Skutki finansowe projektowanej ustawy o kredytach walutowych mogą nie tylko zachwiać stabilnością poszczególnych banków, ale również prowadzić do utraty zaufania do systemu bankowego, a w skrajnym scenariuszu spowodować kryzys finansowy, ocenia Komisja Nadzoru Finansowego. W najbardziej prawdopodobnym scenariuszu całkowite obciążenie banków w 2016 r. z tytułu spreadu i restrukturyzacji kredytów wynosi 66,9 mld zł.
Do przeprowadzenia restrukturyzacji banki wyznaczały dla kredytów ,,kurs sprawiedliwy" (KWO) według kalkulatora zamieszczonego na stronie Kancelarii Prezydenta.
Uwzględniono 2 warianty:
- wariant A: założenie stałego (od dnia 1.01.2016 r.) kursu wymiany złotego na waluty obce równego kursowi z dnia 31.12.2015 r. oraz stałej (od dnia 1.01.2016 r.) stawki oprocentowania równej stawce oprocentowania z dnia 31.12.2015 r.;
- wariant B: założenie stałego (od dnia 1.01.2016 r.) kursu wymiany złotego na waluty obce, wyższego o 25% od kursu z dnia 31.12.2015 r. oraz stałej (od dnia 1.01.2016 r.) stawki oprocentowania równej stawce oprocentowania z dnia 31.12.2015 r.
KNF podała, że dla wariantu A, który oceniany jest jako najbardziej prawdopodobny, całkowite obciążenie banków w 2016 r. z tytułu spreadu i restrukturyzacji kredytów wynosi 66,9 mld zł.
Obciążenie banków z tytułu restrukturyzacji kredytów udzielonych w 2007 i 2008 r. stanowi około 69% obciążeń. Obciążenie banków z tytułu restrukturyzacji kredytów udzielonych w innych latach niż 2007-2008 r. stanowi około 31%. Dla wariantu B proporcje są zbliżone.
Według KNF, podstawowym wariantem dokonanych wyliczeń jest wariant A odnoszący się do kursów walutowych z dnia 31 grudnia 2015 r. Zakłada on utrzymanie stabilnych kursów walutowych w całym okresie realizacji restrukturyzacji kredytów.
"Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że przyjęta przez autorów projektu koncepcja prowadzi do silnego uprzywilejowania większości kredytobiorców walutowych z lat 2007-2008. Powoduje to, że beneficjentami korzyści restrukturyzacji są ci klienci, którzy zaciągnęli kredyty w CHF w latach 2007-2008. Największe koszty z tytułu restrukturyzacji poniosą te banki, które aktywnie udzielały kredytów w CHF w latach 2007-2008, lub które nabyły inne banki posiadające portfele kredytowe z dużą liczbą mieszkaniowych kredytów walutowych udzielonych w latach 2007-2008" - czytamy w dokumencie.
Komisja podała, że obciążenie banków w następstwie restrukturyzacji kredytów/pożyczek objętych projektem ustawy w zależności od wariantu i scenariusza tworzy wysoki koszt dla banków.
"Dla bazowego wariantu kursów walut (Wariant A) obciążenia te są wysokie oraz dla poszczególnych scenariuszy wynoszą: 56,2 mld zł (scenariusz 1); 67,2 mld zł (scenariusz 2); 44,6 mld zł (scenariusz 3); 66,9 mld zł (scenariusz 4). Za najbardziej prawdopodobny przyjęto Scenariusz 4, dla którego banki określały udział restrukturyzacji zgodnych ze scenariuszami 1- 3 w zależności od charakterystyk portfeli kredytowych w tych bankach" - czytamy w dokumencie.
Według Komisji , zagrożenie dalszej działalności dotyczy 5 banków w przypadku utrzymania kursów walutowych na poziomie z dnia 31.12.2015 r., oraz 6 banków przy wzroście kursu walut obcych o 25% w relacji do kursu z końca grudnia 2015 r.
"Są to banki istotne, ze względu na posiadanie aktywów w wysokości 344,7 mld zł, depozytów sektora niefinansowego w wysokości 208,5 mld zł oraz środków gwarantowanych w wysokości 137,8 mld zł. Pod względem depozytów klientów sektora niefinansowego oraz środków gwarantowanych banki te posiadają ok. 22% udział w sektorze bankowym" - czytamy w dokumencie.
W konsekwencji zagrożone stają się depozyty klientów sektora niefinansowego znajdujące się w bankach zagrożonych likwidacją, podano także.
Komisja podała, że w wariancie A oprócz obciążenie dla banków w postaci realizacji restrukturyzacji koszy wynosi 66,9 mld zł. Obciążenie dla budżetu państwa w związku z finansowaniem wypłaty środków gwarantowanych w przypadku zagrożenia dalszego funkcjonowania banku tj. łącznego współczynnika kapitałowego TCR poniżej 4% to 137,8 mld zł, zaś obciążenie dla klientów spowodowane brakiem możliwości wypłaty depozytów w przypadku zagrożenia dalszego funkcjonowania banku o TCR poniżej 4% to 70,7 mld zł.
Urząd przeprowadził badanie ankietowe obejmujące 58 banków i oddziałów zagranicznych instytucji kredytowych, tj. wszystkie banki posiadające w bilansie (według stanu na koniec listopada 2015 r.) należności walutowe od podmiotów niefinansowych. Banki posiadające portfele kredytów/pożyczek podlegających ustawie mają znaczny udział w zagregowanych aktywach i kapitałach polskiego sektora bankowego: 88% sumy bilansowej sektora i 90% funduszy własnych sektora.
