Sklepy o całkowitej powierzchni większej niż 250 metrów kwadratowych będą miały obowiązek przekazywania żywności, przeznaczonej do likwidacji lub utylizacji, organizacjom pomocy społecznej i działalności charytatywnej. To założenia poselskiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.
Pierwsze czytanie projektu ustawy zaplanowano na piątek 11 września na godz. 14.00. Zgodnie z jej założeniami na sklepy nałożono także obowiązek podpisania umowy w tej sprawie ze stowarzyszeniami, które zgodzą się na odbiór żywności. Muszą być to organizacje, których celem statutowym jest pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównanie szans, wspieranie rodzin i systemu pieczy społecznej oraz działalność charytatywna. Sklepy, które nie wypełnią tego obowiązku będą podlegać karze grzywny.
Żywność ma być przekazywana za darmo. Dotyczy to niesprzedanych produktów przeznaczonych do likwidacji lub utylizacji z bliską datą przydatności do spożycia lub z uszkodzonym opakowaniem bez możliwości alternatywnego wykorzystania. Produkty spożywcze muszą się jednak nadal nadawać do spożycia.
Posłowie chcą w ten sposób zmniejszyć skalę marnowania żywności oraz pomóc osobom potrzebującym. Dzięki temu może zostać ograniczona skala ubóstwa oraz zmniejszona ilości wytwarzanych odpadów spożywczych. Nakładane na sklepy wielkopowierzchniowe obowiązki mogą również w przyszłości poskutkować obniżeniem wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na pomoc społeczną.
W Polsce rocznie marnowane jest 8 972 000 ton żywności, co daje około 200 kilogramów na jednego mieszkańca Polski. Jednocześnie w kraju żyje 2 mln osób, których dochody nie pozwalają na zakup wystarczającej ilości jedzenia.
Obecnie w Polsce oddawanie żywności z bliską datą utraty przydatności do spożycia na rzecz organizacji, zajmujących się pomocą społeczną i działalnością charytatywną, jest dobrowolne.
Sklepy, które zgodnie z treścią projektu będą miały obowiązek przekazywania nie poniosą z tego tytułu dodatkowych kosztów podatkowych. Przedsiębiorca, tak jak w sytuacji likwidacji lub utylizacji żywności, ma możliwość obniżenia kwoty podatku VAT przekazywanego do Urzędu Skarbowego o wartość podatku VAT, który został zapłacony w wyniku nabycia tych produktów. Sama wartość przekazanej żywności stanowi z kolei koszt uzyskania przychodów.
Ustawa wejdzie w życie po upływie pół roku od dnia ogłoszenia.