W północnej części Mazowsza nie sposób pominąć miast mogących się poszczycić cennymi zabytkami, które brały udział w tworzeniu historii naszego kraju.
Ponad tysiącletni Płock to najstarsze miasto na Mazowszu. W XII w. pełnił nawet funkcję stolicy Polski. Malowniczo położony na 50-metrowej skarpie nadwiślańskiej, góruje nad mazowiecką równiną. Najcenniejszym zabytkiem jest XII-wieczna bazylika katedralna - jedna z najstarszych budowli sakralnych w Polsce, odrestaurowana w XVI w. w stylu renesansowym.
Wewnątrz świątyni zachowały się sarkofagi - Władysława Hermana i jego syna Bolesława Krzywoustego, a także kopie romańskich Drzwi Płockich (XII w.) wykonanych z brązu. W skarbcu podziwiać można kielich księcia Konrada Mazowieckiego oraz ufundowaną przez Kazimierza Wielkiego hermę św. Zygmunta - patrona Płocka. Uwagę zwracają także wyjątkowo okazałe organy katedralne. Dzięki znakomitej akustyce w płockiej świątyni odbywa się wiele koncertów muzyki organowej. Stojąca na Wzgórzu Tumskim barokowo- klasycystyczna budowla potocznie zwana jest zamkiem książąt mazowieckich.
Zabytki Wzgórza Tumskiego w Płocku
Najstarszy zamek został wybudowany w XIII stuleciu z polecenia Kazimierza Wielkiego, jednak w XVI w. budowla osunęła się do Wisły wraz z częścią skarpy. Pozostały po niej jedynie dwie gotyckie wieże - Zegarowa i Szlachecka. Obecnie mianem zamku książąt mazowieckich jest określany dawny klasztor Benedyktynów połączony z wieżami. Płocki ogród zoologiczny może się poszczycić największą w Polsce kolekcją małych małp (m.in. marmozet i tamaryn) oraz jadowitych węży. Poza tym zwiedzający mają tu okazję obejrzeć m.in. słonie indyjskie, kangury, pandy małe, lwy i żyrafy.
2 km za Sierpcem znajduje się skansen - Muzeum Wsi Mazowieckiej. Oprócz turystów dość często goszczą tu ekipy filmowe. Drewniane zagrody, wiatrak czy kuźnię wykorzystano m.in. w ,,Panu Tadeuszu" i ,,Ogniem i mieczem". Architekturze ludowej wiele uroku dodaje z pewnością malownicza okolica. Część skansenu jest położona w głębokiej, zalesionej dolinie Sierpienicy. Najstarszym obiektem w skansenie jest XVIII-wieczna karczma przeniesiona z Sochocina. Jest tu też cała wieś rzędówka, którą tworzy aż 11 zagród. Cały czas trwają prace nad powiększeniem muzeum o wieś ulicówkę i przysiółek drobnoszlachecki. Co roku w lipcu odbywa się w Sierpcu Międzynarodowy Festiwal Zespołów Pieśni i Tańca ,,Kasztelania".
_ Muzeum Wsi Mazowieckiej , _ ul. Narutowicza 64, 024 275 28 83, IV-VI, IX 9.00-17.00 (wt.-pt.), 10.00-18.00 (sb.-nd.), VII-VIII 10.00-18.00, X 8.00-16.00 (wt.-pt.), 9.00-17.00 (sb.-nd.), XI-III 8.00-15.00, bilet normalny 9 zł, ulgowy 6 zł _ _
Nazwa ,,Modlin" pochodzi ponoć z czasów pogańskich, gdy lesiste wzgórze było ośrodkiem kultu. Okoliczne tereny zyskały znaczenie obronne dzięki lokalizacji u zbiegu rzek: Wisły, Narwi i Wkry. Pierwsze umocnienia budowali już Szwedzi w 1655 r., ale zasadniczy kształt twierdzy powstał z polecenia Napoleona I i te właśnie fortyfikacje, stale rozbudowywane, przybrały pod koniec XIX w. obecny kształt pierścieniowy. Powstała potężna warownia, a wraz z nią całe wewnętrzne miasto, które odegrało ważną rolę w historii Polski. Zwiedzanie fortyfikacji z miejscowym przewodnikiem gwarantuje możliwość zajrzenia do miejsc zwykle niedostępnych, podziemnych tuneli i komór, gdzie zimują nietoperze. W fortecy zachowała się dwukondygnacyjna działobitnia zwana Redutą Napoleona - jedyna tego typu budowla zaprojektowana podobno przez samego cesarza Francuzów.
_ Twierdza Modlin, ul. gen. Ledóchowskiego 160, 022 686 21 35, zwiedzanie po uzgodnieniu telefonicznym _