Postępowanie egzekucyjne. Czego może dotyczyć?

Egzekucja może dotyczyć:

• świadczeń pieniężnych;
• świadczeń niepieniężnych;
• zniesienia współwłasności nieruchomości.

Organem egzekucyjnym jest sąd rejonowy albo komornik, który działa przy sądzie.

Postępowanie egzekucyjne ma uczestników. Są nimi wierzyciel i dłużnik. Warto więc zapamiętać, że wierzyciel jest uczestnikiem, a nie organem odpowiedzialnym za egzekucję. Oznacza to, że w postępowaniu ma identyczny status jak dłużnik.

Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte tylko w sytuacji, gdy wierzyciel ma ważny tytuł egzekucyjny z nadaną klauzulą wykonalności, a także gdy złoży wniosek o to, by egzekucja została wszczęta.

Egzekucja może być przeprowadzona z określonych składników majątku. Może to być np. wynagrodzenie za pracę, rachunek bankowy, ruchomość, nieruchomość, inna wierzytelność, statek morski, przedsiębiorstwo albo gospodarstwo rolne

Jeśli mamy do czynienia z egzekucją świadczeń niepieniężnych, to może ona być przeprowadzona przez odebranie przedmiotu świadczenia dłużnikowi i wydanie go wierzycielowi, spłatę wierzytelności lub poprzez zastosowanie przymusu. Takim środkiem może być grzywna, którą zamieniamy na areszt.

Wcześniej wymieniliśmy rodzaje rzeczy, które mogą być zajęte przez komornika. Pora by opisać je bardziej szczegółowo.

Komornik ma prawo do zajęcia wszystkich ruchomości, którymi włada dłużnik. Komornik nie musi więc sprawdzać, czy dłużnik jest faktycznym właścicielem tych rzeczy. Wystarczy, że z nich korzysta. Choć jest to kontrowersyjny przepis, jego celem jest ograniczenie ukrywania majątku przez dłużników. Chodzi o to, by nie okazało się, że mieszkanie należy do żony, samochody do siostry, a sprzęty to wyposażenie firmowe. Komornik zajmuje ruchomość poprzez spisanie jej wartości. Wyceny dokonuje komornik. Jeśli dłużnik nie zgadza się z wyceną, to wtedy będzie ona dokonana przez biegłego sądowego.

Gdy komornik zajmie ruchomość, w protokole musi wpisać dane osoby, która według dłużnika jest właścicielem zajętych przedmiotów. Komornik musi zawiadomić te osoby o tym, że zajął ruchomości należące do takich osób. W momencie zajęcia komornik wyznacza dozorcę, czyli osobę, która będzie dbać o rzecz przez okres zajęcia. Najczęściej jest to dłużnik. Z takiej możliwości korzysta się, gdy istnieje ryzyko ukrycia lub zniszczenia ruchomości.

Warto podpowiedzieć, że nie wszystko może być zajęte. Nie jest możliwe zajęcie większej liczby ruchomości niż to, co jest potrzebne, żeby zaspokoić wierzyciela, a także pokryć koszty egzekucyjne. Nie można zająć urządzeń domowy, pościeli, bielizny i codziennych ubrań, które są niezbędne. Nie można zająć zapasów żywności i opału, który jest niezbędny dłużnikowi. Nie można zająć jednej krowy, dwóch kóz i trzech owiec, które są potrzebne do wyżywienia dłużnika i rodziny. Zajęciu nie podlegają też narzędzia i przedmioty, które służą co pracy zarobkowej. Jeśli dłużnik nie otrzymuje pensji, to komornik nie może my zająć pieniędzy, która wystarczają na dwa tygodnie.

Kodeks postępowania cywilnego zakłada, że w przypadku rolników nie można też zająć konkretnej liczby zwierząt. Katalog ten związany jest wyłącznie z majątkiem rolników.

Egzekucja z nieruchomości dotyczy zarówno całej nieruchomości, jak i udział w niej.

Jeśli nieruchomość należy do obu małżonków, to komornik zajmuje całą nieruchomość, ale jednocześnie zawiadamia małżonka o tym, że nieruchomość jest zajęta. Po zajęciu nieruchomość jest sprzedawana na licytacji. Ceną wywoławczą jest cena oszacowania nieruchomości. Licytacja jest publiczna i prowadzi ją komornik.