Klienci funduszy inwestycyjnych od miesięcy pozbywają się produktów powiązanych z rynkiem akcji. Wyciągnęli z nich już ponad 2 mld zł, mimo że okazały się w ostatnim półroczu jednym z najbardziej zyskownych rozwiązań. Za to najczęściej wybierają bezpieczne fundusze, które były średnio gorszym rozwiązaniem niż niektóre lokaty bankowe. Polacy potrafią inwestować w fundusze?
Od roku systematycznie spada liczba klientów funduszy inwestycyjnych - wynika z raportu Analizy Online. W tym czasie zrezygnowało z nich około 100 tys. osób, co oznacza, że oszczędzających za pośrednictwem TFI jest około 2 mln - najmniej od 2014 roku.
- W ostatnich miesiącach na światowych rynkach finansowych, a także w Polsce, panowała bardzo duża nerwowość. Jest więc zrozumiałe, że część klientów TFI wycofywała swoje oszczędności, szczególnie z funduszy inwestycyjnych z udziałem akcji - tłumaczy Tomasz Michalak, dyrektor departamentu klientów instytucjonalnych Union Investment TFI.
Jak zauważa Tomasz Michalak, podobny trend można było obserwować również w ubiegłym roku. Znaczna część pieniędzy trafiała wówczas do funduszy pieniężnych, które co prawda mają niższy potencjał zysku, ale za to charakteryzują się najniższym ryzykiem. Klienci coraz częściej interesują się też strategiami absolutnej stopy zwrotu.
Statystyki faktycznie pokazują, że w tym roku klienci uciekają od akcji. Z tego typu funduszy odpłynęło prawie 2,2 mld zł. Wybierają za to przede wszystkim trzy rodzaje funduszy: bezpieczne gotówkowe i rynku pieniężnego, absolutnej stopy zwrotu (ich głównym celem jest przynosić zyski niezależnie od sytuacji na rynkach) i rynku niepublicznego (papiery wartościowe nienotowane na giełdzie)
. Według danych Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami od początku tego roku zainwestowane w nie środki zwiększyły się łącznie o 3,85 mld zł, z czego połowa trafiła na rynek niepubliczny (1,94 mld zł).
| Jakie fundusze wybierali Polacy w pierwszym półroczu? | |
|---|---|
| rodzaje funduszy | saldo wpłat i wypłat z funduszy (w mln zł) |
| akcyjne | -2 163,5 |
| mieszane | -888,6 |
| dłużne | -554,3 |
| surowcowe | 260,3 |
| gotówkowe i rynku pieniężnego | 859,5 |
| absolutnej stopy zwrotu | 1 042,4 |
| rynku niepublicznego | 1 942,1 |
| źródło: IZFiA |
Jak się okazuje, klienci funduszy nie potrafią wyczuć sytuacji na rynku. Przerzucając pieniądze z akcji na bezpieczniejsze aktywa stracili szansę na całkiem niezłe zyski. W ciągu ostatnich 6 miesięcy fundusze akcyjne zyskały średnio ponad 7 proc. Kilka zarobiło w tym czasie od 20 do 35 proc. Rekordzista - PKO Parasolowy FIO Subfundusz Surowców Globalny, inwestujący w akcje spółek surowcowych, może pochwalić się stopą zwrotu na poziomie 80 proc. w pół roku.
Właśnie surowce są w ostatnich miesiącach motorem wzrostu notowań. Tego typu fundusze średnio dały zarobić ponad 20 proc. W tej kategorii również wyróżnił się produkt PKO TFI. PKO Subfundusz Akcji Rynku Złota w pół roku niemal podwoił zgromadzone środki.
Najgorsze wyniki mają najpopularniejsze fundusze. Te inwestujące na rynku pieniężnym i w aktywa niepubliczne przez 6 miesięcy nie zarobiły nawet 1 proc., a zagłębiając się w szczegółowe statystyki znajdziemy takie, które jak InMedica FIZ, Trigon Profit IV NSFIZ czy Copernicus Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz Płynnościowy Plus straciły około 10 proc. wpłaconych środków.
| Wyniki funduszy inwestycyjnych | ||
|---|---|---|
| rodzaje funduszy | stopa zwrotu za ostatni miesiąc | stopa zwrotu za ostatnie 6 miesięcy |
| gotówkowe i rynku pieniężnego | -0,13% | 0,58% |
| rynku niepublicznego | 0,30% | 0,73% |
| dłużne | -0,52% | 1,30% |
| absolutnej stopy zwrotu | 0,96% | 2,36% |
| mieszane | 1,36% | 2,57% |
| akcyjne | 2,88% | 7,12% |
| surowcowe | -0,12% | 21,97% |
| źródło: money.pl i Analizy Online |
W ostatnich miesiącach bardzo przeciętnie wypadły strategie absolutnej stopy zwrotu. Zysk w pół roku na poziomie 2,5 proc. nie jest niczym nadzwyczajnym. Co więcej, nie jest wiele wyższy niż oprocentowanie lokat w niektórych bankach.
Z porównania wyników funduszy i przepływu pieniędzy między nimi można wnioskować, że większość klientów to jednak ludzie mało zorientowani w bieżących wydarzeniach rynkowych. Nie wybierają bowiem najbardziej zyskownych wariantów. Czy są to więc często przypadkowe osoby, które zainteresowały się funduszami zwabione obietnicami wysokich zysków?
- Ci, którzy lokują swój kapitał w funduszach inwestycyjnych, bardzo często nie mają czasu ani ochoty, aby na bieżąco śledzić sytuację na rynkach finansowych. Swoje decyzje inwestycyjne opierają niejednokrotnie na podstawie głośnych doniesień medialnych oraz panującego w danym momencie "klimatu inwestycyjnego" - wskazuje Tomasz Michalak. Jak zwraca uwagę ekspert Union Investment TFI, znaczna część klientów po prostu nie akceptuje podwyższonego ryzyka i wahań wartości inwestycji w czasie. Nawet jeśli w dłuższym okresie mogłoby to przynieść większy zysk.