wzrósł do 1,3 proc.
Osoby, które już pobierają emerytury na podstawie wcześniej ustalonej wysokości zgromadzonych środków, muszą złożyć wniosek. Dzięki temu świadczenie zostanie dostosowane do nowych zasad i ZUS raz jeszcze ustali kapitał początkowy. Łatwiej mają przyszli emeryci. Zakład Ubezpieczeń Społecznych z urzędu przeliczy za nich podstawę emerytury, bez konieczności okazywania jakiegokolwiek dokumentu.
Pokaźniejsze emerytury mogą też trafić do kieszeni absolwentów studiów wyższych. - Zmiana zezwala na uwzględnienie okresu studiów przed 1 stycznia 1999 r. w kapitale początkowym w wymiarze ograniczonym do 1/3 wszystkich okresów składkowych do daty przejścia na emeryturę - wyjaśnia Wiesława Lempska z ZUS. Wcześniej przepisy również pozwalały na uwzględnienie 1/3 udowodnionych okresów składkowych, ograniczeniem była jednak konkretna data. W grę wchodziły wyłącznie składki opłacane do końca 31 grudnia 1998 roku.
Średnia długość życia ma znaczenie
Zgodnie z nowymi zasadami obliczania emerytur pod uwagę bierze się tzw. tablice średniego dalszego trwania życia. Wysokość świadczenia emerytalnego uzyskuje się dzieląc zebrane składki właśnie przez przewidywalną długość życia. Główny Urząd Statystyczny publikuje takie dane co dwanaście miesięcy. Na ich podstawie oblicza się wartości w okresach od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku.
Zmiany z maja 2015 roku spowodowały, że ZUS ma teraz obowiązek sprawdzać, czy dla konkretnej osoby korzystniejsze jest przyjęcie tablicy obowiązującej w momencie zgłaszania wniosku o emeryturę, czy w momencie osiągnięcia przez wnioskodawcę wieku emerytalnego. Emeryci, którzy uzyskali wyliczenie jeszcze przed wejściem w życie przepisów mogą zgłosić się do zakładu z prośbą o ponowne przeliczenie na bardziej opłacalnych warunkach.
Ponowne przeliczenie emerytury. Na czym to polega?
Na wniosek świadczeniobiorcy ZUS ponownie oblicza wysokość przyznanej emerytury. Sytuacja może dotyczyć np. doliczenia nieuwzględnionego okresu ubezpieczenia albo określenia na nowo podstawy wymiaru z dodatkowymi zarobkami. Na druku należy zaznaczyć konkretną opcję.
Jeśli wnioskodawca chce przeliczyć emeryturę ze względu na staż pracy, musi przedstawić świadectwo od pracodawcy i zaświadczenie o kontynuacji zatrudnienia. Ukończenie studiów udowodni natomiast zaświadczeniem z uczelni. W przypadku przeliczania podstawy wymiaru przyda się informacja o wysokości zarobków określona na druku ZUS Rp-7.
Po otrzymanym wniosku ZUS wydaje decyzję w ciągu 60 dni od momentu wyjaśnienia okoliczności. W sytuacji, gdy zdecyduje się na zwiększenie emerytury, wypłaci ją od pierwszego dnia miesiąca, w którym taki dokument został złożony.
##