Pranie brudnych pieniędzy, kierowanie grupą przestępczą, oszustwa podatkowe - to tylko część grzechów spółki Składy Węgla Pl. Centralne Biuro Śledcze zatrzymało w sumie 10 osób zajmujących stanowiska kierownicze. To kolejny tego typu przypadek w górnictwie - w branży, w której afer nie brakuje.
- _ Głównym podmiotem naszego zainteresowania jest spółka MM Group _ - wyjaśnia Money.pl prokurator Jan Bednarek z Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy, która zajmuje się sprawą. - _ Interesują nas działania przestępcze, które zmierzały do osiągania zysku przez MM Group. Składy Węgla Pl. wykorzystywano do popełniania tych przestępstw. Były to osoby, które miały wpływ na decyzje majątkowe obu podmiotów gospodarczych. _
Jakie zarzuty stawia prokuratura? - _ Z uwagi na obszerność i aktualną fazę _ postępowania, _ nie mogę ich ujawnić _- zaznacza prokurator Jan Bednarek. - _ Aktualnie zajmuje się tym sąd. Mogę powiedzieć, że chodzi o kwalifikacje prawne dotyczące przestępstw z artykuły 299. kodeksu karnego, czyli tak zwane pranie brudnych pieniędzy, kierowanie i udział w zorganizowanej grupie przestępczej, oszustwa oraz przestępstwa z kodeksu karnego skarbowego. Do popełniania tych przestępstw były wykorzystywane mechanizmy związane z podatkami. _
O odniesienie się do zarzutów Money.pl poprosił spółki MM Group i Składy Węgla Pl. - _ Niestety nie możemy rozmawiać na ten temat _- usłyszeliśmy.
Brudny węgiel
Na spółkę Składy Węgla Pl. wpływało wiele skarg klientów, dlatego śledztwo w tej sprawie wszczął Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przedmiotem analizy były materiały reklamowe wykorzystywane przez spółkę. Węgiel reklamowano jako produkt polski, pozbawiony wilgoci i zanieczyszczeń. W wyniku postępowania, wydano decyzję, w której prezes UOKiK stwierdził stosowanie nieuczciwych praktyk. Konsumenci byli wprowadzani w błąd.
Wyniki postępowania wskazują, że sprzedawany produkt nie był pozbawiany zanieczyszczeń. Nieprawdziwa była też informacja, że miał pożądaną wilgotność. Surowiec reklamowano jako krajowy, kiedy tak naprawdę pochodził z importu. UOKiK nałożył na spółkę karę w wysokości 500 tys. zł.
Pod koniec maja urząd zapowiedział, że przyjrzy się rynkowi węgla kamiennego w naszym kraju. UOKiK chce zbadać stan koncentracji na rynku oraz zachowania przedsiębiorców, zajmujących się sprzedażą i dystrybucją czarnego paliwa.
Skarb państwa biedniejszy o 50 mld zł
Tragicznie zakończyła się tak zwana afera węglowa - znacznie większej skali od tej ujawnionej wczoraj. Przez kilkanaście lat przestępcy zarabiali na fałszowaniu świadectw jakości węgla. W 2006 roku Skarb Państwa wycenił swoje straty na 50 mld złotych. Zarzuty usłyszeli Wiesław K. (były prezes Rudzkiej Spółki Węglowej), Jerzy H. (były prezes Nadwiślańskiej Spółki Węglowej) i Henryk D. (były poseł AWS).
Firmy kupowały węgiel niższej jakości, a sprzedawały go jako lepszy produkt. Dzięki łapówkom dostawcy i odbiorcy przymykali oczy. Ponadto odraczano terminy płatności dla pośredników, którzy mogli obracać wielomilionowymi kwotami i pomnażać zyski.
Innym sposobem na wzbogacenie była sprzedaż sprzętu górniczego. Kopalnie oddawały go na złom, a następnie odkupowały jako nowy. Niesprawna technologia mogła być jedną z przyczyn katastrof górniczych w kopalniach Jas-Mos w 2002 roku i Halemba w 2006 roku.
Według Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w sprawę mogła być zamieszana Barbara Blida (ówczesna posłanka SLD), którą podejrzewano o pomoc w przekazywaniu łapówki. Prokurator okręgowy w Katowicach wydał nakaz zatrzymania posłanki. Podczas przeszukiwania domu Barbara Blida strzeliła sobie w głowę. Sprawą zajęła się Prokuratura Okręgowa w Łodzi, która orzekła, że nie doszło do niedopełnienia obowiązków ze strony funkcjonariuszy zatrzymujących posłankę.
Kombajny i kolejny tragiczny finał
W lutym zarzuty korupcji usłyszało 27 osób. Łapówki w wysokości 9 mln złotych miały przekazać firmy Voest-Alpine Technika Górnicza i Tunelowa, które produkują kombajny górnicze.
