Kryzys gospodarczy i społeczny w Meksyku. Po podniesieniu o 20 procent cen benzyny w kraju doszło do zamieszek, podczas których zginęło 6 osób, a 1500 zostało aresztowanych. Zablokowano również przejście jedno z przejść granicznych z USA oraz kilka amerykańskich dróg. Meksykanie jadą bowiem tankować do Kalifornii.
Od pierwszego stycznia litr benzyny kosztuje w Meksyku 80 centów - o jedną piątą drożej niż w grudniu. Prezydent kraju poinformował o podwyżkach zaledwie kilka dni przed ich wejściem w życie. Meksyk nie chciał już bowiem sztucznie utrzymywać niskich cen benzyny i od 2017 roku będzie ona uwolniona, a o jej poziomie zadecyduje w większym stopniu rynek.
Reakcja mieszkańców była natychmiastowa. Doszło do wielu manifestacji i masowych rabunków sklepów.
Wielu z nich decyduje się na tankowanie w Stanach Zjednoczonych. Choćby z tego powodu zablokowane na wiele godzin zostały międzystanowe autostrady numer 5 i 805. Wielu Meksykanów wracających z Kaliforni musiało zawracać wgłąb USA i szukać innego przejścia granicznego by wrócić do domu.
Są też tacy, którzy zabezpieczyli się wcześniej. Jak donosi Al Jazeera, niektórzy kierowcy wykupili paliwo na zapas. - Jak dowiedziałem się, że chcą podnieść ceny, to kupiłem kilkadziesiąt litrów jeszcze przed nowym rokiem. Wielu moich kolegów robi tak samo - mówi portalowi Jose Antonio Vazquez Gonzalez, kierowca z Mexico City. - Teraz trzymam pełne plastikowe baniaki w garażu.
"Czas podpalić stacje benzynowe"
Z kolei mechanik samochodowy Ramiro Ramirez dodaje, że obecne protesty są pierwszymi, w których bierze udział w swoim życiu. - Jak podniosą cenę paliwa, to od razu czekają nas podwyżki wszystkich innych towarów. A tych mamy już dość, bo trwają od jakiegoś czasu - zauważa jeden z demonstrantów. - Czas, żeby zrobić to, co robią w innych krajach i podpalić stacje benzynowe.
Do takich scen nie dochodziło co prawda zbyt często, ale protestujący zablokowali wiele stacji benzynowych w okolicach Tijuany i Rosarito. Meksykańscy kierowcy jeździli więc tankować coraz dalej wgłąb USA - niektórzy dojeżdżali nawet w okolice San Diego, o czym donosi amerykańska NBC.
O tym, że w Meksyku wzrosną ceny innych produktów, mówią również eksperci. Jak donosi Al Jazeera, inflacja może wzrosnąć nawet do 5 proc., co dla i tak bardzo słabego meksykańskiego peso może być katastrofą. Zdrożeją przede wszystkim żywność i materiały budowlane.
Wysoka cena za niskie ceny
W przemówieniu telewizyjnym prezydent Nieto przypomniał, że Meksyk zużywa dziennie 2 miliony baryłek ropy, z czego połowę musi importować. Podkreślił, że sztuczne utrzymywanie niskich cen kosztowałoby skarb państwa rocznie 200 miliardów pesos, czyli prawe 9 miliardów euro.
Przekonywał, że jest to suma równoważna czterem miesiącom finansowania usług świadczonych przez ubezpieczenia społeczne: od lekarzy pierwszego kontaktu poprzez sale operacyjne, żłobki i karetki pogotowia.
O wstrzymanie podwyżki zaapelowali do rządu: opozycja, Kościół i związki zawodowe. Eksperci ostrzegli zaś, że doprowadzi ona do 4-procentowej inflacji. Przypomnieli, że od pierwszego stycznia w Meksyku wzrosły też ceny gazu, transportu i energii elektrycznej.
Informacyjna Agencja Radiowa, Ewa Wysocka