Na czym polega leasing i jak działa?
Leasing to umowa cywilnoprawna zawierana między leasingodawcą nazywanym finansującym z leasingobiorcą, czyli korzystającym. Zgodnie z jej treścią, firma leasingowa oddaje dany przedmiot leasingobiorcy w zamian za ustaloną w umowie opłatę, którą korzystający ma obowiązek uiszczać za każdy miesiąc z osobna. W trakcie trwania umowy leasingobiorca nie jest właścicielem leasingowanego przedmiotu, a w momencie jej zakończenia, może go wykupić, jednak nie ma takiego obowiązku.
Co można wziąć w leasing?
Nawiązując do definicji leasingu, jego przedmiot może stanowić ""rzecz ruchoma lub nieruchoma, służąca celom zarobkowym użytkownika, dobro o charakterze inwestycyjnym, w rachunkowości przedsiębiorstw zwane środkiem trwałym". Oznacza to, że przedmiotem leasingu może być niemal wszystko. Najczęściej są to jednak:
- samochody osobowe, dostawcze lub ciężarowe,
- maszyny,
- sprzęt biurowy,
- sprzęt komputerowy,
- nieruchomości.
Leasing operacyjny a finansowy - różnice
Leasing operacyjny to umowa zawierana między korzystającym a finansującym, gdzie przedmiot leasingu zaliczany jest do składników majątkowych leasingodawcy. Wówczas amortyzacja leży po jego stronie. Ponadto po zakończeniu umowy przedsiębiorca ma możliwość wykupienia przedmiotu.
W przypadku leasingu operacyjnego leasingobiorca może również opłaty, takie jak czynsz leasingowy, opłaty wstępne i inne wydatki doliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Podatek VAT doliczany będzie zaś proporcjonalnie do każdej miesięcznej raty. Jeżeli chodzi o czas trwania leasingu operacyjnego, nie może być on krótszy niż 40% okresu podstawowej stawki amortyzacji leasingowanej przedmiotu.
Leasing finansowy natomiast zakłada, że korzystający wpisuje przedmiot leasingu do swoich składników majątkowych. Wówczas to po jego stronie pozostaje obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Dodatkowo do kosztów uzyskania przychodu poza amortyzacją może on doliczyć wyłącznie część odsetkową płaconych rat. Po spłaceniu ostatniej raty przedmiot leasingu automatycznie przechodzi na własność leasingobiorcy, w związku z czym nie musi on ponosić żadnych dodatkowych opłat z tego tytułu.
To, co odróżnia leasing finansowy od operacyjnego to także konieczność uiszczenia podatku VAT w całości wraz z pierwszą ratą oraz czas trwania umowy, który nie może być krótszy niż 12 miesięcy.
Leasing zwrotny - na czym polega?
Kolejną szczególną formą finansowania jest leasing zwrotny. W takim przypadku przedsiębiorca sprzedaje firmie leasingowej środek trwały należący do działalności gospodarczej, a następnie wynajmuje go na podstawie umowy leasingowej. Po zakończeniu umowy przedsiębiorca może również ponownie stać się właścicielem przedmiotu, dokonując jego wykupu. Forma ta najczęściej wybierana jest w celu uniknięcia kłopotów finansowych i szybkiego uwolnienia zamrożonej gotówki.
Jakie warunki trzeba spełnić, żeby dostać leasing?
Leasing nie przysługuje każdemu przedsiębiorcy, a to jakie kryteria należy spełnić, może być zależne od warunków konkretnej firmy leasingowej. Większość leasingodawców wymaga jednak przede wszystkim tego, aby prowadzona działalność gospodarcza istniała na rynku min. 3-6 miesięcy. Firmy, które funkcjonują krócej, mogą w drodze wyjątku skorzystać z leasingu, ale z zachowaniem procedury standardowej oraz pod warunkiem, że odpowiednio zabezpieczą umowę.
Duże znaczenie ma także przeszłość płatnicza przedsiębiorcy, a więc wpisy w bazie dłużników oraz historia w Biurze Informacji Kredytowej. Firma leasingowa dokonuje dodatkowo weryfikacji kondycji finansowej działalności, sprawdzając uzyskiwany dochód, kapitał, którym dysponuje dana działalność oraz kwestie związane z uregulowaniem wszystkich zobowiązań finansowych wobec ZUS-u i urzędu skarbowego.
Na możliwość uzyskania leasingu może mieć wpływ również wysokość wkładu własnego, która zależna jest od danej firmy, warunków umowy oraz wartości przedmiotu leasingowego. Zazwyczaj wyższa opłata będzie wymagana od firm, które są mniej wiarygodne, np. prowadzą działalność gospodarczą krócej niż wymagany okres.
