Czym jest i jak działa cesja wierzytelności?

Cesja wierzytelności to umowa definiowana w Kodeksie postępowania cywilnego. Stosowanie do jego treści cesja to przeniesienie przez wierzyciela, wierzytelności wraz z wchodzącymi w nią prawami. Ma ona miejsce wtedy, kiedy wierzyciel nie chce starać się o spłacenie długu i przekazuje on przysługujące mu prawa do zapłaty, innemu podmiotowi.

Cesja wierzytelności może mieć formę zarówno płatną, jak i nieodpłatną. Ponadto zawierana może być ona między osobami fizycznymi lub firmami. 

Zawarcie cesji wierzytelności powoduje, że dotychczasowy właściciel w ramach podpisanej umowy cesji przekazuje wierzycielowi świadczenie innej osobie lub firmie. Oznacza to, że dotychczasowy właściciel przenoszonej rzeczy traci do niej pełnię praw. Nowy właściciel zaś przejmuje wszelkie uprawnienia i jednocześnie konsekwencje wynikające z wierzytelności, takie jak np. roszczenia o zaległe odsetki. 

Umowa cesji wierzytelności zawierana jest między dwoma stronami. Pierwszą z nich jest dotychczasowy właściciel, nazywany cedentem. Drugi to z kolei nowy nabywca uprawnień, czyli cesjonariusz. Wtórny wierzyciel w umowie cesji przenosi wierzytelność na cesjonariusza. Wówczas od tego momentu cesjonariusz ma prawo żądać od dłużnika uregulowania wszelkich należności. Zgodnie z prawem natomiast dłużnik nie jest żadną ze stron umowy. 

Umowa cesji wierzytelności zawierana jest przez dotychczasowego właściciela (zbywcę) oraz nowego wierzyciela (nabywcę). Nie ma jasno określonej formy, jaką powinna przyjąć formę. Cesja może bowiem mieć formę umowy sprzedaży, zlecenia, darowizny, zamiany lub umowę spółki. 

Umowę cesji wierzytelności przede wszystkim warto zawrzeć na piśmie, co pozwoli jasno określić wszelkie postanowienia, a tym samym zabezpieczyć obie strony. W razie chęci stron umowy możliwe jest również sporządzenie dokumentu w formie aktu notarialnego.

W umowie cesji wierzytelności w pierwszej kolejności powinno znaleźć się oznaczenie obu stron, wartość wierzytelności, tytuł prawny do wierzytelności, terminy spłaty, określenie konkretnego momentu przeniesienia wierzytelności, przedmiot wierzytelności oraz prawa i obowiązki wierzyciela, oraz dłużnika. W umowie cesji warto także zawrzeć zapis o obowiązku zawiadomienia dłużnika o przeprowadzeniu sesji przez zbywcę, a więc cedenta.

Zgodnie z przepisami prawa dłużnik nie jest żadną ze stron umowy cesji wierzytelności. Wobec tego do zawarcia umowy nie ma konieczności uzyskania jego zgody. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy dłużnik zastrzegł w umowie konieczność wyrażenia przez niego zgody na przekazanie wierzytelności innemu podmiotowi gospodarczemu lub osobie fizycznej. 

Obowiązkiem zbywcy wierzytelności jest natomiast poinformowanie dłużnika o przeprowadzeniu cesji wierzytelności. Jest to istotne, aby dłużnik wiedział, kto jest nowym nabywcą długu. 

Dłużnik, który nie zostanie poinformowany o umowie cesji wierzytelności, nie będzie wiedział, że obecnie dług ma spłacić innemu wierzycielowi. Wówczas może on spłacić dług pierwotnemu wierzycielowi. W takim przypadku nabywca długu będzie musiał zwrócić się do cedenta z wezwaniem do zwrotu pieniędzy. Ponadto nie będzie miał on prawa do żądania zapłaty od dłużnika, który nie został poinformowany o cesji. 

Przedmiotem cesji może być każda zbywalna wierzytelność lub jej część, która jest zgodna z przepisami prawa. Mogą być to wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zbywalne, zabezpieczone zastawem lub zastawem rejestrowym. Przedmiotem cesji mogą być również zobowiązania przyszłe, które w momencie jej zawarcia jeszcze nie istnieją.