Śledztwo, które jest prowadzone od 2011 roku, dotyczy procederu, który trwał w latach 1998-2007. Spółki i należące do nich zakłady górnicze kupowały maszyny górnicze oraz usługi serwisowe. Przekazywane kwoty były doliczane do ceny urządzenia. Sprawa ma charakter międzynarodowy. W działania byli zaangażowani miedzy innymi Austriacy. Odpowiada za nią Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Katowicach, we współpracy z tamtejszą prokuraturą.
Na początku marca jeden z kluczowych świadków w aferze popełnił samobójstwo. Dzięki informacjom Andrzeja J, prezesa Voest Alpine, udało się postawić zarzuty wszystkim podejrzanym. Prokuratura Okręgowa w Katowicach sprawdza, czy w jego samobójstwo nie były zamieszane osoby trzecie.
Datek za wygrany przetarg
Afera łapówkarska wstrząsnęła polskim górnictwem również w 2010 roku. Według Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w latach 2003-2008 główni menadżerowie branży górniczej przyjęli ponad 3 mln złotych w zamian za przetargi warte kilkanaście milionów złotych.
Po postawieniu zarzutów przez prokuraturę, ówczesny minister gospodarki Waldemar Pawlak zdecydował się odwołać Mirosława K. (szefa Kompani Węglowej) oraz Stanisława G. (szefa Katowickiego Holdingu Giełdowego). Pieniądze wręczała katowicka spółka Emes-Minin Servce.
Rekordzistą był Janusz S., były dyrektor kopalni Staszic (należącej do KHW), który miał dostać 523 tys. zł, oraz Leszek J., prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej - 440 tys. zł. Według prokuratury Emes-Minin Servce opłacał ich w zamian za preferowanie wybranych podmiotów kooperujących z górnictwem.
Prawo temu winne?
Skąd tyle afer finansowych w polskim górnictwie, szczególnie tych dotyczących podatku VAT? Zdaniem Mirosława Siwińskiego, radcy prawnego z kancelarii prawnej Witolda Modzelewskiego, specjalizującego się w tematyce podatku obrotowego, polskie prawo nie sprzyja nieprawidłowościom w górnictwie. - _ Nie ma mechanizmów podatku VAT, które sprzyjały praniu brudnych pieniędzy akurat w górnictwie _ - zaznacza. - _ Każda sytuacja jest indywidualna. Oczywiście można byłoby forsować tezę, że podatek stwarza pewne możliwości do różnych nielegalnych działań, ale tylko ogólnie. _
_ - Ponieważ VAT cechuje się dużą wielofazowością, w wielu branżach można skonstruować poważnie brzmiące zarzuty - mówi Siwiński. - Ze względu na tę wielofazowość, jest dużo podmiotów, mamy przepływ pieniędzy, mamy rozliczenie na każdym etapie, związane z zakupem i sprzedażą, więc mechanizmy podatku mogą być wykorzystane. _
Według niego, żeby temu zapobiec, trzeba byłoby zrezygnować z VAT-u. _ - Musielibyśmy wrócić do konstrukcji podatku obrotowego, czyli jednofazowego podatku, jaki mieliśmy do końca lat 80., ale on z kolei jest bardzo niewydajny. _
Radca prawny zwraca uwagę na jeszcze jedną kwestię. _ - _ Przy sprawach podatkowych uczestniczy jednocześnie wiele podmiotów. Prokuratura, za namową urzędów skarbowych, bardzo często składa zarzut prania brudnych pieniędzy lub zarzut zorganizowania grupy przestępczej. To im daje większą kwalifikację prawną. To zwykłe urzędnicze podejście, które powoduje, że sprawa nabiera wagi. _ _
_ Czytaj więcej w Money.pl _
_ 1. [ ( http://static1.money.pl/i/h/91/m310363.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/donald;tusk;mowi;o;ratowaniu;kopaln;co;z;likwidowaniem;nierentownych;przedsiebiorstw,91,0,1556315.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Tusk mówi o ratowaniu kopalń 2. [ ( http://static1.money.pl/i/h/220/m308700.jpg ) ] (http://tech.money.pl/energia-i-ekologia/artykul/festiwal-pomyslow-dla-gornictwa,84,0,1544788.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Festiwal pomysłów dla górnictwa
- [ ( http://static1.money.pl/i/h/136/m282760.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/nik;skontroluje;funkcjonowanie;gornictwa,181,0,1530549.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) NIK zapowiada gruntowną kontrolę górnictwa 4. [ ( http://static1.money.pl/i/h/2/m115458.jpg ) ] (http://zmieniacunie.money.pl/lista;unesco;bedzie;wniosek;o;wpis;tarnogorskich;podziemi,202,0,1519818.html#utm_source=money.pl&utm_medium=referral&utm_term=redakcja&utm_campaign=box-podobne) Polskie kopalnie trafią na listę UNESCO? _ _ _