OFE skuteczniejsze niż ZUS. Prawie 20 proc. zysku dla przyszłych emerytów

Na kontach emerytalnych ponad 16 mln Polaków jest zebranych około 180 mld zł. Z tego ponad 150 mld zł jest zainwestowanych na giełdzie. Ta ryzykowna gra przyniosła przez 3 lata średnio 19 proc. zysku, co dało lepszy wynik niż waloryzacja w ZUS. W zależności od konkretnego OFE stopy zwrotu wahają się od 13 do 23 proc.

Choć reforma systemu emerytalnego opóźnia się, nieuchronnie zbliża się koniec Otwartych Funduszy Emerytalnych. Przypomnijmy, że rząd planuje przekazanie 25 proc. aktywów OFE do Funduszu Rezerwy Demograficznej. Pozostałe 75 proc. ma zostać przekazane na indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego. Do tego czasu blisko 180 mld zł, należących do ponad 16 mln Polaków, będzie pod zarządzaniem funduszy.

Co dzieje się z tymi pieniędzmi? Na pewno nie leżą bezczynnie na kontach. Są inwestowane na rynkach i to w większości bardzo ryzykownie. Około 85 proc. środków jest ulokowane w akcjach giełdowych spółek. Reszta to zazwyczaj depozyty bankowe i obligacje przedsiębiorstw.

Z najnowszych danych Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że w ciągu ostatnich trzech lat średnia ważona stopa zwrotu z inwestycji OFE na rachunek przyszłych emerytów wyniosła 19 proc. Oznacza to, że od października 2014 roku kwota przekazanych przez każdego pracownika składek emerytalnych została powiększona o prawie jedną piątą.

Blisko 20 proc. zysku z inwestycji to dużo w skali jednego roku. Przy trzech latach wychodzi nieco ponad 6 proc. rocznie, a więc wynik nie robi już takiego wrażenia. Przebija jednak "ofertę emerytalną" ZUS.

Porównywalną miarą efektywności zarządzania pieniędzmi przyszłych emerytów w przypadku ZUS-u jest wskaźnik waloryzacji. Ten za ostatnie trzy lata był na poziomie niecałych 14 proc. W 2014 roku wartość wpłaconych składek podniesiono o 2,06 proc., następnie o 5,37 proc. i 6,37 proc. w 2016 roku.

Oczywiście przy porównywaniu oszczędzania w ZUS i OFE trzeba podkreślić, że w okresach dobrej koniunktury gospodarczej, a z taką mamy obecnie do czynienia, fundusze ze względu na swoje agresywne inwestycje wypadają znacznie lepiej. Gdy jednak na giełdach skończy się hossa i nadejdzie bessa, w OFE możliwe jest nawet uszczuplenie konta przyszłych emerytów. ZUS gwarantuje zaś zawsze minimalny zysk. Skąd te dodatkowe pieniądze, to już oddzielny temat do dyskusji.

Wspomniana już średnia ważona stopa zwrotu OFE za trzy lata na poziomie 19 proc. to tylko statystyka. Rzeczywiste zyski z inwestycji zależą w przypadku każdego oszczędzającego od tego, w którym z dwunastu funkcjonujących funduszy ma ulokowane pieniądze. Różnice w skrajnych przypadkach są duże. Wahają się od 13,6 do 23,2 proc. zysku.

Przez ostatnie lata pieniędzmi najlepiej zarządzali eksperci MetLife OFE. Tam swoje oszczędności emerytalne ma odłożone około 1,5 mln ludzi. To obecnie czwarty najbardziej popularny fundusz.

Najsłabiej dobrą koniunkturę wykorzystali zarządzający w Aegon OFE. Dotyczy to stosunkowo niewielkiej grupy 887 tys. przyszłych emerytów. Mniej klientów mają tylko OFE Pocztylion (578 tys.), który zarobił dla nich 19 proc. i Pekao OFE (331 tys.), który wypracował 17,3 proc zysku.

Niewiele lepiej niż oferta Aegon wypadła strategia inwestycyjna Generali. To dwa zdecydowanie odstające fundusze na tle konkurencji.

Wyraźniej powyżej średniej były tylko trzy fundusze emerytalne. Oprócz wspomnianego już MetLife OFE także fundusze należące do PZU i PKO BP. Stopy zwrotu w obu przypadkach sięgnęły prawie 22 proc.

W rankingu bardzo przeciętnie, choć tylko minimalnie poniżej średniej, wypadły dwa największe fundusze, grupujące razem 5,65 mln przyszłych emerytów. To ponad jedna trzecia wszystkich oszczędzających w OFE. Mowa o Nationale - Nederlanden i Aviva OFE Aviva BZ WBK. Wypracowały w ciągu trzech lat blisko 18 proc. zysku.

Średnio ponad 6 proc. zysku rocznie to znacznie więcej niż oferują klientom banki, a także lepszy wynik niż możliwy do uzyskania w przypadku równie bezpiecznego zakupu obligacji skarbowych. Różnica wynika właśnie z "bezpieczeństwa". Lepsze wyniki OFE to zasługa inwestowania na giełdzie, która już drugi rok z rzędu ma bardzo dobry czas.

Indeks WIG, grupujący blisko 80 proc. wszystkich akcji notowanych na giełdzie w Warszawie, przez ostatnie 3 lata poszedł w górę o blisko 24 proc. (o tyle średnio wzrosła cena akcji wszystkich spółek). W czwartek pobił nawet blisko 10 letni rekord notowań i jest o krok od osiągnięcia rekordu wszech czasów.

W akcjach spółek z warszawskiej giełdy OFE mają ulokowane około 143 mld zł, co stanowi blisko 80 proc. całego portfela inwestycyjnego. Do tego dochodzi ponad 11 mld zł w akcjach notowanych na zagranicznych giełdach.

Wszystkie pieniądze, jakie fundusze emerytalne mają w akcjach, wystarczyłyby na przejęcie wszystkich udziałów w trzech największych spółkach z GPW czyli PKN Orlen, PKO BP i PZU. Oczywiście pieniądze są rozłożone pomiędzy setki firm, żeby ograniczyć ryzyko.

Jak pokazują statystyki, każdego dnia OFE dokonują transakcji kupna i sprzedaży akcji wartych średnio ponad 62 mln zł, co stanowi około 4 proc. całkowitych obrotów na warszawskiej giełdzie. Łącznie w ubiegłym roku fundusze emerytalne przeprowadziły transakcje na prawie 16 mld zł.

W co inwestują OFE? Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej

źródło: dane KNF

Portfel inwestycyjny OFE, składający się głównie z akcji, uzupełniają przede wszystkim depozyty bankowe. Na nich leży prawie 12 mld zł. Do tego dochodzi 6 mld zł zainwestowanych w obligacje emitowane przez spółki (kupno obligacji skarbu państwa jest zakazane).

Jeszcze tylko bankowe papiery wartościowe i listy zastawne BGK mają ponad 1 proc. udziałów w portfelu OFE, co stanowi 2,5 mld zł. Reszta aktywów odgrywa marginalną rolę.