Winiecki: Kraje strefy euro to nie anioły. Dziś płacą za grzech pychy

Prof.Jan Winiecki, ekonomista: Najwcześniej w grę wchodzi 2015 rok. Określenie _ tak szybko jak będzie to możliwe _ jest bardzo rozciągliwe, bo trzeba tu przyjmować kategorie kryteriów z Maastricht, a ich tak szybko, zwłaszcza kryterium deficytu budżetowego, nie spełnimy.Jeżeli zejdziemy w 2013 roku poniżej 3 procent PKB, w co wątpię, najprawdopodobniej stanie się to dopiero rok później, będziemy i tak mogli wejść do strefy euro w okolicach 2015 roku.

Warto pamiętać, że nie wszystko nie zależy tylko od nas, ale także od tego w jakim stanie będzie strefa euro. Czy i kiedy zacznie znowu rozszerzać się? W tej chwili mówi się raczej o możliwych _ zwężeniach _.

Ciągle jest tak, że najważniejsi _ rozgrywający _ w UE nie chcą się przyznać do czegoś, co nazwałem kiedyś _ grzechem pychy _. Stworzyli ciało, którym rządzą ułomne reguły gry. Ma bardzo rygorystyczna ścieżkę wejścia i niezaplanowaną w ogóle ścieżkę wyjścia.

Zakładano więc faktycznie, że jeśli kraj wchodzi do strefy euro to staje się aniołem i zachowuje się idealnie. Doświadczenie ostatnich lat pokazuje natomiast, że to angelologiczne założenie jest nieprawdziwe i potrzebna jest też ścieżka wyjścia. Uregulowana i wpisana do reguł gry, by taka operacja nie była zbyt kosztowna dla wszystkich.

Wspólna waluta zawsze jest dobra w tym sensie, że ona redukuje koszty transakcyjne. Jeżeli: eksportujemy, importujemy, wyjeżdżamy za granicę, inwestujemy kapitał, odpadają nam wtedy koszty związane z wymianą pieniędzy. Niewątpliwie są to niemałe korzyści.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/180/t86452.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/nie;przyjmiemy;euro;nawet;do;2019;roku,193,0,831937.html) Nie przyjmiemy euro nawet do 2019 roku?
Jednak korzyści istnieją w warunkach jasnych dla wszystkich reguł gry. To znaczy, że jeśli istnieje klub, w którym gra się według pewnych zapisanych reguł, to muszą one mieć _ zęby _. Jeżeli ktoś nie postępuje według tych reguł, to najpierw udziela mu się dyskretnego ostrzeżenia, potem publicznego, a na końcu mówi się _ _ arrivederci _ _.

Niestety zostały one naruszone przez wielkich tej strefy. Po tym, gdy ci wielcy lekko te reguły naciągnęli, bo Francja i Niemcy przekroczyły deficyt na poziomie 3 procent PKB w granicach 1,0-1,5 punktu procentowego, to inni, jak Grecja, uznali, że _ hulaj dusza, piekła nie ma _. I deficyt budżetowy sięgnął 14 procent PKB. Tak nie może być.

Strefa euro na pewno powinna mieć regulamin, jak każdy porządny i liczący się klub. Jeżeli ktoś nie zachowuje się zgodnie z regułami klubu, to po wstępnych ostrzeżeniach musi się z klubem pożegnać.

• Na drugiej stronie czytaj o tym, czy brak euro pomógł nam być zieloną wyspą na morzu kryzysu

Nie, to nie ma najmniejszego znaczenia. Takiego argumentu używają przeciwnicy euro w Polsce. Wystarczy spojrzeć na Słowację, wcale na tym nie straciła, że miała wspólną walutę kiedy przyszedł kryzys i dramatycznie spadł eksport wszystkich krajów.

Jak bliżej przyjrzałem się statystykom, to okazało się, że wszystkim krajom w podobnym stopniu spadł eksport, w granicach od 21 do 26 procent. Najwięcej spadł na Węgrzech, a najmniej właśnie na Słowacji. Nie uważam, że jest to argument _ za _, ale na pewno nie jest to argument _ przeciw _.

To jest temat na inny czas. W tej chwili w ogóle nie istnieje problem przekonywania rodaków. Myślę, że ludzie przyzwyczają się do korzyści wynikających ze wspólnej waluty. Polacy stają się coraz bardziej otwarci, jeżdżą, pracują coraz częściej w różnych krajach, a jedna waluta ułatwia życie.

Temat pojawi się, gdy będziemy wchodzić do strefy euro; oczywiście jeśli strefa euro kompletnie się nie załamie - czego wykluczyć nie można, ale to z innych przyczyn niż obecne problemy strefy euro. Przede wszystkim, z powodu zbyt dużego obciążenia dla gospodarek wydatkami publicznymi, głównie _ socjalem _.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/91/t74587.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/przyjmiemy;euro;w;ciagu;8;lat;nic;nie;jest;pewne,125,0,836989.html) Przyjmiemy euro w ciągu 8 lat? "Nic nie jest pewne"

To jest rzadko spotykana ocena, nie chcę więc nikogo straszyć czy szokować. Nie można jednak całkowicie wykluczyć kryzysu wiarygodności kredytowej w jakimś dużym kraju zachodnim. To znaczy może pojawić się brak zaufania rynków finansowych do obligacji skarbowych tego, czy innego dużego kraju.

Rzucanie jednego zdania, czy może to być kraj _ X _ czy _ Y _ jest mało odpowiedzialne. Istnieją jednak mechanizmy, które mogą do takiego załamania doprowadzić, jeżeli nie dokona się znaczących zmian w polityce gospodarczej i społecznej.