Zamiast setek loginów i haseł, z których większość i tak się powtarza, Polak ma mieć tylko jeden taki zestaw. Na przykład z bankowości elektronicznej. I dzięki tym samym danym zgłosi narodziny dziecka przez internet zamiast w urzędzie. Tak ma działać tzw. węzeł krajowy, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów. - To ruch w bardzo dobrym kierunku - ocenia w rozmowie z WP money Grzegorz Wójcik, prezes zarządu Autenti.com.
Projekt nowelizacji ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej pojawił się na stronach Rządowym Centrum Legislacji tuż przed świętami. Ma on znacznie uprościć i upowszechnić korzystanie z usług elektronicznych, w tym również e-administracji publicznej, przez Polaków.
I nie chodzi tu tylko o rozliczenie PIT-a. Zmiany mają na przykład umożliwić zgłoszenie narodzin dziecka bez konieczności osobistej wizyty w urzędzie stanu cywilnego. Dziś jest to niemożliwe. Co więcej, z platformy usług administracji publicznej (ePUAP) nadal korzystają nieliczni.
Resort problem widzi przede wszystkim w braku jednolitego systemu wśród dostawców usług - tak publicznych jak komercyjnych. "Banki stosują zabezpieczenia adekwatne dla świadczonych przez siebie usług bankowych, podmioty świadczące usługi telekomunikacyjne zabezpieczenia właściwe dla takich usług, administracja publiczna różne zabezpieczenia właściwe dla świadczonych przez siebie różnych rodzajów usług itd." - czytamy w uzasadnieniu projektu. Efekt? Do każdego serwisu, konta bankowego, portalu czy sklepu internetowego mamy inny login i inne hasło.
"Efektem tego jest naturalne dążenie użytkowników do posługiwania się podobnym lub identycznym zestawem danych identyfikujących w ramach różnych usług. Obecnie wiele systemów i portali usługowych świadczących usługi online dla obywateli posiada odrębne konta, co zmusza obywatela do założenia indywidualnego, dedykowanego konta do konkretnego systemu, portalu czy serwisu" - twierdzi resort.
Węzeł krajowy rozwiązaniem. Ekspert chwali
Pół biedy, gdy zasady tworzenia hasła są takie same dla różnych serwisów. Wtedy użytkownik wszędzie korzysta z jednego i nie martwi się o bezpieczeństwo swoich danych czy oszczędności. Gorzej, gdy w banku hasło musi mieć 8 znaków (w tym jeden znak specjalny i dużą literę), a już w sklepie internetowym wystarczy 6 znaków, nieważne jakich.
Rozwiązaniem ma być publiczny schemat identyfikacji elektronicznej. "Centralnym elementem przyjętego modelu będzie Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej, który stanowi rozwiązanie techniczno-organizacyjne" - czytamy w uzasadnieniu projektu, który ma dawać podstawę prawną do szykowanych zmian.
Zasada jest prosta - system po podaniu unikalnych danych logowania ma mieć pewność, że jest to ta konkretna osoba. Sposób działania węzła ma przypominać legitymowanie się dowodem osobistym w "świecie rzeczywistym".
- To ruch w bardzo dobrym kierunku - ocenia w rozmowie z WP money Grzegorz Wójcik, prezes i założyciel Autenti.com. Jego firma jest platformą do wymiany i autoryzacji dokumentów w sieci, z której korzystają zarówno klienci indywidualni, jak i firmy.
Ekspert wskazuje, że podobny pomysł zdał już egzamin w przeszłości. - Widzimy to chociażby po doświadczeniach z 500+, gdy wniosek można było złożyć przez bankowość elektroniczną - zaznacza Wójcik. - Albo jesienią ubiegłego roku, gdy resort cyfryzacji umożliwił potwierdzenie założenia Profilu Zaufanego w ten sam sposób.
Zdaniem Grzegorza Wójcika węzeł krajowy poszerza możliwość zastosowania takiej metody również w innych kontaktach z administracją publiczną przez internet. - Poza tym, daje bankom podstawę prawną do używania tego narzędzia, co w kontaktach z urzędem nie jest bez znaczenia - podkreśla ekspert.
Zyskać na zmianach ma przede wszystkim obywatel. "Efektem zmian (...) ma być zwiększenie liczby i jakości usług świadczonych drogą elektroniczną, przyśpieszenie realizacji niektórych czynności, zaoszczędzenie czasu oraz oszczędności finansowe dla obywatela" - zapewnia resort.
Mają 3 lata
Na pierwszy ogień integrowane z węzłem krajowym będą przede wszystkim e-usługi publiczne. Zacznie się od tych najpopularniejszych. Jeszcze w drugim kwartale 2017 roku przewidziana jest integracja ePUAP, obywatel.gov.pl i Profilu Zaufanego.
Do końca roku powstać ma już docelowy węzeł krajowy, do którego trafią również system emp@tia, biznes.gov.pl oraz Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej.
W 2018 roku trafią tam wszystkie portale zintegrowane z Profilem Zaufanym, a do końca 2020 roku - pozostałe, które mają osobny system logowania.
Ile będzie kosztowała taka rewolucja? W pierwszym roku resort wyda w sumie prawie 20 mln zł, a w kolejnych 10 wydatki spadną. W sumie przez dekadę pójdzie na ten cel nieco ponad 100 mln zł. Resort zapewnia jednak, ze zmiany ułatwią życie ponad 30 mln Polaków.
Projekt ustawy ma dostosować polskie prawo do unijnego rozporządzenia w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym. Projekt jest obecnie na etapie opiniowania.