Zalety i wady rozdzielności majątkowej w małżeństwie

Wiele różnych powodów może skłonić małżonków do podpisania intercyzy. Niekoniecznie musi być to brak zaufania do drugiej połówki względem rozporządzania majątkiem ani naciski ze strony rodziny męża czy żony. Intercyza ma wiele zalet, do których zalicza się:

• powstanie indywidualnych majątków i pełna kontrola nad finansami należącymi do męża lub żony;
• ochrona przed długami współmałżonka;
• swoboda w zarządzaniu osobistymi aktywami.

Dzięki temu, że przy rozdzielności majątkowej wspólny majątek małżonków nie istnieje, każdy ma własne finanse i może sprawować nad nimi pełną kontrolę. Teoretycznie to czysta sytuacja, w której można dbać o swoje finanse. 

Umowa majątkowa małżeńska często jest zawierana w celu ochrony majątku drugiej osoby przed długami partnera. Dzięki intercyzie można chronić się przed negatywnymi konsekwencjami działań biznesowych, które podejmuje jeden ze współmałżonków. Najczęściej więc jest uzasadnionym rozwiązaniem w przypadku przedsiębiorców, zwłaszcza tych, którzy prowadzą ryzykowną działalność, ponoszą dużą odpowiedzialność finansową. 

Ewentualne niepowodzenie w biznesie nie spowoduje, że ucierpi majątek osobisty drugiego współmałżonka. Nie podlega on egzekucji. 

Z jednej strony mąż, jak i żona mają osobne majątki i mogą samodzielnie nimi dysponować. Z drugiej mogą również zaciągać zobowiązania na własny rachunek i we własnym imieniu, bez zgody współmałżonka, a ten nie odpowiada za długi żony czy męża. 

Do negatywnych skutków rozdzielności majątkowej należy zaliczyć:

• brak wspólnej odpowiedzialności finansowej,
• wyzwania związane z podziałem wydatków w toku trwania małżeństwa,
• brak elastyczności finansowej w nagłych sytuacjach,
• problemy związane z własnością wspólnej nieruchomości,
• emocjonalne aspekty dotyczące separacji majątkowej małżonków po zawarciu intercyzy.

Brak wspólnego majątku oznacza nieistnienie wspólnej odpowiedzialności finansowej żony i męża. Każdy odpowiada za siebie.

Jeśli małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, to trudno oczekiwać, że będą kupować oddzielnie pralkę, lodówkę czy kuchenkę. Jak jednak podzielić takie wydatki? Na pół czy według tego, kto będzie częściej korzystał z danego sprzętu? To problemy, które małżonkowie muszą rozwiązać. 

Małżonkowie nie mogą się wspólnie zadłużać, co jest problemem przy nabywaniu mieszkania. Można go jednak stosunkowo łatwo rozwiązać – banki pozwalają na zaciągnięcie kredytu z dowolną osobą, także w przypadku intercyzy. Ponadto można ustalić równy lub proporcjonalny udział każdego z małżonków w kupowanym mieszkaniu. 

Kiedy występują majątki osobiste małżonków, a nie ma majątku wspólnego, wówczas w nagłych, podbramkowych sytuacjach żona nie może dysponować majątkiem męża i na odwrót, na przykład wtedy, gdy konieczna jest wypłata środków na nagłe leczenie. Sytuacja zmienia się, jeśli mąż i żona ustanowią siebie jako pełnomocników do konta bankowego. 

Negatywnym skutkiem ustanowienia rozdzielności majątkowej mogą być aspekty emocjonalne. Wszystko zależy od indywidualnej wrażliwości męża i żony, ale pomysł podpisania intercyzy przed zawarciem małżeństwa może być odczuwalny jako brak zaufania do drugiej osoby i oskarżenie jej o interesowność. 

Być może Twój mąż lub żona prowadzą działalność gospodarczą i istnieje ryzyko, że spowoduje to zobowiązania mogące obciążyć Was oboje. Z tego względu rozdzielność majątkowa najczęściej jest wybierana przez przedsiębiorców chcących uchronić swoich małżonków przed odpowiadaniem za zobowiązanie ich firm. Zwrócić trzeba uwagę na fakt, że jeśli nie ma intercyzy, ewentualni wierzyciele współmałżonka mają prawo do egzekwowania należności z majątku wspólnego. 

Być może dla Waszego małżeństwa dobrym wyjściem będzie status pośredni, pomiędzy indywidualnym majątkiem i wspólnotą małżeńską? Można w pewnych aspektach ograniczyć wspólnotę majątkową bez konieczności wprowadzenia pełnej rozdzielności, która niekoniecznie musi być dla Ciebie odpowiednia. 

Intercyza wbrew pozorom nie tylko pozwala na stworzenie rozdzielności majątkowej, ale może ona w odpowiedni dla małżonków sposób ograniczać ich wzajemne powiązania finansowe lub rozszerzać je. Alternatywą dla rozdzielności majątkowej może być rozdzielność z wyrównaniem dochodów. Polega na tym, że rozdzielność majątków będzie obowiązywać, dopóki trwa małżeństwo. W takim przypadku istnieją tylko majątki osobiste. 

Wszystko zmienić się może w przypadku ustania małżeństwa lub kiedy dochodzi do zmiany obowiązującego w nim ustroju. Wtedy następuje wskazane wyrównanie dorobków. Z wnioskiem o takie wyrównanie wystąpić może małżonek, który w trakcie trwania rozdzielności zgromadził mniejszy majątek lub otrzymywał niższą pensję. 

Przy rozpatrywaniu, co będzie lepsze dla małżonków – rozdzielność czy wspólnota majątkowa, należy wziąć pod uwagę wiele istotnych kwestii. Znaczenie powinny mieć zawód wykonywany przez współmałżonków, ich usposobienie i możliwości zarzadzania majątkiem, możliwe nałogi, jak hazard, ale również to, jakie wady i zalety ma rozdzielność majątkowa. Czy jesteś w stanie zaakceptować minusy? Czy może w Twoim przypadku rozdzielność majątkowa po ślubie jednak będzie najlepszym możliwym rozwiązaniem?

Nie bez znaczenia dla wielu małżeństw jest to, ile kosztuje rozdzielność majątkowa. Intercyzę dla nadania jej mocy prawnej podpisuje się jedynie u notariusza. Za sporządzenie aktu umowy majątkowej małżeńskiej płaci się 400 zł taksy notarialnej i 23% podatku VAT oraz uiszcza koszty opłat kancelaryjnych.