Prezydent Lech Kaczyński ratyfikował umowę dotyczącą statusu amerykańskich wojsk w Polsce - tzw. SOFA - poinformowała Kancelaria Prezydenta.
Umowa umożliwi utworzenie okresowej, a później - zgodnie z deklaracjami USA, od 2012 roku - stałej bazy baterii rakiet obrony powietrznej Patriot, a w przyszłości także bazy rakiet SM-3, wchodzących w skład systemu obrony balistycznej.
SOFA przewiduje m.in., że amerykański personel wojskowy stacjonujący w Polsce będzie zobowiązany przestrzegać prawa RP, a w razie jego naruszenia podlegałby polskiemu wymiarowi sprawiedliwości. Dotyczy także zwolnień celnych i podatkowych, wstępu pojazdów, samolotów i okrętów USA na terytorium Polski, odszkodowań i zasad noszenia broni.
MON spodziewa się, że na przełomie marca i kwietnia dojdzie do pierwszej tury - na razie rotacyjnego - stacjonowania w Polsce baterii obrony powietrznej Patriot. Bateria i sto osób obsługującego ją personelu ma stacjonować w Morągu (warmińsko-mazurskie). Według zapowiedzi MON, bateria ma dysponować rakietami w wersji uzbrojonej - a nie, jak wcześniej proponowali Amerykanie, ćwiczebnej - i z czasem zostanie włączona do polskiego systemu obrony powietrznej.
Wzmocnienie rodzimej obrony powietrznej było warunkiem stawianym przez nasz kraj w negocjacjach dotyczących ulokowania w Polsce elementu amerykańskiej tarczy antyrakietowej, która ma chronić terytorium USA i ich wojska przed rakietami balistycznymi.
We wrześniu ubiegłego roku administracja Baracka Obamyogłosiła rezygnację z planów ulokowania w Polsce wyrzutni rakiet przechwytujących, a w Czechach radaru dalekiego rozpoznania przetransportowanego z Wysp Marshalla, na rzecz koncepcji wykorzystania wytwarzanych dotychczas z wersji morskiej rakiet SM-3, rozmieszczonych w Europie i na Bliskim Wschodzie. Nowa wizja zakłada wykorzystanie tych rakiet także w wersji naziemnej.
Jako główny powód rezygnacji z poprzednich - kosztowniejszych planów - rząd Stanów Zjednoczonych podał mniejsze niż wcześniej oceniano zagrożenia balistycznym atakiem nuklearnym ze strony Iranu.
Nowa amerykańska administracja chce, by Polska była krajem gospodarzem jednego z dwóch zestawów tych rakiet, które mają być ulokowane w Europie.
Zainteresowane umieszczeniem na swoim terytorium SM-3 - w planowanej wersji naziemnej - są Bułgaria i Rumunia, która ostatnio ogłosiła, że Stany Zjednoczone zaprosiły ją do udziału w programie. Trwają rozmowy o umieszczeniu radarów systemu w Turcji. Według przewidywań pierwsze bazy rakiet SM-3 powstaną na Bałkanach około roku 2015, drugi szereg powstałby około 2018 r., wtedy też SM-3 zostałyby rozlokowane w Polsce.
Ulokowanie w Europie środkowo-wschodniej części amerykańskiego systemu przeciwrakietowego wyposażonego w radar dalekiego zasięgu budziło sprzeciw Rosji, która na plany umieszczenia rakiet w Redzikowie odpowiadała zapowiedziami rozbudowy swojego arsenału rakietowego w Kaliningradzie i która z zadowoleniem przyjęła zmianę amerykańskich planów. Jednak pod koniec stycznia minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow oświadczył, że choć jest to sprawa dwustronnej współpracy między Polską a USA, to niezrozumiałe pozostaje wrażenie, że Polska umacnia się przeciw Rosji. Przed kilkoma dniami o rozmieszczeniu baterii Patriot w Polsce negatywnie wypowiedział się szef Sztabu Generalnego Rosji gen. Nikołaj Makarow.
SM-3 (Standard Missile) src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1281535397&de=1313013600&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=MCI&w=460&h=250&cm=0&rl=1"/>