# rekacje światowe, szczegóły izraelskiej operacji #
31.05. Jerozolima (PAP/Reuters, AP) - Izraelskie okręty wojenne zaatakowały w poniedziałek nad ranem konwój sześciu statków z pomocą dla Strefy Gazy. W operacji izraelskich komandosów zginęło ponad 10 propalestyńskich działaczy. Cały świat protestuje.
Izraelska marynarka wojenna otoczyła wszystkie statki konwoju, a następnie dokonała abordażu, napotykając ostry opór ze strony propalestyńskich działaczy.
Jak poinformowała izraelska armia w oświadczeniu, komandosi zostali ostrzelani i zaatakowani nożami. W wyniku tego co najmniej czterech żołnierzy zostało rannych.
"Komandosi marynarki wojennej przejęli sześć statków, które chciały naruszyć blokadę morską (Strefy Gazy). Podczas przejęcia żołnierze spotkali się z fizyczną przemocą ze strony (propalestyńskich) działaczy, którzy zaczęli do nich strzelać z ostrej amunicji" - napisano w komunikacie.
Według mediów w Izraelu zginęło 19 propalestyńskich działaczy. Armia izraelska mówi o ponad 10 ofiarach śmiertelnych.
Konwój, prowadzony przez turecki statek "Mavi Marmara" z 600 osobami na pokładzie, w niedzielę rano opuścił międzynarodowe wody na wysokości Cypru, biorąc kurs na Strefę Gazy. Izrael od początku zapowiadał, że nie pozwoli dotrzeć statkom do rządzonej przez radykalny palestyński Hamas Strefy.
W skład konwoju wchodziły także dwa statki z pomocą humanitarną i trzy inne mniejsze jednostki. W sumie trzy statki płynęły pod flagą turecką, dwa - grecką i jeden - USA. Siódma jednostka, pod flagą Irlandii, nie zdążyła dołączyć od konwoju.
Konwój z pomocą humanitarną zorganizowany został przez "Koalicję Flotylli Wolności", na którą składają się ruch Wolna Gaza, Europejska kampania na rzecz zniesienia blokady Gazy, pozarządowa organizacja turecka Insani Yardim Vakfi, organizacja Perdana na rzecz pokoju światowego, pozarządowe organizacje z Grecji i Szwecji "Statek dla Gazy" i Międzynarodowy komitet na rzecz zniesienia blokady Gazy.
W ekspedycji uczestniczyło ponad 700 osób, w większości członków międzynarodowych organizacji pozarządowych, działacze reprezentujący 50 krajów; ponad połowa pasażerów to obywatele tureccy. Wśród uczestników są także osobistości polityczne, dziennikarze, europejscy deputowani.
Konwój wiózł około 10 tysięcy ton pomocy humanitarnej - lekarstwa, żywność, ubrania, prefabrykowane domy, zabawki, wyposażenie dla szkół, stalowe pręty i cement.
"Na pokładzie nie było nawet brzytwy, żyletki czy noża" - powiedział jeden z organizatorów, podkreślając pokojowy aspekt misji.
Atak izraelskich komandosów ostro potępiła Turcja. Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Ankarze nazwało atak działaniem "nie do zaakceptowania". "Przejęcie konwoju jest nie do przyjęcia. Izrael będzie musiał ponieść konsekwencje takiego zachowania" - oświadczyło MSZ Turcji, które wezwało ambasadora Izraela w Ankarze.
Turcja wezwała też swego ambasadora w Izraelu do kraju, a także odwołała wspólne z tym krajem manewry wojskowe. Zażądała zwołania nadzwyczajnej sesji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Turcja jest niestałym członkiem Rady.
W specjalnym oświadczeniu prezydent Abdullah Gul napisał, że Turcja domaga się śledztwa w sprawie ataku na konwój i ukarania winnych.
W związku z dyplomatycznym kryzysem w stosunkach z Izraelem swą wizytę w Ameryce Łacińskiej skrócił premier Recep Tayyip Erdogan - powiedział minister spraw zagranicznych Ahmet Davutoglu.
Także inne państwa europejskie zareagowały wezwaniem swych ambasadorów w Izraelu do kraju; od izraelskich ambasadorów zażądały wyjaśnień.
Sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun potępił w poniedziałek zabicie przez izraelskich komandosów uczestników międzynarodowego konwoju morskiego z pomocą dla Gazy. Oznajmił, że niezbędne jest pełne zbadanie tego incydentu.
Na specjalnym posiedzeniu w Brukseli zbiorą się w poniedziałek ambasadorowie Unii Europejskiej, żeby omówić sprawę ataku izraelskich komandosów.
Wcześniej szefowa dyplomacji unijnej Catherine Ashton zaapelowała o dochodzenie w sprawie ofiar śmiertelnych ataku, a także o swobodny przepływ pomocy humanitarnej na teren Strefy Gazy.
Zaapelowała też w rozmowie telefonicznej do izraelskiego ministra spraw zagranicznych Awigdora Liebermana o wszczęcie śledztwa w sprawie ataku na konwój. Podkreśliła w rozmowie konieczność stworzenia możliwości przekazywania do Strefy Gazy pomocy humanitarnej.
Francuski minister spraw zagranicznych Bernard Kouchner potępiając atak, powiedział, że jest "głęboko zszokowany tragicznymi konsekwencjami izraelskiej operacji wojskowej".
Minister spraw zagranicznych Włoch Franco Frattini oświadczył w poniedziałek, że "Izrael musi przedstawić wyjaśnienia wspólnocie międzynarodowej" w sprawie ataku na konwój statków z pomocą humanitarną dla Strefy Gazy.
Prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmud Abbas określił atak na konwój mianem "masakry".
Egipski prezydent Hosni Mubarak potępił "nadmierne użycie siły" przez izraelskich komandosów.
W sprawie incydentu głos zabrał również prezydent Iranu Mahmud Ahamdineżad. Jego zdaniem, przechwycenie konwoju było "nieludzkie" i przyczyni się do upadku państwa żydowskiego.
Liga Arabska zaapelowała o nadzwyczajne spotkanie w sprawie akcji izraelskich komandosów, określając ją jako "akt terrorystyczny".
Ubolewanie z powodu ofiar śmiertelnych incydentu wyraził w izraelskim radiu wojskowym minister przemysłu, handlu i pracy Benjamin Ben-Eliezer.
Po przejęciu w Strefie Gazy władzy przez Hamas w czerwcu 2007 roku, Izrael utrzymuje tam ścisłą blokadę, zezwalając jedynie na wwóz niektórych artykułów pierwszej potrzeby. W tej sytuacji 80 proc. towarów importowanych do Strefy pochodzi z przemytu tunelami wykopywanymi przez Palestyńczyków pod granicą z Egiptem. Są one niszczone przez wojsko egipskie. Tą drogą docierają również materiały budowlane wykorzystywane przy odbudowie. (PAP)
jo/ cyk/ sw/ ro/
6340098 6339716 6340335
