Zgodnie z nowymi przepisami umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej może nastąpić jedynie wówczas, gdy uprzednio zastosowane inne środki oraz formy pomocy rodzicom dziecka, nie doprowadziły do usunięcia stanu zagrożenia jego dobra.
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej może wynikać z poważnego zagrożenia jego życia i zdrowia. "Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej wbrew woli rodziców wyłącznie z powodu ubóstwa nie jest dopuszczalne" - napisano w nowelizacji.
To jedna z obietnic przedwyborczych premier Beaty Szydło. W kampanii wyborczej podkreślała ona, że dzieci nie będą odbierane rodzicom z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej rodziny.
Najwyższa Izba Kontroli pod koniec 2015 roku wydała raport z którego wynika, że odbieranie dzieci odbywa się w większości w rodzinach wieloproblemowych, w których kumulował się negatywne zjawiska, takie jak uzależnienie od alkoholu jednego lub obojga rodziców (62% zbadanych spraw), bezrobocie (24% zbadanych spraw) oraz problemy zdrowotne (20% zbadanych spraw), ubóstwo (15 %), przemoc (11%).
Według danych GUS liczba dzieci umieszczanych w rodzinach zastępczych i domach dziecka powoli, ale systematycznie rośnie: z niespełna 70 tys. w 2005 r. do ponad 77 tys. w 2013 r. (do 76 651 w 2014 r.)