Uroczystości na Westerplatte, premiera filmu o Irenie Sendlerowej, podpisanie aktu erekcyjnego budowy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i inauguracja budowy nowej siedziby stołecznego Muzeum Wojska Polskiego - zaplanowano podczas obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
Program obchodów zaprezentowano podczas środowej konferencji prasowej w Warszawie. Uroczystości odbędą się pod hasłem "Zaczęło się w Polsce". "Chcemy pokazać, że II wojna zaczęła się 1 września w Polsce, że to Polska była pierwszą ofiarą tej agresji militarnej, że to Polska była miejscem, w którym rozpoczął się proces zakończony zburzeniem muru berlińskiego" - tłumaczył przewodniczący Komitetu Organizacyjnego ds. Przygotowania Obchodów, minister kultury Bogdan Zdrojewski.
Wstępem do centralnych obchodów, które odbędą się na Westerplatte, będzie zaplanowana na 31 sierpnia w Gdańsku europejska premiera kinowa filmu "Dzieci Ireny Sendlerowej".
1 września w Gdańsku o godz. 4.45 odbędzie się tradycyjna coroczna ceremonia ku czci obrońców Westerplatte z udziałem prezydenta Lecha Kaczyńskiego i premiera Donalda Tuska. Po południu, ok. godz. 15. rozpoczną się centralne uroczystości na Westerplatte, podczas których odczytany zostanie Apel Pamięci, oddana salwa honorowa; zaplanowano także wystąpienia gości.
Swoją obecność na Westerplatte zapowiedzieli m.in.: kanclerz Niemiec Angela Merkel, premier Rosji Władimir Putin, premierzy: Andrus Kubilius (Litwa), Valdis Dombrovskis (Łotwa), Andrus Ansip (Estonia), Matti Vanhanen (Finlandia), Fredrik Reinfeldt (Szwecja), Jan Peter Balkenende (Holandia), Jan Fischer (Czechy), Mirek Cvetkovic (Serbia), sekretarz stanu ds. zagranicznych Wielkiej Brytanii i Irlandii Płn. David Miliband a także przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek. Minister kultury zapowiedział również przyjazd wiceprezydenta USA Joe Bidena lub sekretarz stanu Hillary Clinton.
Podczas uroczystości nastąpi ceremonia złożenia wieńca na Cmentarzu Obrońców Westerplatte. Przedstawiciele delegacji zagranicznych zapalą znicze będące hołdem dla żołnierzy Wojska Polskiego, walczących we wrześniu '39 roku. Następnie uczestnicy przejdą pod pomnik Obrońców Wybrzeża, gdzie zaplanowano przemówienia. Obecny na środowej konferencji prasowej sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Przewoźnik, pytany przez dziennikarzy, czy w trakcie gdańskich obchodów głos zabiorą premier Putin i kanclerz Merkel, odparł: "myślę, że tak".
Podczas gdańskich obchodów 1 września zaplanowano także m.in. podpisanie aktu erekcyjnego budowy Muzeum II Wojny Światowej, z udziałem przywódców państw Unii Europejskiej i premiera Tuska oraz koncert "Solidarity of Arts", podczas którego wykonane zostanie dzieło Benjamina Brittena, dedykowane przez kompozytora pamięci poległych w II wojnie światowej angielskich żołnierzy.
Wiele rocznicowych wydarzeń odbędzie się również w Warszawie. 1 września zaplanowano uroczystą odprawę warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza z udziałem uczestników Światowego Zjazdu Kombatantów. 4 września odbędzie się symboliczne rozpoczęcie budowy nowej siedziby Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli z udziałem m.in. premiera Donalda Tuska i ministra obrony narodowej Bogdana Klicha.
"Na Zamku Królewskim zostanie otwarta wystawa pt. +Człowiek Człowiekowi... Niszczenie polskiej inteligencji w latach 1939-1945 Mauthausen-Gusen+, przygotowana w oparciu o kwerendy źródłowe w archiwach polskich, niemieckich, austriackich oraz w zbiorach prywatnych byłych więźniów. Pokażemy wiele nowego, nieznanego do tej pory, materiału dokumentującego losy Polaków w niemieckich obozach koncentracyjnych. Po raz pierwszy pokazana zostanie m.in. fotokopia rozkazu Adolfa Hitlera w sprawie napaści na Polskę" - mówił Przewoźnik.
Zdaniem Andrzeja Przewoźnika istotne będą także warszawskie obchody 17 września. Odbędą się m.in. uroczystości przy pomniku Poległym i Pomordowanym na Wschodzie.
- rocznica wybuchu II wojny światowej obchodzona będzie także w innych polskich miejscowościach.
31 sierpnia i 1 września obchody rocznicowe odbędą się w Wieluniu; na odtworzonych fundamentach wieluńskiej fary - zniszczonej w pierwszych minutach wojny - odprawiona zostanie ekumeniczna msza święta. W Krakowie 1 września pamięć o ofiarach II wojny światowej zostanie uczczona podczas koncertu "The World Orchestra for Peace" z udziałem wielonarodowej, wielowyznaniowej i wielorasowej grupy muzyków z ponad 70 wiodących orkiestr z 40 krajów świata, pod dyrekcją światowej sławy dyrygenta Valery'ego Gergieva. Krzysztof Penderecki specjalnie na tę okazję skomponował "Preludium dla Pokoju".
13 września w Brochowie odbędzie się historyczna rekonstrukcja fragmentów bitwy nad Bzurą, z udziałem 200 osób, przy użyciu m.in. 20 pojazdów, 50 koni, broni strzelającej, amunicji, ładunków wybuchowych. Dzień później uroczystości zaplanowano w podwarszawskiej nekropolii w Palmirach.
Minister kultury Bogdan Zdrojewski, pytany o to, czy podczas obchodów padną słowa dotyczące trudnych tematów, np. paktu Ribbentrop-Mołotow, podkreślił, że żadne kłopotliwe tematy nie będą pomijane. Oficjalne zakończenie obchodów wyznaczono na 23 listopada koncertem galowym w Teatrze Wielkim. Szczegółowe informacje nt. obchodów są na stronie www.3989.pl(PAP)
agz/ tot/ jra/
