Jak przypomina "GW", rząd ogłaszał tarczę antyinflacyjną w grudniu 2021 r., gdy inflacja wynosiła 8,6 proc. "Teraz, gdy osiągnęła 19 proc., (rząd - przyp. red.) tarczę antyinflacyjną likwiduje. Efekt to jeszcze większe podwyżki kosztów utrzymania mieszkań i transportu od nowego roku" - pisze "Wyborcza".
Podwyżki cen prądu, gazu i paliw w 2023 roku
Wiadomo już, że od stycznia stawki VAT wrócą do wcześniejszych poziomów, czyli do 23 proc., z wyjątkiem żywności, na którą utrzymany zostanie zerowy VAT. - Będziemy musieli niestety ten VAT przywrócić, nie tylko w tym zakresie (energii elektrycznej - przyp. red.), ale w obszarze pozostałych surowców energetycznych, również nawozów - przyznał wicepremier, minister aktywów państwowych Jacek Sasin na antenie radiowej Jedynki.
"GW" wylicza, że w 2023 r. za 1 kWh prądu zapłacimy już nie 0,75 zł za kWh, lecz 0,87 zł za 1 kWh. Dotyczy to zużycia do 2 tys. kWh rocznie, a w skali roku oznacza to wzrost o 247 zł z powodu wyższego podatku VAT.
Gaz, po zmianach, zamiast 23 gr za 1 kWh będzie kosztował między 0,27 zł a 0,82 zł za 1 kWh.
W przypadku osób, które gazu używają jedynie do gotowania (średnie zużycie według Urzędu Regulacji Energetyki to 1157 kWh rocznie), będzie podwyżka z 266 zł do 323 zł, czyli o 21 proc. W przypadku osób, które gazu używają do podgrzewania wody (średnie zużycie roczne 7177 kWh), koszt wzrośnie z 1650 zł do 2009 zł, czyli o 21 proc. W przypadku gospodarstw domowych, które używają gazu do ogrzewania mieszkań (średnie roczne zużycie 22 tys. kWh), opłaty wzrosną z 5,06 tys. zł do 6,16 tys. zł - pisze "GW".
Jednocześnie rząd planuje zamrożenie cen gazu dla gospodarstw domowych i podmiotów wrażliwych na 2023 r. Limit na razie nie jest znany. Rada Ministrów ma ustalić szczegóły podczas trwającego posiedzenia. W 2022 r. maksymalna cena gazu wynosi 200,17 zł za 1 MWh.
Zdrożeje też ciepło do ogrzewania mieszkań w blokach. Ci, którzy w 2022 r. płacili np. 300 zł miesięcznie, w 2023 r. zapłacą nawet 500-520 zł, czyli o 73 proc. więcej. "To dlatego, że cena ciepła wzrośnie o 40 proc., a od wyższych stawek ciepła będzie liczony 23-procentowy VAT" - wskazuje "Wyborcza". Jak czytamy, w przypadku ciepła trudno dokładnie wyliczyć, o ile wyższe będą rachunki, ponieważ spółdzielnie stosują własne regulaminy.
Co z cenami paliw? VAT na paliwa wynosi obecnie 8 proc. Podwyżka stawki do 23 proc. sprawi, że na stacjach trudno będzie o ceny np. oleju napędowego niższe niż 8 zł za litr.
Tarcza antyinflacyjna w innej formie
Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział na początku listopada, że tarcza antyinflacyjna pozostanie, choć przyjmie nową formę - ze względu na brak zgody na nią ze strony Komisji Europejskiej. - Przeciwnie, ze strony KE nawet mamy groźby, że będą nakładane kary, jeżeli nie wycofamy się z dotychczasowych działań osłonowych, obniżek stawek podatkowych VAT - mówił wówczas szef rządu.
Chcemy zastąpić je innym mechanizmem obrony przed inflacją, aby rzeczywiście to zamrożenie ceny dla gospodarstw domowych i małych i średnich firm, dla gospodarstw, szpitali, szkół, utrzymać - deklarował premier.
Na początku listopada Komisja Europejska poinformowała, że obecne ramy prawne nie pozwalają na zastosowanie zerowej stawki VAT na gaz ziemny i nawozy, natomiast paliwa silnikowe nie mogą korzystać z żadnej obniżonej stawki VAT, nawet tymczasowo.
W ramach tarczy antyinflacyjnej, która została przedłużona do końca 2022 r., stawka 0 proc. VAT obejmuje podstawowe produkty spożywcze opodatkowane wcześniej 5 proc. podatkiem. Stawka 0 proc. VAT ma także zastosowanie do nawozów, środków ochrony roślin i innych środków wspomagających produkcję rolniczą (zamiast 8 proc.), a także do gazu ziemnego (zamiast 23 proc., a od 1 lutego 2022 r. 8 proc.). Stawka 5 proc. VAT z kolei stosuje się także do energii elektrycznej i cieplnej (zamiast 23 proc., a od 1 lutego 2022 r. 8 proc.), a 8 proc. VAT do paliw silnikowych (zamiast 23 proc.).
Tarcza antyinflacyjna obniża stawki akcyzy do poziomu minimum unijnego na energię elektryczną i niektóre paliwa silnikowe, tj. olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG; zwalnia z tego podatku energię elektryczną wykorzystywaną przez gospodarstwa domowe; obniża akcyzę do poziomu minimum unijnego na lekki olej opałowy. Ponadto tarcza wyłącza sprzedaż paliw silnikowych z podatku od sprzedaży detalicznej.