Chiny i Indie zacieśniają sojusz. Chcą tworzyć "przeciwwagę dla Zachodu" z Iranem i Rosją

Prezydent Xi Jinping podkreślił wagę współpracy między "smokiem a słoniem" podczas niedzielnych rozmów delegacyjnych z premierem Narendrą Modim. Spotkanie przywódców odbyło się na marginesie szczytu Szanghajskiej Organizacji Współpracy w Tianjin. Chiński przywódca zaznaczył, że świat przechodzi transformację, a oba kraje jako dwie największe cywilizacje i najludniejsze państwa świata należące do globalnego Południa muszą być przyjaciółmi i dobrymi sąsiadami.

Xi Jinping zwrócił uwagę, że obecny rok to 75. rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych między Chinami a Indiami. Podkreślił konieczność patrzenia na wzajemne relacje ze strategicznej i długoterminowej perspektywy. Chiński prezydent zaapelował również o wspólną odpowiedzialność za utrzymanie multilateralizmu, świata wielobiegunowego oraz większej demokratyzacji instytucji międzynarodowych. Wezwał do współpracy na rzecz pokoju i dobrobytu w Azji i na całym świecie.

Premier Modi przybył do Chin w sobotę, co stanowiło jego pierwszą wizytę w tym kraju od siedmiu lat. Okres ten naznaczony był pogarszającymi się relacjami między sąsiadującymi państwami z powodu sporów granicznych, które doprowadziły do śmiertelnego starcia w dolinie Galwan wzdłuż Linii Faktycznej Kontroli we wschodnim Ladakhu w 2020 roku. Od ostatniego spotkania liderów minął prawie rok - poprzednie miało miejsce w październiku ubiegłego roku, po którym Indie i Chiny ogłosiły przełom w negocjacjach dotyczących rozwiązania impasu wojskowego wzdłuż granicy.

W swoich uwagach otwierających spotkanie z Xi Jinpingiem premier Modi oświadczył, że Indie są zaangażowane w rozwój stosunków z Chinami opartych na wzajemnym zaufaniu, szacunku i wrażliwości. Premier zauważył, że dobrobyt 2,8 miliarda ludzi jest powiązany z bilateralną współpracą między oboma krajami. Modi odnotował również, że po ubiegłorocznym procesie wycofywania wojsk wzdłuż granicy panuje pokój i stabilność. Wspomniał także o wznowieniu bezpośrednich lotów między oboma państwami oraz o przywróceniu pielgrzymki Kailash Mansarovar.

Szczyt w Tianjin uznawany jest za najważniejsze spotkanie dyplomatyczne w chińskim kalendarzu tego roku. Obecni są na nim również prezydent Iranu Masud Pezeszkian oraz premier Pakistanu Szehbaz Szarif i Władimir Putin. Tematem rozmów będą również perspektywy osiągnięcia porozumienia w sprawie zakończenia wojny na Ukrainie.

Xi Jinping przeprowadził w niedzielę rozmowy bilateralne z premierem Indii, który przebywa w Chinach pierwszy raz od siedmiu lat. Stany Zjednoczone nałożyły na Indie 50 proc. cła, najwyższe spośród wszystkich krajów Azji Południowej. Modi poinformował na platformie społecznościowej o swoim przybyciu do Tianjin i oczekiwaniach związanych ze szczytem SCO oraz spotkaniami ze światowymi liderami.

Prezydent Indonezji Prabowo Subianto odwołał swoją podróż do Chin ze względu na gwałtowne protesty w swoim kraju. W sobotę Xi spotkał się z szefem junty Mjanmy Min Aung Hlaingiem. Według oświadczenia rządu Mjanmy rozmawiali o przeciwstawianiu się zagranicznej ingerencji w politykę tego kraju. Chiny zadeklarowały pozytywne stanowisko oraz przyszłe działania na rzecz stabilności i pokoju w Mjanmie.

Indie i Chiny zapowiedziały wznowienie bezpośrednich połączeń lotniczych po ponad pięciu latach przerwy. Dwie największe gospodarki świata starają się odbudować więzi polityczne w obliczu rosnących niepewności handlowych. Plan został ogłoszony przez premiera Indii podczas spotkania z prezydentem Chin na marginesie szczytu, choć Modi nie podał szczegółów dotyczących terminu wznowienia lotów.

Stosunki dyplomatyczne między długoletnimi rywalami poprawiają się w czasie, gdy cła USA zwiększyły niepewność gospodarczą w dwóch najbardziej zaludnionych krajach świata. W sierpniu Chiny i Indie zgodziły się ułatwić dwustronny handel i inwestycje po rozmowach ministrów spraw zagranicznych w Nowym Delhi. Chiński minister spraw zagranicznych Wang Yi spotkał się również z Modim, który pochwalił stały postęp w stosunkach jako kierowany szacunkiem dla wzajemnych interesów.

Niektórzy goście, w tym Putin, udadzą się za Xi do Pekinu na paradę wojskową 3 września, upamiętniającą 80. rocznicę zwycięstwa nad Japonią i zakończenia II wojny światowej. W wydarzeniu weźmie udział również przywódca Korei Północnej Kim Dzong Un. Bezpośrednie loty pasażerskie między Indiami a Chinami zostały zawieszone po pandemii COVID-19 i nigdy nie zostały wznowione po tym, jak stosunki dyplomatyczne osiągnęły najniższy punkt w 2020 roku po starciach granicznych.

Prezydent Xi Jinping zapowiedział wzrost inwestycji i pożyczek dla partnerów w ramach bloku bezpieczeństwa kierowanego przez Chiny i Rosję. Pekin przeznaczy granty i kredyty warte miliardy juanów.

Chiny, jak zapewnił prezydent kraju, przekażą 2 miliardy juanów w formie grantów dla państw członkowskich Szanghajskiej Organizacji Współpracy w tym roku. Xi Jinping ogłosił to podczas szczytu organizacji w chińskim porcie Tianjin, gdzie spotkał się z przywódcami międzynarodowymi, w tym prezydentem Rosji Władimirem Putinem i premierem Indii Narendrą Modim.

Dodatkowo Chiny wyemitują 10 miliardów juanów w pożyczkach dla konsorcjum międzybankowego w ciągu najbliższych trzech lat. Xi wezwał również do utworzenia banku rozwoju działającego pod egidą Szanghajskiej Organizacji Współpracy, co ma wzmocnić współpracę gospodarczą między państwami członkowskimi.

Chiński przywódca podkreślił potrzebę powiększenia tortu współpracy i pełnego wykorzystania potencjału każdego kraju. Według jego słów, członkowie organizacji powinni wypełniać swoją odpowiedzialność za pokój, stabilność, rozwój i dobrobyt w regionie.

Xi Jinping zapowiedział realizację 100 małych projektów poprawiających warunki życia w państwach członkowskich. Chiny podwoją również liczbę stypendiów przeznaczonych specjalnie dla studentów z krajów Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

Podczas szczytu chiński prezydent wezwał grupę do przeciwstawienia się mentalności zimnej wojny, konfrontacji bloków i praktyk zastraszania. Było to nawiązanie do napięć w handlu międzynarodowym i konfliktów regionalnych, które wpływają na globalną gospodarkę.

Szanghajska Organizacja Współpracy niemal podwoiła liczbę członków od momentu założenia w 2001 roku przez Chiny, Rosję, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan i Uzbekistan. Obecnie organizacja liczy 26 państw, wliczając obserwatorów i partnerów dialogu, takich jak Mongolia i Arabia Saudyjska. Kolejne kraje, w tym Myanmar i Turcja, ubiegają się o pełne członkostwo.