Zatrudnienie obcokrajowca – podstawowe zasady
Osoby, które planują zatrudnić obcokrajowca, muszą zapoznać się z obowiązującymi wymogami. Zatrudnienie osoby spoza granic Polski różni się znacznie od zatrudnienia Polaka. Jakie są podstawowe zasady?
Jedną z nich jest równość w wynagrodzeniu. Jeśli ma miejsce zatrudnienie obcokrajowca na umowę o pracę, zasadą jest, że jego warunki zatrudnienia nie mogą być mniej korzystne niż te, które gwarantują polskie przepisy prawa pracy. Niezależnie od tego, czy pracodawca zatrudnia cudzoziemca w Polsce, czy też deleguje go do świadczenia usług na terytorium Polski, ma obowiązek zapewnić mu warunki zatrudnienia, które są zgodne z polskimi przepisami.
Jakie dokumenty są wymagane przy zatrudnieniu obcokrajowca?
Aby legalnie zatrudnić obcokrajowca, należy uzyskać odpowiedni dokument uprawniający go do pracy na terenie kraju (zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową), a także wpis do ewidencji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy.
W tym kontekście zatrudnienie obcokrajowca od 2022 roku nieco się zmienia. Obecnie przepisy są dużo korzystniejsze dla cudzoziemców i pracodawców, którzy mogą rejestrować oświadczenie o powierzeniu wykonania pracy na wydłużony okres 24 miesięcy. Nie ma również obowiązku oczekiwania, by rejestrować kolejne. Cudzoziemiec i pracodawca mogą to zrobić od razu po zakończeniu ważności poprzedniego dokumentu. Warto pamiętać, że cudzoziemiec może podjąć pracę, dopiero gdy powiatowy urząd pracy wpisze dane oświadczenie do ewidencji oświadczeń.
Następnie pracodawca ma obowiązek podpisać z cudzoziemcem odpowiednią umowę, która jest spisana w języku dla niego zrozumiałym. Pracodawca powinien skopiować i przechowywać dokument pobytowy cudzoziemca. Aby cudzoziemiec mógł legalnie wykonywać pracę w Polsce, musi mieć tytuł pobytowy, z którym wiąże się uprawnienie do wykonywania pracy. O tytuł pobytowy ubiega się jednak sam cudzoziemiec.
Warto dodatkowo wspomnieć, że cudzoziemcy podejmujący pracę w Polsce, co do zasady, powinni posiadać zezwolenie na pracę wydane przez właściwego wojewodę. Przepisy przewidują jednak wiele wyjątków od tej zasady. Jednym z nich jest możliwość zastosowania wobec cudzoziemców będących obywatelami Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Gruzji lub Armenii tzw. uproszczonej procedury powierzenia pracy cudzoziemcowi.
Zatrudnienie obcokrajowca posiadającego kartę pobytu
Jak zatrudnić obcokrajowca? Nie bez znaczenia jest tu kwestia karty pobytu. Potwierdza ona tożsamość cudzoziemca oraz uprawnia, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy Polski bez konieczności uzyskania wizy. Karta pobytu to także dokument zezwalający na pobyt. Jeśli cudzoziemiec legitymuje się ważną kartą pobytu, jego pobyt w Polsce jest legalny, tak więc można powierzyć mu wykonywanie pracy.
Potrzebne będzie jeszcze zezwolenie na pracę, zezwolenia na pracę sezonową oraz wpis oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (chyba że cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę). Niektóre z kart pobytu posiadają adnotację "dostęp do rynku pracy". Taką adnotację umieszcza się w dokumentach cudzoziemca, który jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce lub jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w ramach posiadanego: zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE
Zatrudnienie cudzoziemca bez karty pobytu
Zatrudnienie obcokrajowca jest możliwe, gdy przebywa on legalnie na terytorium Polski, czyli ma odpowiednie dokumenty pobytowe. Zgodnie z zapisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jeżeli pracodawca powierza pracę cudzoziemcowi nieposiadającemu ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski (np. karty pobytu), jest to nielegalne zatrudnienie. Za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca grozą grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł.
Jakich formalności należy dopełnić, zatrudniając obcokrajowca?
Jakie są dodatkowe formalności dotyczące zatrudnienia obcokrajowca? Należy pamiętać, by zgłosić cudzoziemca do ubezpieczenia społecznego, jeśli wynika to z formy zatrudnienia. Pracodawca musi również wypełnić obowiązki informacyjne.
Pamiętaj, że zezwolenie na pracę wydane cudzoziemcowi lub złożone oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy nie jest dokumentem poświadczającym zatrudnienie. Trzeba zawrzeć z cudzoziemcem umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną. Jeśli w oświadczeniu lub zezwoleniu jako podstawa prawna zatrudnienia została wskazana umowa o pracę, nie można wówczas zawrzeć z cudzoziemcem umowy cywilnoprawnej bez zmiany tego zezwolenia lub rejestracji nowego oświadczenia. Brak umowy w formie pisemnej może prowadzić do uznania pracy cudzoziemca za nielegalną.
Czy za zatrudnienie obcokrajowca przewidziane jest wsparcie finansowe? Na tę chwilę nie ma możliwości ubiegania się o dofinansowanie na zatrudnienie osoby przyjeżdżającej do Polski w celach zarobkowych. Rząd przewidział jedynie kwotę 40 mln złotych na aktywizację cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w naszym kraju. Pieniądze otrzymują samorządy, organizacje pozarządowe oraz instytucje rynku pracy.