Janusz Lewandowski: W sprawie unijnych pieniędzy mam wiele złych wiadomości

Janusz Lewandowski: Wieści z Nikozji są złe, ale jest też kilka dobrych. Zacznę od tych lepszych. Wszyscy byli zgodni co do tego, że musimy się bardzo mocno natężyć i spróbować osiągnąć zgodę, przynajmniej miedzy rządami. To najważniejsze, bo pod koniec listopada będzie jeszcze obradował Parlament Europejski, a w nim debata będzie o wiele trudniejsza. Jest więc szansa, że na kolejnym decydującym unijnym szczycie poświęconym budżetowi osiągniemy porozumienie.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/2/154114.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wywiady/artykul/byly;prezes;gpw;czeka;nas;10;lat;nizszych;zyskow,113,0,1151345.html) *Były prezes GPW: Czeka nas 10 lat niższych zysków * Wiesław Rozłucki komentuje sygnały, które płyną ze światowych rynków.

Uzyskaliśmy zgodność co do znaczenia budżetu europejskiego jako czynnika ożywiającego gospodarki krajów członkowskich. To ważne tym bardziej, że pojawiły się różne fantazyjne pomysły, na to jak ożywiać gospodarkę w poszczególnych krajach. Udało się ustalić, że narodowe recepty walki z kryzysem nie są wystarczające. Metoda musi być wspólnotowa - czyli rozszerzone kompetencje Europejskiego Banku Centralnego i unia bankowa.

Wreszcie wszyscy zgodzili się co do ogromnej roli funduszy spójności, a szczególnie ich znaczenia dla kontynuacji rozpoczętych inwestycji, programów oraz rynków pracy w nowych krajach Unii Europejskiej tym Polski.

To nie prawda. One mają efekt mnożnikowy. Każde zainwestowane euro w minionych latach powodowało, że do budżetów państw unijnych wracało ponad dwukrotnie tyle, ile wydaliśmy. W przypadku nakładów na naukę, inwestycje zwracały się kilkunastokrotnie. Jaskrawym przykładem, jak zbawienne może mieć znaczenie pompowania pieniędzy w rozwój, jest Polska. To właśnie głównie dzięki inwestycjom współfinansowanym przez Unię nasz kraj jest tak odporny na kryzys.

To niestety złe wiadomości. Według planu Komisji Europejskiej, który również ja autoryzuję, wydatki miałyby zostać obcięte o 5 mld euro, ale bez szkody dla funduszy, które otrzymałaby Polska. Cypryjczycy zaproponowali o połowę większe cięcia, w tym dotykające także nasz kraj. Do tego czasu nikt już nie oczekiwał wzrostu wydatków, ale nie spodziewaliśmy się propozycji tak radykalnego ich obcięcia.

Na szczęście nie ma zgody wśród płatników netto co ciąć. Oni naciskają na obniżenie swoich składek, ale nie mogą się dogadać, co do tego, kto na tym straci. Część celuje w fundusze strukturalne, a inni w rolnictwo. Piłka cały czas jest w grze.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/62/m110142.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/pkb;hamuje;co;czeka;nas;w;najblizszych;miesiacach,237,0,1150445.html) *Gospodarka już hamuje. Ekonomiści mówią o recesji * Czy hamowaniu towarzyszyć będą podwyżki podatków i wzrost cen w sklepach i na stacjach paliw? Zapytaliśmy o to ekonomistów. 80 mld to byłby fenomen. Co prawda jest tak zapisane we wskaźnikach w kopertach narodowych. To byłby rekord Europy. Nie ma jednak już złudzeń, że kryzys umożliwi osiągnięcie tego poziomu. Trzeba przynajmniej walczyć o zachowanie ciągłości trwających inwestycji w Polsce. Mam nadzieję, że utrzymamy poziom zagwarantowany nam w obecnym budżecie. To jest bezzwrotny pieniądz i geopolitycznie unikalna sytuacja w naszej historii, że dostajemy tak duże pieniądze. Niezwykle ważna w tym wszystkim jest przewidywalność inwestowania do roku
2020. To jest szczególnie znaczące dla samorządów, uczelni, szpitali. Zarządzający tymi podmiotami muszą wiedzieć, co ich czeka w najbliższych latach.

Na ogół nie wtrącam się w politykę krajową. Podkreślam zawsze, że nie ma czasu na uprawianie polityki na zasadzie czczych obietnic. Opozycja opozycją, ale jak już coś się proponuje, to powinny to być to sensowne i konstruktywne rozwiązania.

Przede wszystkim nie mają nic wspólnego z prawicą. A taką się mianuje Prawo i Sprawiedliwość. To są pomysły wzięte z starego słownika socjalistycznego i ich realizacja groziła by nam katastrofą ekonomiczną. Dzisiaj nie mamy w Europie wielkich szans na sztuczne pompowanie gospodarki, bo to się kończy gigantyczną dziurą budżetową, brakiem wiarygodności i w konsekwencji groźbą bankructwa.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/78/129102.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wywiady/artykul/polska;gospodarka;w;recesji;to;bardzo;prawdopodobne,92,0,1147484.html) *Polska gospodarka w recesji? To bardzo prawdopodobne * Dariusz Rosati mówi, co teraz najbardziej zagraża polskiej gospodarce.

