Mamy rząd w sprawach gospodarczych skrajnie niekompetentny (w innych zresztą także). Mamy rząd, który uważa polityczny PR za substytut rzeczywistej działalności. Mamy w dodatku rząd, którego poglądy ekonomiczne są spóźnione o jakieś 50-100 lat, a może i więcej.
Chciałbym być dobrze zrozumiany. W demokracji nie ma obowiązku bycia mądrym. Każdy ma prawo głosić różne poglądy, nawet najbardziej dziwaczne. Kiedy pan Orzechowski protestuje przeciwko teorii ewolucji i twierdzi, że nie pochodzi od małpy, to prywatnie jest jego sprawa. I nawet bym się z nim zgodził, bowiem małpa ma za sobą dość długą drogę ewolucyjną.
Ale, na nieszczęście, p. Orzechowski jest w polskim rządzie wiceministrem i to już zmienia sprawę. Takie wypowiedzi traktowane są jako stanowisko rząd. Niestety takich Orzechowskich najwięcej jest wśród rządzących właśnie w obszarze gospodarki.
Wypowiedzi przedstawicieli rządu stawiają nas, Polaków, w przedziwnej sytuacji. I u siebie, i za granicą. Cóż bowiem może pomyśleć Polak w początkach XXI w., dawno już po upadku komunizmu, po rozlicznych klęskach rozmaitych etatyzmów różnych odcieni (od czarnego do czerwonego), gdy jadąc rano do pracy słyszy w radio np. Ministra Skarbu. A ten ni mniej, ni więcej zapowiada połączenie trzech pozostałych w rękach państwa firm budowlanych w jeden koncern (państwowy oczywiście), który będzie budować tanie mieszkania dla mniej zamożnych obywateli.
Albo wcześniej przeczyta wywiad z ministrem do spraw braku autostrad, zwanym oficjalnie Ministrem Transportu, że to państwowe firmy będą budować autostrady. Dlaczego? Ano, dlatego, że będą to robić szybciej i taniej.
Jako tako wykształcony ekonomista (tzn. powyżej prezesa Skrzypka) wzruszy ramionami i stwierdzi, że ministrowie tego rządu niczego się nie nauczyli i niczego z gospodarki planowej nie zapomnieli. Bo jeszcze w czasach planu sześcioletniego (1950-55) można było sobie mieć takie wyobrażenia bez obawy przed skrajną kompromitacją zawodową. Dzisiaj taka opinia mogłaby już tylko śmieszyć.
Ambaras jednak w tym, że ludzie o takich poglądach są w rządzie. I dlatego to co plotą mieć może poważne ekonomiczne konsekwencje. Nie wspominając już o opiniach na temat polskiego rządu na stronach ekonomicznych gazet światowych (zresztą na innych stronach też wielce krytycznych opinii nie brakuje).
I znowu prywatnie pp. Jasiński i Polaczek mogą z całym przekonaniem zapisać się do Towarzystwa Ziemi Płaskiej (jest takie w USA!). Tylko, że – na szczęście, czy na nieszczęście – Polska dostała współorganizację „Euro 2012”! I co będzie, jeśli ci nieszczęśnicy (oraz im podobni) zaczną wprowadzać w życie swoje ekonomiczne przekonania? Ziemia nie jest płaska, ale nawet na najbardziej płaskiej ziemi państwowe przedsiębiorstwa nie będą w stanie szybko, dobrze i tanio budować stadionów, autostrad, bezkolizyjnych skrzyżowań itd.
Inni to wiedzą od dość dawna, że państwowe jest mniej sprawne i bardziej kosztowne. Dlatego, jeśli przebłyski ekonomicznej genialności dotrą w końcu za granicę, to ukształtuje się opinia, że Polska na pewno nie da sobie z tym projektem rady. A taka opinia może mieć określone następstwa.
Warto zastanowić się, czy w interesie polskich kibiców piłki nożnej (i nas wszystkich zresztą) nie można by zakazać wygłaszania takich nonsensownych poglądów przez najbliższe, powiedzmy 2,5 roku? Zdaję sobie sprawę, że pozostawia ona ministrom niewielkie pole manewru. Musieliby bowiem głosić tylko poglądy sensowne. Czyli zamilknąć...
Jan Winiecki jest profesorem ekonomii. W latach 1994-2003 był profesorem i kierownikiem Katedry Ekonomii na Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Wykładał na uczelniach m.in. w Danii, Holandii i Stanach Zjednoczonych.