Czym jest rejestr krótkiej sprzedaży?

Rejestr krótkiej sprzedaży publikowany na stronie Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) to nic innego, jak spis podmiotów, które są w posiadaniu krótkiej pozycji na spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW). Jest to więc lista firm, która dokonuje transakcji w ramach krótkiej sprzedaży. 

Dzięki udostępnianiu przez KNF rejestru krótkiej sprzedaży inwestorzy mogą na bieżąco śledzić ruchy firm inwestujących na giełdzie, a tym samym mogą oni przewidywać, które akcje, jakiej spółki w najbliższym czasie mogą spaść. 

Należy bowiem wiedzieć, że istnieje obowiązek zgłoszenia KNF znacznych pozycji krótkich netto z tytułu akcji. Obowiązek zgłoszenia pojawia się w momencie przekroczenia progu, który wynosi 0,1 proc. wyemitowanego kapitału podstawowego danej spółki oraz każde 0,1 proc. powyżej tej pierwszej wartości lub spadek poniżej tego progu. Wówczas konieczne będzie dostarczenie zgłoszenia znajdującego się na formularzu dostępnym na stronie knf.gov.pl osobiście lub drogą mailową.

Krótka sprzedaż, krótka pozycja czy tzw. gra na spadki to strategia inwestycyjna polegająca na sprzedaży papierów wartościowych, które nie należą do sprzedającego. Inwestor w takim przypadku pożycza akcje od biura maklerskiego, instytucji finansowych czy innego uczestnika rynku, a następnie dokonuje ich sprzedaży na GPW. Gdy akcje spadną, wówczas sprzedający odkupuje papiery wartościowe taniej i oddaje je pierwotnemu właścicielowi. W ten sposób uzyskuje on zysk wynikający z różnicy pomiędzy kwotą sprzedaży akcji a odkupieniem ich w późniejszym terminie po niższej cenie. 

Celem krótkiej sprzedaży jest więc zawarcie transakcji, dzięki którym osiągnięty zostanie zysk spowodowany spadkiem cen danego instrumentu finansowego. Wobec tego inwestor grający na spadki zakłada, że ceny konkretny akcji będą spadały, co pozwoli mu na dokonanie zakupu wcześniej sprzedanych akcji po niższych cenach. 

Przykładowo inwestor pożycza od innego uczestnika rynku 10 akcji danej firmy po 100 dolarów i sprzedaje je na giełdzie. Po kilku miesiącach, gdy cena tych akcji spadła zgodnie z przewidywaniami sprzedającego, wtedy dokonuje ich odkupienia z rynku po niższej cenie (np. 80 dolarów) i oddaje je prawowitemu właścicielowi. Od zysku, który uzyska sprzedający, należy również odliczyć profit dla pożyczkodawcy akcji i prowizję biura maklerskiego od sprzedaży i zakupu akcji. 

Oczywiście warto wiedzieć, że krótka sprzedaż to inwestycja, która wiąże się z wysokim ryzykiem. Mianowicie straty mogą przekraczać nawet 100 proc. zainwestowanego przez inwestora kapitału.

W Polsce przedmiotem shortowania mogą być wyłącznie papiery wartościowe wpisane na listę publikowaną przez Giełdę Papierów Wartościowych. Ponadto muszą one spełniać również jeden z poniższych warunków:

• akcje muszą wchodzić w skład indeksu giełdowego WIG20, lub
• akcje muszą brać udział w tzw. rankingu płynności i muszą spełniać łącznie poniższe kryteria:
• wartość akcji w wolnym obrocie wyliczona na dzień rankingu płynności akcji musi wynosić co najmniej 300 milionów PLN, 
• średnia dzienna wartość obrotów akcji w okresie ostatnich 6 miesięcy wyliczona na dzień rankingu płynności akcji musi wynosić co najmniej 2 miliony PLN, 
• akcje, których wartość w wolnym obrocie w dniu ich pierwszego notowania stanowi lub stanowiła co najmniej 1% wartości akcji w wolnym obrocie wszystkich spółek uczestniczących w rankingu płynności akcji, z zastrzeżeniem, że na podstawie tego kryterium akcje mogą być przedmiotem krótkiej sprzedaży jedynie w okresie 6 miesięcy od dnia ich pierwszego notowania,
• papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski.

Krótkiej sprzedaży nie zaleca się natomiast stosować wtedy, gdy spółka, której akcje są przedmiotem transakcji, ma korzystną sytuację fundamentalną i jednocześnie dobrą sytuację wynikającą z analizy technicznej. Shortowania nie stosuje się również w momencie, gdy akcje spółki w ostatnim czasie wyraźnie spadły i gdy spółka może wejść w fuzję z inną spółką. Przesłanki te mogą bowiem dawać podstawy do spodziewania się wzrostu wartości akcji.