To nie ma ze sobą nic wspólnego. Podkreślałem, że potrzebujemy skutecznych rozwiązań ponadnarodowych, a nie dziwnych propozycji ograniczających efekty tylko do jednego kraju. Ponieważ budżet Unii jest postrzegany jako wiarygodny, prywatni przedsiębiorcy są bardziej gotowi do inwestycji w duże unijne projekty. Po drugie, pomaga osiągnąć korzyści skali przy jednoczesnym uniknięciu powielania prac.

Przy obecnym spowolnieniu i kryzysie zadłużenia, polityka spójności odgrywa kluczową rolę w ożywieniu gospodarczym. Wspomnę choćby o inwestowaniu w efektywność energetyczną.

PKB Unii Europejskiej, gdy wchodziło w jej skład 25 państw był o 0,7 proc. wyższy w 2009 dzięki inwestycjom w ramach polityki spójności w latach 2000-2006. Do 2020, dzięki tym funduszom może wzrosnąć o kolejne 4 procent. Nie korzystają na tym jedynie biorcy funduszy, wzrost w biedniejszych regionach prowadzi do zakupu towarów i usług w innym, bogatszym regionie. To przyczynia się także do rozwoju jednolitego rynku, który stanowi od 60 proc. do 80 proc. eksportu państw członkowskich.

Mamy klub krajów kohezyjnych, czyli korzystających na polityce spójności. On jest liczebnie ogromny, bo to jest 15 krajów. Do nich śmiało możemy dopisać kilka krajów neutralnych zainteresowanych sensownym finansowaniem Unii Europejskiej. To jest między innymi Luksemburg, Belgia czy Hiszpania. Liczymy na ich wsparcie.

To prawda. Te 7-8 krajów dopłaca do wspólnego budżetu i one ważą najbardziej. Ich składki stanowią około połowy budżetu. Dlatego niezwykle ważne jest teraz przekonywanie podatników, że to nie będą głupie projekty. Czasami takie się zdarzają, stają się medialnymi wydarzeniami, jednak Polska jest wskazywana jako kraj, który bardzo mądrze wykorzystuje swoje szanse. Mamy bardzo pozytywne sygnały. Rada Europejska wezwała do inwestycji w celu zwiększenia konkurencyjności stwierdzając, że budżet UE musi być katalizatorem dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie. Optymistyczne jest też nastawienie Angeli Merkel. Ona też wydaje się orędowniczką stanowiska, że poprzez budżet można wspierać rozwój.

Kiedy Grecja opuści strefę euro i co czeka Hiszpanię i Włochy? Czytaj na drugiej stronie.

Mam wersję, której uparcie się trzymam. Zresztą ona została wzmocniona ostatnią misja premiera Antonisa Samarasa, który odwiedził najważniejsze stolice. Wydaje mi się, że jest bardzo dużo determinacja, żeby pozostawić Grekom szansę. Wygląda na to, że nie udają reform, ale faktycznie je przeprowadzają.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/250/m220154.jpg ) ] (http://news.money.pl/artykul/kryzys;w;grecji;koalicja;nie;uzgodnila;jeszcze;oszczednosci,142,0,1149582.html) *Grecy ciągle zwlekają. Mogą stracić pomoc * Cięcia budżetowe, które są warunkiem otrzymania wsparcia od strefy euro, nie zostały zatwierdzone. Mają czas do... Ponadto przywódcy strefy euro odnowili swoje jednoznaczne zobowiązanie do tego, że konieczna jest obrona wspólnej waluty oraz zapewnienie stabilności finansowej. Komisarz Olli Rehn podkreślił, że istnienie euro jest nieodwracalne i potwierdził potrzebę utrzymania jedności Eurolandu.

Wszelkie szacunki dotyczące kosztów bałaganu, jaki by powstał w Europie po wyjściu Grecji ze strefy euro, jednoznacznie wskazują, że wyszłoby to o wiele drożej od tego co teraz pompowane jest w ratowanie tego kraju.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/68/129092.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wywiady/artykul/za;slowa;o;rozpadzie;strefy;euro;nalezy;mu;sie;dymisja,75,0,1143627.html) *Za słowa o rozpadzie strefy euro należy mu się dymisja * Prof. Gomułka mówi, kto ponosi odpowiedzialność za politykę fiskalną w Unii.

Hiszpania jest głównym zmartwieniem tego lata. Związany nie z długiem publicznym, ale ze stabilnością tamtejszego systemu bankowego. Zbyt długo ukrywali różne trupy w szafie hiszpańskiej bankowości. Ten kraj jest obiektem szczególnej troski. Jego kaliber jest zupełnie inny, to jest około 12 procent potencjału Unii Europejskiej, a Grecja to zaledwie 3 procent. Cała uwaga poświęcona jest na wspieranie Madrytu. Od Hiszpanii zależy dużo więcej niż od Grecji. Mam nadzieję, że nie dojdzie do najgorszego.

Rozmowa przeprowadzona podczas podczas XXII Forum Ekonomicznego w Krynicy

Konsolidacja fiskalna trwa. Utworzono europejski mechanizm stabilności, który miejmy nadzieję, że wkrótce ruszy. Sektor bankowy jest dokapitalizowywany i restrukturyzowany. Trwają prace nad wzmocnieniem nadzoru bankowego. Najważniejsze zadania na kolejne lata to konsolidacja fiskalna, reformy strukturalne i inwestowanie w pobudzenie wzrostu.