Sejm uchwalił nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Komisja zaakceptowała między innymi poprawkę wprowadzającą 19% stawkę liniową dla podatników prowadzących działalność gospodarczą. Podatnik prowadzący działalność gospodarczą będzie mógł dokonać wyboru formy opodatkowania. Albo będzie płacił nadal podatek według skali podatkowej, albo skorzysta ze stawki 19%.
Zmiany w ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm., dalej updof) mają zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2004 r. Podatnik prowadzący działalność gospodarczą będzie mógł dokonać wyboru formy opodatkowania. Albo płaciłby nadal podatek według skali podatkowej, albo mógłby skorzystać ze stawki 19%. Przy stawce 19% nie byłoby kwoty wolnej od podatku, która obecnie wynosi 2.790 zł, a proponowana na przyszły rok to 3.168 zł.
Dorota Ryterska z Portalu FK zwraca jednak uwagę, że wybór 19% stawki podatku wyklucza możliwość skorzystania ze wspólnego opodatkowania się z małżonkiem lub łącznego opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci. Podatnik taki nie mógłby również dokonywać odliczeń od dochodu i od podatku. Wyjątkiem byłyby odliczenia opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Komisja zaproponowała również, aby wybór stawki 19% wykluczał możliwość korzystania z ulg na zasadzie praw nabytych.
Podatek o skali progresywnej, czyli ten, według którego rozliczasz się, stosując skalę podatkową, rośnie wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania. Obecnie obowiązujący system to progresja szczeblowa. Podstawa opodatkowania jest podzielona na części (progi podatkowe)
i do każdej z części zastosowana jest inna stawka podatkowa. System podatkowy jest progresywny wtedy, gdy pobiera zwiększającą się część dochodu podatnika, w miarę jak ten dochód rośnie. Efektywna stopa podatkowa zwiększa się zatem wraz z dochodem. Analizując, jak wzrasta efektywna stopa podatkowa w odniesieniu do wzrostu dochodów rocznych według skali podatkowej obowiązującej w bieżącym roku podatkowym, zauważysz, że efektywna stopa podatkowa jest zawsze niższa od przekroczonego przez danego podatnika progu podatkowego.
W systemie progresywnym kluczowe jest również przyznanie powszechnej ulgi osobistej i opodatkowanie dochodu powyżej tej ulgi (tzw. kwota wolna). Dzięki niej w sieć podatkową wpadają podatnicy, którzy w roku podatkowym osiągną dochody powyżej określonego poziomu.
System progresywny może się stać systemem degresywnym (czyli im wyższy przychód, tym niższy podatek), ponieważ daje Ci możliwość różnorakiego rodzaju odliczeń. Ulgi i odliczenia przewidziane przepisami podatkowymi mogą znacznie obniżyć efektywną stopę opodatkowania. W efekcie zastosowania ulg podstawa opodatkowania maleje, co pociąga za sobą zmniejszenie dochodu do opodatkowania.
Mimo że liczba ulg była stopniowo ograniczana w ostatnich latach, nadal możesz w sposób znaczący obniżyć dochód do opodatkowania oraz podatek należny. Stosowanie ulg, jeżeli nie sprowadza się do unikania opodatkowania, jest legalne.
Podatek liniowy to podatek o stawce proporcjonalnej, podatek, w którym stawka zachowuje stały stosunek do podstawy opodatkowania. Kwota podatku zmienia się wraz ze zmianą podstawy opodatkowania. Przy założeniu 19% stawki proponowanej przez Rząd, podatek rośnie wprost proporcjonalnie do podstawy opodatkowania, zaś efektywna stopa podatkowa pozostaje zawsze na tym samym poziomie.
Dorota Ryterska, ekspert Portalu FK, wskazuje, że w przypadku podatku proporcjonalnego efektywna stopa podatkowa jest tożsama ze stawką podatkową. Natomiast w podatku proporcjonalnym, podatek jest funkcją liniową podstawy opodatkowania.
Aby ocenić, który z systemów podatkowych jest korzystniejszy dla Twojej firmy, należy dokonać analizy porównawczej funkcjonującego obecnie progresywnego systemu podatkowego z systemem proporcjonalnym.
Oto tabelaryczne zestawienie podatków, jakie ponieśliby podatnicy o różnych dochodach:
Porównanie obciążenia podatkiem w podatku o stawce progresywnej i podatku o stawce proporcjonalnej - opracowanie Dorota Rycerska, autor w portalu FK.
Z porównania tych dwóch typów podatków wynika, że w przypadku podatku proporcjonalnego o wysokości 19% większym ciężarem podatkowym zostaną obciążeni podatnicy o niższych dochodach.
Zatem przy założonym podatku proporcjonalnym podatnicy o dochodach rocznych niższych niż punkt przecięcia (dokładnie: 3.486,90 zł średniego dochodu miesięcznego bądź 41.842,80 zł dochodu rocznego) będą obciążeni większym ciężarem podatkowym, zaś podatnicy o wyższym dochodzie - mniejszym.