Usługi sąsiedzkie dla osób potrzebujących są nową formą świadczenia pomocy społecznej, która została wprowadzona pod koniec lipca 2023 roku na mocy nowelizacji ustawy o pomocy społecznej.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nowy program rządu
- Od 1 listopada samorządy mogą uruchomić usługi sąsiedzkie w swojej gminie. Na nich będzie spoczywała realizacja tego działania. Samorządy będą podejmowały decyzje o tym, jak usługi sąsiedzkie świadczyć. To mają być proste czynności, jak posprzątanie mieszkania, zrobienie zakupów, czy zwykłe dotrzymanie towarzystwa. To nie będzie specjalistyczna opieka, tylko pomoc, którą może wykonać każdy - wyjaśnił wiceminister rodziny i polityki społecznej.
Rada gminy określi w uchwale, jak świadczone będą usługi opiekuńcze tego typu i ile będzie kosztowało ich prowadzenie. W zależności od indywidualnych potrzeb i możliwości będzie decydować też o formie podejmowania współpracy z opiekunami-sąsiadami. W większości przypadków podstawą takiej współpracy ma być umowa zlecenie.
- Organem, który będzie zawierał umowy, jest gmina. Gmina będzie też mogła zlecić organizacji pozarządowej prowadzenie tych usług. Między nimi będzie zawarta umowa. Gmina będzie też płacić za te usługi danej osobie - powiedział Szwed.
Rusza "Korpus Wsparcia Seniorów"
Kwota zapłaty za usługi sąsiedzkie leży w gestii gminy. Jak zaznaczył wiceszef MRiPS, świadczenia mogą być także realizowane w formie wolontariatu. - W ramach Korpusu Wsparcia Seniorów przeznaczamy na ten cel 30 mln zł. Gmina będzie mogła z nich skorzystać od 1 stycznia 2024 r. - poinformował Szwed.
Jak dodał, szczegółów dotyczących usług sąsiedzkich będzie udzielać urząd miasta. - Umownie nazywamy te usługi sąsiedzkimi, ale nie chodzi o mieszkanie obok. Chcemy, żeby osoba, do której ten opiekun będzie przychodził, miała do niego zaufanie - podkreślił wiceminister.
Kto może skorzystać?
Z usług sąsiedzkich będzie mogła skorzystać osoba samotna, która z powodu wieku, choroby lub innych powodów wymaga wsparcia innych osób, natomiast nie może go otrzymać.
Za osobę samotną uznaje się osobę, która: samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, nie znajduje się w związku małżeńskim, nie posiada zstępnych ani wstępnych, czyli dzieci, wnuków, rodziców, dziadków.
Zgodnie z przepisami, gmina w drodze uchwały będzie mogła zadecydować o poszerzeniu katalogu osób, które będą mogły otrzymać usługi sąsiedzkie. W związku z tym z usług sąsiedzkich będą mogły skorzystać także te osoby, których rodzina, w tym wspólnie niezamieszkujący małżonek, zstępni i wstępni, nie mogą zaoferować takiego wsparcia.
Poza usługami sąsiedzkimi samorządy mogą realizować pomoc w ramach "Korpusu Wsparcia Seniorów". Pod numerem (22) 505-11-11 osoby starsze mogą zgłaszać się z prośbami o pomoc np. w zrobieniu zakupów, dostarczaniu ciepłych posiłków czy umawianiu wizyt lekarskich.
Program "Korpus Wsparcia Seniorów" skierowany jest do osób, które ukończyły 65 lat. O wsparcie mogą zwrócić się seniorzy, którzy mają problem z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzą samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkają z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.