W mijającym roku informatycy śledczy z katowickiego laboratorium Mediarecovery przeprowadzili prawie 600 ekspertyz, analizując łącznie 246 terabajtów informacji. Co trzecie takie badanie zostało przeprowadzone na zlecenie firm i osób prywatnych. Pozostałe były wykonywane na potrzeby organów ścigania.
Jak wskazują specjaliści, nowością w informatyce śledczej są konsultacje dotyczące dronów, za pomocą których grupy przestępcze przerzucają narkotyki do Polski zza wschodniej granicy, wykorzystując niewielkie rozmiary i cichą pracę tych urządzeń. Programują ich trasę, a gdy przekroczą one granicę, upuszczają kilkudziesięciogramową paczkę w ustalonym wcześniej miejscu, już na terenie Polski. Wszystko trwa na tyle krótko, że takich kursów w ciągu doby może być bardzo dużo.
Przechwycenie drona oraz analiza zawartości jego pamięci pozwala ustalić zaprogramowaną przez przestępców trasę. "Co szczególnie ważne, można bardzo dokładnie zlokalizować miejsce startu i zrzutu. Te informacje mogą zostać później wykorzystywane przez służby po obu stronach granicy" - zaznaczył dyrektor ds. badań i rozwoju Mediarecovery Przemysław Krejza.
Wśród ciekawszych spraw z kończącego się roku specjaliści w dziedzinie informatyki śledczej wymieniają też przypadek kobiety nękanej przez byłego męża, który okazał się hakerem-amatorem. Mężczyzna prześladował ją ciągłymi informacjami typu "zawsze wiem gdzie jesteś", a z wysyłanych przez niego wiadomości wynikało, że rzeczywiście wie, gdzie przebywa jego była żona.
Gdy analiza należącego do kobiety smartfona nie wykazała żadnego złośliwego oprogramowania, specjaliści poprosili ofiarę stalkingu o komputer. Okazało się, że to właśnie na nim zainstalowano tzw. keylogger, czyli program zapisujący wszystkie znaki wpisywane z klawiatury i przesyłające je dalej. Dzięki temu były mąż poznał login i hasło do konta poczty Google używanej również w smartfonie. To dało mu pełną wiedzę o miejscach, w których przebywa kobieta, jak i podgląd robionych przez nią zdjęć czy wysyłanych wiadomości. Keylogger został zainstalowany jeszcze zanim kobieta wyprowadziła się z domu.
Coraz częstszym problemem napotykanym przez informatyków śledczych jest szyfrowanie komputerów. Do niedawna zaszyfrowany dysk twardy oznaczał koniec analizy śledczej jeszcze przed jej rozpoczęciem. Teraz, dzięki rozwojowi technologii, to się zmieniło.
Dzięki współpracy technologicznej i narzędzi informatyki śledczej ze Stanów Zjednoczonych analitycy mają szybki dostęp do najnowszych narzędzi. - Wśród nich jest EnCase Forensic, który pozwala na prowadzenie analiz śledczych metodą "live forensics". Dzięki temu, uzyskujemy dostęp do danych zapisanych na zaszyfrowanych komputerach - wyjaśnił Krejza.
Wśród spraw zleconych katowickiemu laboratorium przez organy ścigania jedna trzecia była związana z grupą przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. 26 proc. to przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, 23 proc. - przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, 14 proc. - przeciwko porządkowi publicznemu, a 5 proc. - przeciwko mieniu.
Poza przeprowadzaniem analiz, Mediarecovery od pięciu lat prowadzi Akademię Informatyki Śledczej. Tylko w tym roku przeszkolono w niej 320 osób - funkcjonariuszy policji, prokuratorów oraz specjalistów bezpieczeństwa IT z firm prywatnych.
Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego działalność nielegalna w Polsce odpowiada za prawie 1 proc. PKB. Przemyt papierosów, produkcja i handel narkotykami oraz sutenerstwo są warte dla Polskiej gospodarki około 3,5 mld dolarów rocznie (w przeliczeniu 14 mld zł). Zdaniem Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową w 2016 roku działalność nielegalna warta była już nawet 15 mld zł. W ciągu ostatnich czterech lat wartość tego "segmentu gospodarki" urosła o 2 mld zł.
W szacunkach GUS nie ma danych na temat nielegalnego hazardu i obrotu paliwami. Główny Urząd Statystyczny nie uwzględnia również takich usług jak pisanie prac dyplomowych na zlecenie. IBnGR uwzględnił wszystkie te dane.
oprac. Mateusz Ratajczak
