Money.pl: Czy polskiemu systemowi emerytalnemu grozi bankructwo?
* Marek Góra, współtwórca reformy systemu ubezpieczeń społecznych: *
Generalnie nie. Nowy system emerytalny jest tak skonstruowany, że z definicji takiego zagrożenia nie ma. To wynika z tego, że jest on oparty na alokacji dochodów uzyskanych w ciągu życia - wypłaca tyle, ile każdy z nas odłożył.
Nie ma więc zagrożenia, jakie istniało w starym systemie, który działał na zasadzie anonimowej. W nim kwoty, jakie były wpłacane miały nikły związek z tym co się dostawało w postaci świadczeń emerytalnych.
W przypadku starego systemu - tak w Polsce jak i w innych krajach, w których obowiązuje - można stwierdzić, że był on aktuarialnie zbankrutowany tzn. świadczenia były wypłacane, ale analiza przyszłych strumieni jego dochodów i wydatków pokazywała wyraźnie, że nie będzie w stanie tego obsłużyć.
*Jeżeli nowemu systemowi bankructwo nie grozi, to dlaczego od kilku lat wieszczy się jego upadek? *
Jest to pewnego rodzaju nieporozumienie. O bankructwie można mówić jedynie w kontekście starego systemu. W odniesieniu natomiast do nowego zrujnować go może jedynie utrzymanie wypłat wcześniejszych emerytur albo świadczeń o podobnym charakterze.
Związki zawodowe protestują przeciwko ograniczeniu przywilejów emerytalnych, czy emerytury pomostowe są w ogóle potrzebne?
Protesty są po to, by wyszarpnąć więcej - jedna grupa zawodowa- dziś są to kolejarze - domaga się dodatkowych przywilejów kosztem całego społeczeństwa.
Natomiast istotą wprowadzenia emerytur pomostowych - zamiast wcześniejszych emerytur dotychczas obowiązujących - jest ich zaoferowanie relatywnie wąskiej grupie ludzi, tych których rzeczywiście chcemy dodatkowo wesprzeć.
*Jakie grupy zawodowe powinny być więc uprzywilejowane? *
To pytanie raczej do ekspertów z zakresu medycyny pracy. Po raz pierwszy jednak ustalanie listy zawodów objętych przywilejami nie miało charakteru przetargowego, jak miało to miejsce dawniej, lecz została ustalona w odniesieniu się do kryteriów medycznych.
Uważam, że w tym kontekście wszystkie grupy zawodowe na tej liście zostały ujęte, a nawet więcej. W trakcie negocjacji została ona trochę rozdęta, ale można przyjąć, że jest to liczba właściwa.
*Czyli żadna grupa zawodowa nie powinna liczyć na uzyskanie przywilejów w postaci emerytur pomostowych w przyszłości? *
Świat się zmienia i nie jest wykluczone, że pewne grupy będą wymagały objęcia systemem emerytur pomostowych. Powinno się to jednak dokonać w efekcie dogłębnej analizy medycznej.
Ja jednak skłaniam się do tego, że w trakcie bieżącej weryfikacji, która jest niezbędna, pewne grupy zawodowe powinny być eliminowane z tego systemu. Przestaną być bowiem narażone na działanie niekorzystnych warunków pracy.
*Czy rząd słusznie postępuje twardo stojąc na stanowisku w sprawie emerytur pomostowych? Może bardziej elastyczne podejście pozwoliłoby przekonać związki zawodowe do tej reformy? *
Z punktu widzenia merytorycznego nie ma żadnych podstaw, aby się cofać. Należy być konsekwentnym w stosowaniu kryteriów, które zostały przyjęte. I moim zdaniem rząd tak działa.
*Co Pan sądzi o propozycji prezydenta utrzymania starego systemu jeszcze przez rok, aby w tym czasie wypracować konsensus satysfakcjonujący i stronę rządową i związkową? *
To bardzo niedobre rozwiązanie, które wiązałoby się z wysokimi kosztami dla całego społeczeństwa. Ponadto przedłużenie tego terminu nic by nie zmieniło. Jedynym efektem byłby wzrost liczby demonstracji na ulicach. Merytorycznie bowiem ta sprawa jest zakończona.
W związku z tym to przedłużenie byłoby jedynie zachętą do tego, by silne grupy zawodowe przyszły i wymusiły ustępstwa na swoją korzyść. To zaś byłoby bardzo niebezpieczne z punktu widzenia dialogu społecznego.
*Jeżeli prezydent zawetuje ustawę wprowadzającą system emerytur pomostowych, jakie to skutki może rodzić? *
Prezydent musi się ustosunkować do kilku ustaw domykających reformę emerytalną zapoczątkowaną 10 lat temu. Nie podpisanie każdej z nich doprowadzi do dewastacji systemu ubezpieczeń społecznych.
W przypadku emerytur pomostowych nie było by podstaw do wypłaty świadczeń dla osób nimi objętych.