"Prognoza wskaźnika, choć sugeruje możliwość poprawy klimatu gospodarczego, wskazuje, że najbardziej prawdopodobne jest utrzymanie się w drugim i trzecim kwartale "złego" stanu koniunktury" - napisał NBP.
"Dla obniżenia nastrojów nie bez znaczenia było opublikowanie danych GUS dotyczących I kwartału. Wskaźniki odnoszące się do planowanych działań, mimo spadku optymizmu wśród respondentów, sugerują niesłabnącą aktywność rozwojową przedsiębiorstw. Wskaźniki skonstruowane w oparciu o dane makroekonomiczne sugerują zaś negatywny obraz koniunktury, aczkolwiek z możliwością jego poprawy w ciągu najbliższych miesięcy. Istotny wpływ na to zjawisko wywarły słabe wyniki statystyczne uzyskane w pierwszych miesiącach roku" - dodaje NBP.
NBP pisze, że w III kwartale 2005 roku należy oczekiwać wolniejszego wzrostu popytu niż w II kwartale oraz w III kwartale 2004 roku.
"Spadek ten należy wiązać zarówno z efektem bazy – powtórzenie tempa wzrostu obserwowanego w 2004 r. byłoby trudne do osiągnięcia, jak też z sezonowym wyhamowaniem koniunktury" - napisał NBP.
W III kwartale można oczekiwać wolniejszego wzrostu liczby nowych zamówień w stosunku do poprzedniego kwartału i analogicznego okresu 2004 roku.
NBP pisze też, że w III kwartale można oczekiwać niższej dynamiki produkcji niż w II kwartale, jak też w analogicznym okresie ubiegłego roku. Na spadek ten wpłynęły zarówno czynniki sezonowe, jak i mniej optymistyczne niż w 2004 roku oceny poziomu popytu.
Według NBP jednym z czynników ograniczających planowaną wielkość produkcji mogły być mniej optymistyczne przesłanki odnośnie wielkości eksportu.
"Mimo pogorszenia prognoz eksportu w oczekiwaniach eksporterów wyraźnie przeważa wciąż optymizm. Pod koniec II kw. nieznacznie poprawiły się ponadto oceny stanu eksportu, wzrosła przy tym opłacalność sprzedaży zagranicznej oraz zmniejszył się odsetek przedsiębiorstw deklarujących kurs walutowy jako barierę rozwoju, choć trudności wynikające z wahań kursu pozostały na pierwszym miejscu wśród najpoważniejszych problemów ankietowanych przedsiębiorstw" - pisze NBP.
INWESTYCJE LEPSZE NIŻ W 2004 r.
Przedsiębiorstwa poinformowały o utrzymaniu wyższej niż w 2004 roku, choć nieco niższej niż w poprzednim kwartale, aktywności inwestycyjnej.
"Ze względu na niskie wskaźniki dynamiki nakładów na środki trwałe wg danych GUS, jakie odnotowano w całej gospodarce, podjęto próbę weryfikacji prognoz inwestycji na I półrocze br. (trzeba przypomnieć, że prognozy na I półrocze br. zapowiadały wyraźne ożywienie w obszarze inwestycji). Okazało się, że w 80 proc. przypadków realizacja zamierzeń inwestycyjnych w I półroczu została przez respondentów uznana za zgodną z wcześniejszymi planami, zaś swoje plany inwestycyjne w tym okresie zmieniło co piąte przedsiębiorstwo" - pisze NBP.
"W przeważającej większości przypadków zmiana planów oznaczała wycofanie się z inwestycji lub przynajmniej ograniczenie ich skali. Najczęstszą przyczyną rezygnacji z zaplanowanych inwestycji było pogorszenie sytuacji firmy, w tym gorsze perspektywy sprzedaży" - dodaje.
Zmiana planów inwestycyjnych wynikała z przesunięcia projektowanych zamierzeń na kolejny kwartał.
"O rewizji planów częściej informowały przedsiębiorstwa najmniejsze; wśród sekcji PKD najczęściej swoje plany zmieniły firmy budowlane. Skutek makroekonomiczny tych korekt nie powinien być zatem zbyt duży" - uważa bank centralny.
Badania ankietowe NBP pokazują, że przedsiębiorstwa informują o zamiarach zwiększenia zadłużenia kredytowego wobec banków. Wskaźnik prognoz zadłużenia osiągnął najwyższą wartość w całej historii badań – po raz pierwszy od początku badań była to wartość dodatnia.
Według banku centralnego zwiększone zapotrzebowanie na kredyt może być kolejnym dowodem na wysoką aktywność inwestycyjną w grupie ankietowanych przedsiębiorstw.
PLANOWANE NIEZNACZNE PODWYŻKI CEN W III KW.
W III kw. przedsiębiorstwa zaplanowały nieznacznie większe podwyżki cen na swoje wyroby i usługi niż w II kw. Wg przewidywań respondentów średnia wzrostu cen wyniesie 0,9 proc. w relacji kwartał do kwartału, wobec dwukrotnie wyższych podwyżek, jakie planowano w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Ceny planuje podnieść 40 proc. firm (38 proc. w poprzednim kwartale, 60 proc. w III kw. 2004). Większe podwyżki nie wynikają jednak ze wzrostu oczekiwań inflacyjnych.
Miary inflacji CPI i PPI oraz indeks oczekiwanych zmian cen surowców i komponentów potrzebnych do produkcji dość wyraźnie zmniejszyły się w stosunku do poprzedniego kwartału. Większe podwyżki cen własnych wyrobów zamierzają wprowadzić bowiem przedsiębiorstwa z sektora MSP niż grupa dużych firm.
"Jest to zjawisko dość często obserwowane i wiąże się m.in. z silniej rosnącymi w sektorze MSP cenami surowców i komponentów stosowanych do produkcji" - napisano w badaniu.
W grupie przedsiębiorstw zatrudniających ponad 250 osób przewiduje się, że zarówno dynamika cen na wyroby oferowane przez te firmy, jak i dynamika cen surowców będzie niższa niż w II kw.
POPRAWA PERSPEKTYW ZATRUDNIENIA
NBP odnotowuje też poprawę perspektyw wzrostu zatrudnienia. Wskaźnik przyjął wartość dodatnią – po raz drugi w historii badań (po raz pierwszy dodatni poziom wskaźnika uzyskano w analogicznym okresie 2004), co oznacza, że prognozy wzrostu zatrudnienia przeważyły nad prognozami spadku tej wielkości.
"Więcej optymizmu w prognozach zatrudnienia wykazały przedsiębiorstwa z sektora MSP, podczas gdy w grupie dużych firm przeważyły plany ograniczenia zatrudnienia. Mniej przedsiębiorstw niż w poprzednim kwartale zaplanowało zwiększyć płace" - napisał NBP w podsumowaniu badania.
Przeciętny wzrost wynagrodzeń będzie podobny jak w II kwartale 2005 – płace w firmach, które zdecydowały się na ich podniesienie będą rosły średnio o 5 proc.