"Politycy! Opamiętajcie się!". Ekonomista apeluje ws. gigantycznego długu Polski
"Politycy! Opamiętajcie się! Dogadajcie się w fundamentalnych kwestiach dla bezpieczeństwa państwa!" - zaapelował w czwartek Sławomir Dudek, prezes Instytutu Finansów Publicznych. Jak podkreślił, chodzi nie tylko o zdolności obronne polskiej armii, ale również stan finansów publicznych, który szybko się pogarsza.
Na zdjęciu prezydent Karol Nawrocki i premier Donald Tusk
"Bezpieczeństwo to nie tylko czołgi i armaty. To silne państwo, spójne państwo, to stabilne i bezpieczne finanse publiczne" - napisał w serwisie X Sławomir Dudek. W swoim wpisie ekonomista przedstawił 12 faktów dotyczących stanu polskich finansów publicznych. Podkreślił m.in., że mamy najwyższy deficyt w historii, który jest niemal najwyższy w UE (wyprzedza nas tylko Rumunia), i niemal najwyższe w Unii koszty obsługi długu (tu wyprzedzają nas tylko Węgry).
Dodał, że Polska wyprzedziła już Rumunię pod kątem przyrostu długu, a skala tego przyrostu jest już najwyższa w UE. Ekonomista ocenił też, że "mamy już w Polsce niemal szwedzkie wydatki i kurs na irlandzkie podatki", a to model "nie do utrzymania". Podkreślił również, że transfery socjalne w gotówce w Polsce niedługo sięgną 18 proc. PKB, podczas gdy w Szwecji, kojarzonej z państwem opiekuńczym, to 11 proc. Zaznaczył, że wydatki obronne odpowiadają jedynie za 1/6 przyrostu wydatków.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Polacy przestają być tańsi. Firmy już się wycofują się z Polski"
"Opozycja rozpędziła pociąg długu, a teraz uprawia hipokryzję i cynizm budżetowy. Obecny rząd w pułapce populizmu, zamiast przyhamować, dodał gazu. Jak chce minimalnie hamować (choć moim zdaniem za mało i nie te hamulce), to opozycja blokuje" - skomentował Dudek. Podkreślił też, że rośnie ryzyko fiskalne, do czego przyczyniło się również wtargnięcie rosyjskich dronów do Polski, a agencja ratingowa obniżyła perspektywę naszego ratingu na negatywną.
"I co? 'Business as usual'? Wicepremier Radosław Sikorski apelował do społeczności międzynarodowej jakiś czas temu w ONZ, że "nie ma powrotu do 'business as usual' w relacjach z Rosją. A u nas nad Wisłą na politycznym podwórku nic się nie zmieniło. Politycy chcą dalej rozdawać na lewo i prawo, udajemy, że stać nas na wszystko, na zwiększone wydatki obronne, jednocześnie ogromne transfery socjalne i obniżki podatków? Udajemy, że w finansach publiczny piekła nie ma. A piekło jest" - napisał ekonomista.
"Dogadajcie się! Niech opozycja przestanie uprawiać cynizm i hipokryzję budżetową. Przygotujcie wspólnie strategię redukcji deficytu w celu zapewnienia bezpieczeństwa finansów państwa, w celu uniknięcia kolejnych reakcji agencji ratingowych, w celu zapewnienia bezpiecznej przestrzeni fiskalnej na wydatki obronne. Trzeba dokonać przeglądu innych wydatków, czy rzeczywiście, w stanie niemal wojny, stać nas na wszystko" - zaapelował.
"Trzeba też dokonać przeglądu dochodów, a na pewno nie stać nas teraz na osłabianie dochodów państwa choćby o złotówkę. Propozycje podatkowe prezydenta to równowartość kilkunastu tysięcy dobrych dronów wojskowych rocznie. Koszty kwoty wolnej można liczyć w lotniskowcach. Opamiętajcie się! Kiedy, jak nie teraz" - skwitował.
Fitch obniża perspektywę ratingu
W ostatni weekend agencja Fitch potwierdziła długoterminowy rating Polski w walucie obcej na poziomie "A-", ale zmieniła perspektywę ze stabilnej na negatywną. - Jakie były główne czynniki wpływające na zmianę perspektywy? Jeśli miałbym to ująć w jednym zdaniu, byłoby to dalsze pogorszenie się stanu finansów publicznych od czasu naszej ostatniej oceny, gorsze wyniki budżetowe lub pogarszanie się sytuacji fiskalnej, ale także pogorszenie się perspektyw dla finansów publicznych w nadchodzących latach w wyniku trudnej sytuacji politycznej w kraju i braku wiarygodnego planu konsolidacji fiskalnej, który ustabilizowałby trajektorię zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych w perspektywie średnioterminowej - stwierdził w środę główny analityk agencji Fitch na Polskę Milan Trajkovic.
Zwrócił również uwagę, że wskaźniki fiskalne Polski pogarszają się znacznie względem państw z koszyka ratingowego i regionu.
- Ważną kwestią jest również fakt, że polskie wskaźniki finansów publicznych zasadniczo odbiegają od wskaźników innych krajów. Przed pandemią wskaźniki finansów publicznych Polski były bardzo zbliżone do mediany koszyka państw o ratingu "A", a nawet nieco lepsze. Jednak w przyszłości różnica ta znacznie się powiększy. W najbliższej przyszłości Polska będzie musiała zmierzyć się z deficytem budżetowym dwukrotnie wyższym od mediany "A", a jej dług publiczny będzie o około 15 punktów procentowych wyższy od mediany "A" praktycznie za dwa lata, czyli do końca 2027 r. Polska odbiega od państw o podobnym ratingu, ale także od państw o podobnym ratingu w Europie Środkowej i Wschodniej - powiedział Trajkovic.
Dług rośnie
Państwowy dług publiczny (PDP) wzrósł w drugim kwartale 2025 roku o 3,3 proc. i na koniec czerwca 2025 r. wyniósł 1 bln 769,6 mld zł - poinformowało w środę w komunikacie Ministerstwo Finansów. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (dług EDP) wyniósł na koniec drugiego kwartału 2 bln 185,8 mld zł - dodało MF.
Zgodnie z wyliczeniem MF relacja PDP do PKB na koniec drugiego kwartału 2025 r. wyniosła 47,1 proc. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 0,8 punktu procentowego oraz o 2,8 punktu procentowego w porównaniu z końcem 2024 r.
"Relacja długu EDP do PKB na koniec drugiego kwartału 2025 r. wyniosła 58,2 proc. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 0,7 punktu procentowego oraz o 2,9 punktu procentowego w porównaniu z końcem 2024 r." - wskazało MF.
