NIP – co to jest?

Każda osoba, która rozlicza podatki w Polsce, musi mieć własny numer NIP. Jest on potrzebny, by prawidłowo zewidencjonować płatnika i podatnika. NIP nadaje naczelnik Urzędu Skarbowego. W celu jego uzyskania musimy w urzędzie skarbowym zgłosić taką prośbę na formularzu, który jest dostępny w urzędzie skarbowym.

Każdy numer identyfikacji podatkowej składa się z 10 cyfr. Trzy pierwsze oznaczają urząd skarbowy, który wydał numer, a ostatnia jest cyfrą kontrolną. Jeżeli o nadanie numeru NIP wnioskuje przedsiębiorca, musi to zrobić na formularzu CEIDG.

Warto wiedzieć, że każdy numer NIP przypisany do osoby raz na zawsze i jest niepowtarzalny i za jego wydanie nic nie płacimy. Niezależnie od tego, jaką formę podatku wybraliśmy, ile ich rozliczamy, a także jaką formę działalności prowadzimy, NIP przyznawany jest jeden raz. I nie ma też znaczenia zmiana nazwy firmy, jej adresu czy miejsca wykonywania działalności. NIP jest w takim wypadku niezmienny. Wystarczy wtedy zaktualizować tylko dane.

Jeśli podatnik zmienia się jakieś dane, np. nazwa firmy, adres, pod którym mieszka, czy miejsca, w którym wykonuje działalność gospodarczą, musi dokonać aktualizacji. Chodzi o to, by w każdym momencie numer NIP poprawie identyfikował konkretną osobę.

Numer NIP pozwala zidentyfikować osoby, które:

• Po prostu są płatnikami podatków.
• Są zarejestrowane do rozliczania podatku VAT.
• Prowadzę firmę w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.
• Płacą składki ZUS.
• Nie obejmuje ich ewidencja PESEL, ale poprzez określone ustawy uznawane są za podatników.

Kilka lat temu zlikwidowano konieczność nadawania numeru NIP tym podmiotom, które mają numer PESEL. Dodatkowo, jeśli ktoś miał nadany numer NIP, a z niego nie korzystał, bo po prostu nie musiał, ten numer został zniesiony. Chodzi tu głównie o osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności, nie są czynnymi podatnikami podatku VAT, a także nie opłacają składek ZUS. W ich przypadku identyfikatorem podatkowym staje się numer PESEL. A co w sytuacji, kiedy taka osoba chciałaby prowadzić biznes, do którego, jak wiadomo, konieczny jest NIP? Jeśli taka osoba chce zacząć prowadzić działalność gospodarczą, a zniesiono jej NIP, musi złożyć zgłoszenie identyfikacyjne, by uzyskać całkiem nowy numer identyfikacji podatkowej.

NIP jest ważnym numerem przede wszystkim dla przedsiębiorców. Uważa się go przy rozliczeniach. Wystawca faktury musi numer NIP umieścić na tym dokumencie po to, by można było właściwie rozliczyć podatek VAT. Dokładniej chodzi o to, żeby poprawnie zidentyfikować podatników. Zgodnie z prawem uznaje się, że podawanie numeru NIP-u na fakturze jest obowiązkowe tylko wtedy, gdy nabywcą towaru lub usługi jest zarejestrowany do VAT czynny lub zwolniony podatnik, a kupując towary lub usługi ma zamiar ten podatek odliczyć.

Jeśli firma rozlicza się z osobą fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej, to na fakturze nie trzeba podawać numeru NIP. Nie ma też obowiązku wpisywania PESEL-u. W takiej sytuacji wystarczy, że podane będą dane osobowe klienta oraz jego adres, co pozwoli zidentyfikować go jako nabywcę danego produktu lub usługi.