- wynika z raportu udostępnionego PAP przez Polską Federację Producentów Żywności.
Prawdopodobnie największy przyrost będzie następował w produkcji soków i napojów owocowych i warzywnych. Federacja przewiduje że w 2005 roku ich produkcja osiągnie około 9,5 mln hl, wobec 6,7 mln zł w 1999 r., co oznacza przyrost o około 6 proc. rocznie.
Natomiast przyrost produkcji wód szacowany jest na około 5 proc. rocznie. Oznacza to wzrost produkcji do poziomu około 16 mln hl, przy spożyciu na osobę około 40 litrów.
Niższa dynamika wzrostu produkcji dotyczyć będzie prawdopodobnie napojów orzeźwiających (przyrosty średnio o ok. 3,8 proc. rocznie), czyli do poziomu 30 mln hl.
Według Federacji, nieunikniona będzie również koncentracja sektora produkującego napoje bezalkoholowe.
'Produkcja napojów bezalkoholowych należy do działów przetwórstwa żywności, w których odnotowano w ostatnich latach najwyższą dynamikę wzrostu i który możemy nazwać +nowym+ segmentem rynku spożywczego w Polsce' - napisano w raporcie.
Ogółem produkcja napojów bezalkoholowych w Polsce w 1999 r. wyniosła 42,5 mln hl i była o blisko 10 proc. wyższa niż w 1998 roku.
W 1999 r. w strukturze produkcji największy udział miały napoje orzeźwiające - 56 proc., następnie wody - 28 proc. oraz soki i napoje owocowe i warzywne - 16 proc.
Soki, napoje i nektary owocowe, warzywne oraz warzywno-owocowe były najszybciej rozwijającym się segmentem rynku napojów bezalkoholowych. W latach 90-tych ich produkcja stała się dominującym kierunkiem przetwórstwa owocowo-warzywnego. W strukturze produkcji soków i napojów pitnych dominują soki i napoje owocowe, które stanowiły w 1999 r. ponad 82 proc. produkcji. Udział soków warzywno-owocowych wynosił około 13 proc., zaś soków warzywnych jedynie 4 proc. produkcji. Struktura ta utrzymała się prawdopodobnie także w roku 2000.
W 1999 r. produkcja napojów orzeźwiających wyniosła prawie 24 mln hl, tj. wzrosła w stosunku do 1998 r. aż o 35 proc., przewyższając tym samym produkcję wód o około 12 mln hl. Równocześnie obserwacja rynku napojów orzeźwiających potwierdza jego tendencję wzrostową. W 2000 r. rozwój produkcji napojów orzeźwiających był prawdopodobnie mniejszy i osiągnął poziom około 25 mln hl.
W ostatnich latach wzrósł import koncentratów, głównie soku pomarańczowego i grejfrutowego. W latach 1997-1999 import soków i koncentratów zwiększył się o blisko 60 proc. - z 43,8 do 69,5 tys. ton, osiągając wartość 85,4 mln USD.
W 1999 r. całkowity import koncentratów napojów bezalkoholowych wyniósł 73 tys. ton, a jego wartość - 87 mln USD.
W strukturze importu soków owocowych i warzywnych (głównie zagęszczonych) w 1999 r. około 45 proc. stanowił sok pomarańczowy, a 17 proc. grejfrutowy. Łączny udział importu koncentratów soków z owoców cytrusowych wynosił około 65 proc. (blisko 80 proc. w 1997 r.). Równocześnie nastąpił dynamiczny rozwój importu soku jabłkowego (do 16 tys. ton w 1999 r., tj. do około 24 proc. importu soków ogółem).
Według Federacji, wzrost importu soku jabłkowego spowodowany jest zastępowaniem przez sadowników przemysłowych odmian jabłek deserowymi. W rezultacie ceny jabłek przemysłowych w ostatnich trzech latach wzrosły pięciokrotnie, a to z kolei wymusiło wzrost importu koncentratu soku jabłkowego, zarówno na potrzeby przetwórstwa krajowego, jak i reeksportu.
Głównymi dostawcami koncentratów soków na rynek Polski w 1999 r. były: Brazylia, Izrael i Kuba.
Według szacunków największy udział w wartości produkcji napojów bezalkoholowych miały w 1999 r.: Coca-Cola, Pepsi Cola ze Źródłem Pniewy, Hortex, Maspex, Hellena, Agros.
Grupę liderów tworzy 6 firm, których łączny udział w produkcji napojów bezalkoholowych w Polsce sięga ok. 50 proc.
W polskim eksporcie napojów bezalkoholowych najważniejszą pozycję (blisko 92 proc. wartości) stanowi eksport koncentratów soków.
W 1999 r. wyniósł on około 90 tys. ton, o wartości 105 mln USD. Eksport wód (około 3 mln USD) utrzymuje się od kilu lat na zbliżonym poziomie, co świadczy o ustabilizowanym popycie zewnętrznym na ten produkt, zaś napojów słodzonych (7 mln USD w 1999 r.) z roku na rok zmniejsza się, głównie z powodu spadku sprzedaży na rynku wschodnim. W ostatnich dwóch latach niekorzystny wpływ na rozwój eksportu soków miały niższe zbiory jabłek. Dodatkowo podaż jabłek do produkcji koncentratu uszczuplana jest przez rosnące ich zużycie do wyrobu wina owocowego. W konsekwencji eksport koncentratu soku jabłkowego (najważniejszego produktu eksportowego) zmniejszył się z 91 proc. do 84 proc. eksportu soków ogółem. Na rynku międzynarodowym największym odbiorcą polskiego koncentratu soku jabłkowego są Niemcy (57 tys. ton w 1999 r., tj. 76 proc. jego eksportu) oraz Holandia (odpowiednio: 9 tys. ton, tj. 12 proc.). Polska z pierwszego dostawcy koncentratu soku jabłkowego do UE przesunęła się prawdopodobnie na czwarte miejsce po
Turcji, Węgrzech i WNP.
Rok 1999 i I półrocze 2000 r. przyniosły pogorszenie wyników finansowych sektora napojów bezalkoholowych. W I półroczu 2000 r. prawie 80 proc. producentów soków i 43 proc. producentów innych napojów bezalkoholowych osiągało zyski netto, a ich udział w przychodach tych branż wynosił, odpowiednio, 45 proc. i 57 proc.
Według Federacji, czynnikiem pogarszającym stan finansowy producentów napojów bezalkoholowych jest jego zadłużenie i malejąca płynność finansowa.
Z danych GUS wynika, że na koniec 1999 r. zadłużenie długoterminowe sektora wyniosło ok. 710 mln zł, w tym producentów soków i napojów owocowo-warzywnych prawie 150 mln zł, a producentów wód mineralnych i napojów orzeźwiających - ponad 560 mln zł.