Na co zwrócić uwagę, podpisując umowę leasingową?
Każda umowa leasingowa będzie skonstruowana w inny sposób w zależności od tego, co stanowi jej przedmiot. Przed jej podpisaniem warto jednak sprawdzić kilka podstawowych informacji, takich jak:
- wysokość comiesięcznych rat,
- wysokość pierwszej wpłaty,
- dodatkowe opłaty manipulacyjne,
- warunki dotyczące wcześniejszego wypowiedzenia umowy,
- zasady, od których zależne jest oprocentowanie,
- kary umowne,
- limit kilometrów oraz informacje, kto może korzystać z pojazdu poza leasingobiorcą (w przypadku leasingu samochodu),
- warunki ubezpieczenia i możliwość skorzystania z własnego.
Większość z powyższych informacji znajdziemy w OWLU, czyli ogólnych warunkach umowy leasingu. Podpisując umowę, możemy także zdecydować się, czy po jej zakończeniu chcemy wykupić środek, czy też wolimy go zwrócić.
Zakończenie umowy leasingowej - kiedy jest możliwe?
Czasem może zdarzyć się, że przedsiębiorca chce rozwiązać umowę leasingu w trakcie jej trwania. To, czy będzie to możliwe, w znacznej mierze zależne będzie od tego, czy zgodnie z umową możliwość rozwiązania umowy przysługuje tylko finansującemu, czy również korzystającemu.
Trzeba liczyć się z tym, że zerwanie umowy leasingowej przed czasem będzie wiązać się z dodatkowymi kosztami. Przede wszystkim konieczne będzie pełne rozliczenie, czyli zapłata wszystkich pozostałych rat wraz z innymi obowiązkowymi opłatami. Po rozwiązaniu umowy korzystającemu nie przysługuje również prawo do zatrzymania przedmiotu leasingu.
Aby uniknąć wysokich opłat i jednocześnie zrezygnować z umowy leasingowej, korzystną alternatywą jest natomiast cesja leasingowa. Polega ona na przeniesieniu np. samochodu w ramach najmu leasingowego z leasingobiorcy na innego przedsiębiorcę. Na przepisanie umowy wówczas zgodzić się musi także leasingodawca. Cesja będzie wiązać się z koniecznością uiszczenia dodatkowych opłat, ale będzie ona bardziej opłacalna niż przedwczesna rezygnacja z umowy.
Leasing - wady i zalety
Leasing tak, jak każda forma finansowania ma zarówno swoje wady, jak i zalety. Do jego głównych zalet zaliczane jest przede wszystkim uniknięcie zamrażania środków finansowych przy jednoczesnej możliwości zyskania środka trwałego bez konieczności zaangażowania znacznego kapitału własnego. Na utrzymanie płynności finansowej w firmie i szybkie zyskanie gotówki pozwala leasing zwrotny, w trakcie którego przedsiębiorca może nadal korzystać ze sprzętu, uiszczając ustalone opłaty.
Leasing stanowi dobrą alternatywą dla kredytu i w porównaniu do niego wiąże się z mniej skomplikowaną procedurą i szybszym czasem otrzymania decyzji co do jego otrzymania. Ponadto umożliwia on optymalizację podatkową. Podstawę opodatkowania przedsiębiorca może obniżyć o wpłatę wstępną, odsetkową i kapitałową część raty oraz koszt wykupu przedmiotu. Koszty związane z użytkowaniem np. samochodu, przedsiębiorca może także wliczyć w koszty uzyskania przychodu.
Najistotniejszych wad leasingu można natomiast doszukiwać się w fakcie, że przez cały okres trwania umowy leasingowej, przedmioty leasingowe pozostają własnością leasingodawcy. W związku z tym, że korzystający nie jest właścicielem sprzętu, nie może dokonywać w nim żadnych modyfikacji.
W przypadku samochodu w leasingu często zdarza się, że firmy leasingowe wymagają pełnego ubezpieczenia OC i AC, co będzie wiązać się z dodatkowymi opłatami. Ponadto dotychczas przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą po wykupieniu samochodu po okresie 6 miesięcy mogli korzystnie sprzedać pojazd, co stanowiło jedną z największych zalet tej formy finansowania.
Obecnie w związku ze zmianami dotyczącymi leasingu wprowadzonymi wraz z Polskim Ładem, od 2022 roku przedsiębiorcy, którzy chcą wykupić pojazd, a następnie go sprzedać, środki uzyskane ze sprzedaży samochodu, muszą rozliczyć jako przychód z działalności gospodarczej, jeżeli od momentu przejęcia samochodu z firmy do chwili sprzedaży nie minęło 6 lat.