Koniec z obowiązkowym papierem. Leasing będzie dostępny przez mObywatela i bez drukowania

Od 13 lipca wchodzą w życie przepisy, które umożliwią załatwianie spraw leasingowych online. Klient będzie mógł podpisać dokument cyfrowo, wykorzystując profil zaufany w aplikacji mObywatel – rządowym narzędziu do obsługi spraw urzędowych. Wprowadzenie tzw. formy dokumentowej to duża zmiana dla ponad miliona polskich leasingobiorców, o którą branża zabiegała od wielu lat.

– Cały proces, od akceptacji warunków po podpisanie umowy, będzie mógł odbywać się w pełni online, bez konieczności drukowania dokumentów i składania tradycyjnego podpisu. To przełomowa zmiana po 25 latach, w których leasing musiał być zawierany na piśmie pod rygorem nieważności – mówi money.pl Monika Constant, prezeska Związku Polskiego Leasingu (ZPL).

Branża leasingowa zyskuje możliwość działania na równi z innymi segmentami rynku finansowego, które już wcześniej wdrożyły elastyczne formy komunikacji z klientami, takie jak e-mail czy SMS. Z nowego rozwiązania będą mogli skorzystać zarówno nowi, jak i obecni leasingobiorcy – pod warunkiem, że obie strony wyrażą na to zgodę.

Aby umożliwić e-leasing, konieczne były zmiany w przepisach Kodeksu cywilnego. Udało się je przeprowadzić w ramach pierwszego pakietu deregulacyjnego Ministerstwa Rozwoju i Technologii. O zmiany zabiegał również zespół deregulacyjny pod patronatem Rafała Brzoski, polskiego miliardera i założyciela InPostu.

– Obecnie umowa leasingu wymaga zachowania formy pisemnej, co wyklucza możliwość korzystania z większości cyfrowych narzędzi. Wprowadzenie formy dokumentowej oznacza wygodne, zdalne zawieranie umów, także przez e-mail lub kliknięcie w aplikacji, mniej formalności, niższe koszty operacyjne i większy komfort dla klientów – ocenia Monika Constant.

Z leasingu korzysta dziś szerokie grono firm. Według danych GUS na koniec 2024 roku aktywnymi użytkownikami leasingu było 1 068 393 przedsiębiorstw, a tylko w ciągu tego roku zawarto 475 815 nowych umów. Każda z nich liczy średnio około 30 stron, co daje łącznie ponad 14 milionów kartek papieru rocznie. 

Eksperci szacują, że wdrożenie nowej formy zawierania umów może obniżyć koszty działania firm leasingowych o kilka do kilkunastu procent. Choć przepisy umożliwiające e-leasing wejdą w życie już w lipcu, pełne przejście na cyfrowe umowy będzie następowało stopniowo. Firmy leasingowe muszą dostosować procedury, narzędzia i zespoły, a kluczowe będzie dopasowanie do typu klienta i rodzaju aktywa.

Dla naszej branży wprowadzenie zdalnej możliwości podpisywania umów to dopiero pierwszy krok na drodze do pełnej cyfryzacji procesów leasingowych. Forma dokumentowa to istotny element, ale niejedyny. Na dalsze usprawnienia składają się również e-weksel jako zabezpieczenie umowy oraz automatyczna możliwość sprawdzania zdolności klientów do spłaty zobowiązań bez konieczności każdorazowego wyrażania zgody, na wzór rozwiązań stosowanych w bankowości. Liczymy, że te zmiany powrócą w kolejnych pakietach deregulacyjnych – kontynuacji obecnych działań – wskazuje Monika Constant. 

W 2024 roku branża leasingowa odnotowała wzrost wartości finansowania udzielanego firmom w Polsce o 10,4 proc. To kolejny rok z rzędu zakończony dwucyfrowym wzrostem. Łączna wartość sfinansowanych ruchomości i nieruchomości wyniosła 110,5 mld zł, a wartość aktywów użytkowanych przez klientów firm leasingowych osiągnęła niemal 214 mld zł na koniec roku – więcej niż portfel kredytów inwestycyjnych, który wyniósł 160 mld zł.

Eksperci Związku Polskiego Leasingu prognozują, że w 2025 roku rynek wzrośnie o kolejne 10-13 proc. Korzystne prognozy wzrostu PKB oraz spodziewane przyspieszenie w pozyskiwaniu funduszy unijnych mają sprzyjać inwestycjom budowlanym, infrastrukturalnym i w sektorze rolniczym.

Liczymy na odblokowanie funduszy europejskich w ramach KPO, co powinno przełożyć się na większą otwartość przedsiębiorców na inwestycje. Dla 66 proc. z nich leasing jest istotnym źródłem finansowania – wynika z badania KE SAFE 2024 – wskazuje prezeska Związku Polskiego Leasingu.

Na zmianie prawa skorzystają przede wszystkim branże, które najczęściej korzystają z leasingu w Polsce. Należą do nich: transport i logistyka, budownictwo, przemysł i produkcja, rolnictwo, usługi i handel, a także sektor medyczny.

Najczęściej leasingujemy samochody – stanowią one około 70 proc. wartości całego portfela leasingowego. Na drugim miejscu są maszyny i urządzenia (23,7 proc.), a na trzecim nieruchomości – 4,5 proc. To głównie biurowce, hotele i inne obiekty komercyjne.

Zmiany w przepisach obejmują również leasing konsumencki, choć w Polsce nie zyskał on takiej popularności, jak na rynkach zagranicznych.

Sektor MŚP pozostaje głównym odbiorcą oferty firm leasingowych – zarówno w zakresie leasingu, jak i pożyczki leasingowej. Największą grupę stanowią mikro- i małe przedsiębiorstwa, czyli firmy o obrotach do 20 mln zł.

Z danych za 2024 rok wynika, że:

• mikrofirmy (z obrotami do 5 mln zł) stanowiły 54,7 proc. klientów firm leasingowych,
• małe firmy (z obrotami od 5 do 20 mln zł) stanowiły ponad 18 proc. klientów,
• firmy o obrotach powyżej 20 mln zł odpowiadały za 25 proc. struktury klientów.

Niektóre firmy korzystają dziś z podpisu kwalifikowanego, który umożliwia zawieranie umów i kontraktów online, ale wiąże się z dodatkowymi kosztami. Po nadchodzących zmianach e-leasing będzie dostępny bez konieczności ponoszenia takich opłat. Zniknie koszt podpisu kwalifikowanego, co ma szczególne znaczenie dla małych i średnich firm, dla których był to istotny wydatek.

Badania ZPL pokazują, że klienci oczekują możliwości załatwiania formalności zdalnie. Obsługa hybrydowa – łącząca kontakt z doradcą i elektroniczne procedury – z pewnością utrzyma się na początku. Pytanie, jak ten model będzie się rozwijał dalej. Na razie dane wskazują jednoznacznie: klienci chcą mieć możliwość rozmowy z doradcą, ale formalności wolą załatwiać elektronicznie.

Karolina Wysota, dziennikarka money.pl