Białoruś, Kazachstan i Rosja przygotują fundament prawny unii celnej, mającej połączyć kraje bylego Związku Radzieckiego
Taka decyzja zapadła na nieformalnym szczycie Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej (EAWG) w Soczi nad Morzem Czarnym. "Ostatecznym celem podejmowanych wysiłków jest przystąpienie do unii celnej wszystkich członków Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej" _ W skład EAWG - obok Białorusi, Kazachstanu i Rosji - wchodzą także Kirgistan, Tadżykistan i Uzbekistan. Armenia, Mołdawia i Ukraina mają w niej status obserwatorów. EAWG jest jedną z kilku organizacji, przy pomocy których Moskwa próbuje zachować swoje wpływy na obszarze byłego ZSRR _- mówi Wladimir Putin, prezydent Rosji. Według niego, uczestnicy szczytu jednomyślnie opowiedzieli się również za utworzeniem w ramach EAWG jednolitego rynku energetycznego.
EAWG to nie jedyna organizacja zrzeszająca kraje dawnego sowieckiego imperium. Białoruś, Kazachstan i Rosją budują też - wraz z Ukrainą - Wspólną Przestrzeń Gospodarczą (WPG). Porozumienie o utworzeniu WPG, podpisane przez cztery kraje we wrześniu 2003 roku w Jałcie, zakłada, że na ich terytorium towary, kapitały i siła robocza będą mogły się przemieszczać bez ograniczeń. Cztery kraje WPG zobowiązały się także do koordynowania polityki podatkowej, walutowej i pieniężno-kredytowej.
Rosja liczy na to, że w integrację krajów tworzacych GPW mocno zaangażuje się Ukraina. Nowe władze w Kijowie, które nastały po wyborach prezydenckich w grudniu 2004 roku i za swój strategiczny cel uznały członkostwo Ukrainy w Unii Europejskiej, sceptycznie podeszły do koncepcji WPG i praktycznie wyłączyły się z prac nad tym projektem.
Z chwilą ponownego przejęcia przez Wiktora Janukowycza sterów rządu w Kijowie stosunek Ukrainy do tej inicjatywy znów będzie życzliwy. W zamyśle Kremla, WPG ma czerpać z doświadczeń UE i Prezydent Białorusi Ałaksandr Łukaszenka zapewnia, że jego kraj "w żadnym wypadku nie będzie hamulcem procesów integracyjnych". Jego zdaniem, unia celna trzech krajów powstanie w ciągu półtora rokustanowić strukturę, wokół której będą się skupiać również inne kraje byłego ZSRR.
Prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew ogłosił w Soczi, że Mińsk, Astana i Moskwa uzgodniły już 31 z 38 dokumentów, na których będzie się opierać WPG. "Pozostałe zostaną przyjęte w październiku. Wtedy też Białoruś, Kazachstan i Rosja utworzą pełnowartościową unię celną" - zapowiedział Nazarbajew, najgorętszy - obok Putina - orędownik integracji gospodarczej na obszarze byłego ZSRR.
