Sprawa kazachskiego węgla zdominowała medialny przekaz po publikacji senatora Krzysztofa Brejzy. W środę polityk Koalicji Obywatelskiej ujawnił w serwisie X (dawniej Twitter), że w Szczecinie został rozładowany masowiec "Roseburg" pływający pod banderą Antiguy i Barbudy. Jednostka, z rosyjską załogą na pokładzie, trafiła do Polski z Wyborga.
Węgiel z Kazachstanu przeładowywany w Rosji
Krajowa Administracja Skarbowa i politycy PiS przekonują, że węgiel transportowany przez "Roseburga" pochodzi z Kazachstanu i trafia do Polski legalnie. Jak wskazuje "Gazeta Wyborcza", według danych prestiżowego rejestru Lloyda, statek należy do zarejestrowanej w Petersburgu firmy Sirius Shipman Company. Kapitan "Roseburga" miał przedstawić dowody na to, że węgiel pochodzi z Kazachstanu i nie obejmuje go unijne embargo, zakazujące importu surowca z Rosji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wcześniej "Wyborcza" informowała o liście ponad 50 jednostek, które w 2023 r. przypłynęły z portów rosyjskich z węglem o wadze ponad 1 mln ton. "Oficjalnie surowiec pochodzi z Kazachstanu, ale - jak wyjaśnialiśmy - wystawienie podrobionych dokumentów nie jest w Rosji problemem" - czytamy.
"GW" donosi, że strona kazachska ubolewa nad rezygnacjami kolejnych krajów z wykorzystywania węgla z Kazachstanu. Dzieje się tak dlatego, że - jak wskazano - surowiec jest przeładowywany w Rosji. Polska tymczasem jest największym odbiorcą kazachskiego węgla w całej Unii Europejskiej. Według danych kazachskich władz w 2023 r. do naszego kraju trafiło 632 400 ton surowca z Kazachstanu - to wzrost o 80,5 proc. w ujęciu rok do roku. To także o blisko 400 tys. ton mniej, niż wynika z listy statków, które ujawniła "Wyborcza".
Wytłumaczeniem może być fakt, że część węgla z polskich portów jedzie dalej, do innych europejskich państw. Ale może to też oznaczać, że wraz z kazachskim węglem Rosja wysyła do UE swój surowiec, omijając w ten sposób sankcje - pisze "GW".
Rosyjscy marynarze w polskich portach? KAS tłumaczy
Jak czytamy, to niejedyny problem. Węgiel na terytorium Kazachstanu wydobywają m.in. firmy rosyjskie. "Największym jego producentem w tym kraju jest kopalnia Bogatyr Komir, a jej właścicielem jest spółka joint-venture rosyjskiego giganta aluminiowego Rusal i kazachskiego Samruk Holdings. Jej szefem jest obecnie Nikołaj Korsakow, wcześniej m.in. dyrektor generalny Rusal Energo" - czytamy. Inny producent węgla w Kazachstanie - Siewiernyj - jest własnością Rusalu, koncernu Olega Deripaski - oligarchy z kręgu Putina.
"GW" donosi też, że operatorem statku "Roseburg" jest łotewska spółka Pegasus Shipmanagement Sia. Jej właścicielem jest Andrejs Mancevics, partner właściciela Sirius Shipman Company Andrieja Hercena. Według rosyjskich mediów, Hercen wyprowadził część majątku właśnie do Łotwy.