Porozumienie o współpracy przy wykrywaniu prób przemytu materiałów radioaktywnych podpisali w czwartek w Warszawie ambasador USA w Polsce oraz wiceministrowie spraw wewnętrznych i finansów.
W ramach programu Druga Linia Obrony (Second Line of Defense) Polska otrzyma nowy sprzęt do wykrywania substancji radioaktywnych na przejściach granicznych, umowa przewiduje też wymianę doświadczeń i szkolenia funkcjonariuszy służb granicznych i celnych.
"Przez ostatnie 10 lat dzięki programowi Drugiej Linii Obrony mogliśmy wzmocnić możliwości wielu krajów w wykrywaniu i zapobieganiu obrotowi materiałami radioaktywnymi" - powiedział ambasador Victor Ashe. Dodał, że nowe porozumienie zintensyfikuje już trwającą współpracę Polski i USA w tej dziedzinie. "Zagrożenie przemytem materiałów radioaktywnych przez terrorystów nie jest wymysłem Hollywood, to naprawdę może się zdarzyć" - przestrzegł.
"Przystąpiliśmy do znakomitego projektu, który daje szansę poprawy bezpieczeństwa nie tylko Polski, ale w skali globalnej" - ocenił wiceminister SWiA Adam Rapacki. Przypomniał, że dzięki współpracy z USA w wykrywaniu niebezpiecznych materiałów polskie Straż Graniczna i Służba Celna w latach 90. otrzymały urządzenia pozwalające wykrywać materiały niebezpieczne np. w pojazdach.
"Wydawałoby się, że to zjawisko niespotykane, raczej filmowe, muszę jednak powiedzieć, że osobiście w latach 90. prowadziłem kilka operacji, w których wyniku przejmowaliśmy materiały radioaktywne - promieniotwórczy cez, pręty uranowe. Wtedy nie było jeszcze tak szczelnej kontroli na granicach, dziś są one zdecydowanie lepiej chronione" - dodał Rapacki.
Wiceminister finansów i szef służby celnej Robert Kapica przypomniał, że Polska jest stroną wielu porozumień o zwalczaniu zagrożeń związanych z ruchem transgranicznym, w tym związanych z rozprzestrzenianiem broni masowego rażenia.
Jak podało w komunikacie MSZ, przystąpienie Polski do programu SLD następuje w momencie, kiedy Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej odnotowuje rosnącą liczbę incydentów związanych z nielegalnym transferem materiałów rozszczepialnych.
Polska uczestniczy w dwustronnych i wielostronnych programach przeciwdziałania proliferacji broni masowego rażenia od 2003 roku. Jednym z nich jest Globalna Inicjatywa Zwalczania Terroryzmu Jądrowego (Global Initiative to Combat Nuclear Terrorism). Od 2006 główne polskie porty morskie oraz terminale kontenerowe uczestniczą w programie Container Security Initiative (CSI).(PAP)
