Będą wywłaszczać pod budowę elektrowni szczytowo-pompowych. Sejm poparł ustawę

Za ustawą o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących zagłosowało 304 posłów. Przeciwko opowiedziały się 124 osoby, a kolejne 12 – wstrzymało się od głosu. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Zgodnie z zapisami ustawy do 30 czerwca 2024 r. planowanie i realizacja inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych spełniają wymagania Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej 2022/2577. To dokument, który ma na celu przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii.

Zgodnie z ustawą tego typu elektrownie stanowią też realizację nadrzędnego celu publicznego i uznaje się je za służące zdrowiu i bezpieczeństwu publicznemu. Tym samym inwestycje te będą nadrzędne względem przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Co to oznacza? Decyzja o ustaleniu lokalizacji dla elektrowni szczytowo-pompowych będzie wydawana bez względu na to, czy istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Decyzja taka jednocześnie wiązać będzie właściwe organy przy sporządzaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowego planu zagospodarowania.

A zatem z dniem, w którym wspomniana decyzja stanie się ostateczna, nieruchomości w niej określone przechodzą na własność Skarbu Państwa. Innymi słowy: dojdzie do wywłaszczenia. Państwo zapłaci za ich przejęcie odszkodowanie, a następnie odda je w użytkowanie wieczyste inwestorowi. Rozwiązania te mają przyspieszyć proces budowy elektrowni.

Decyzję o ustaleniu lokalizacji wyda wojewoda w ciągu miesiąca od złożenia wniosku przez inwestora. Wniosek musi zawierać szczegółowe informacje i dane, a także będą do niego załączone opinie, m.in. związane z określeniem granic terenu objętego wnioskiem. Zarazem ostateczna decyzja o ustaleniu lokalizacji będzie podstawą do dokonywania wpisów w księdze wieczystej i w ewidencji gruntów i budynków.

Jest jednak jeden haczyk: nie każdy podmiot będzie mógł zostać inwestorem. W przypadku elektrowni szczytowo-pompowych ten przywilej będą miały wyłącznie: spółki państwowe, firmy z ich grup kapitałowych, podmioty samorządowe lub Wody Polskie. Autorzy ustawy tłumaczą, że ze względu na szereg ustawowych włączeń oraz możliwości ewentualnego wywłaszczenia czy też ograniczenia prawa rzeczowego ważne jest, by ograniczyć krąg potencjalnych inwestorów do spółek "o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa".

Obecnie w Polsce działa sześć głównych elektrowni szczytowo-pompowych: Elektrownia Żarnowiec o mocy 716 MW, Elektrownia Porąbka-Żar o mocy 500 MW, Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce o mocy 200 MW, Elektrownia Żydowo o mocy 167 MW, Elektrownia Niedzica o mocy 92 MW oraz Elektrownia Dychów o mocy 90 MW.

Ustawa zawiera jednak kilka innych zmian. Znalazły się w niej m.in. przepisy, które wyłączają obowiązek przekazywania odpisów na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny w przypadku wytwórców wytwarzających energię elektryczną w instalacjach OZE będących własnością, w zarządzie lub w użytkowaniu państwowej osoby prawnej. W przypadku przekazania takiego odpisu na Fundusz będzie on zwrócony.