W listopadzie Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu zajmie się sprawą zwrotu Kościołowi ziem, zabranych w czasach PRL.
"Będziemy nad tym pracować" - mówi abp Tadeusz Gocłowski. Rzecznik Episkopatu Polski ks. Józef Kloch podkreśla, że "chodzi o uszczegółowienie prac Komisji Majątkowej".
Również rzeczniczka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Wioletta Paprocka potwierdza, że zasady zwrotu Kościołowi ziem, zabranych w czasach PRL będą przedmiotem dyskusji podczas planowanego na listopad posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Przypomniała, że będzie to drugie spotkanie Komisji Wspólnej za kadencji tego rządu.
Poniedziałkowa "Gazeta Wyborcza", powołując się na wysokiego urzędnika MSWiA napisała, że mają zostać zmienione zasady zwrotu ziem. Oprócz wyceny działek, przekazywanych Kościołowi, dokonywanej na zlecenie strony kościelnej ma być robiona także wycena działek na zlecenie strony rządowej. Według "Gazety" w postępowaniu o przyznanie gruntów mają brać udział także władze lokalne i Agencja Nieruchomości Rolnych. Zajmuje się tym Komisja Majątkowa.
W MSWiA na pytanie o planowane zmiany powiedziano PAP, że "do czasu spotkania Komisji Majątkowej wicepremier Grzegorz Schetyna nie będzie się na ten temat wypowiadał".
Rzecznik Episkopatu Polski ks. Józef Kloch na pytanie o planowane zmiany zasad zwrotu ziemi Kościołowi powiedział, że "chodzi nie tyle o nowe zasady, co uszczegółowienie dotychczasowego sposobu działania Komisji". "Mniej więcej miesiąc temu miało miejsce spotkanie przedstawicieli obu stron, współtworzących Komisję Majątkową - rządowej i kościelnej" - poinformował.
"W czasie tych rozmów przygotowano propozycję uszczegółowienia sposobu działania Komisji. Wynika on z ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego z 1989 roku i dwóch rozporządzeń. Obydwa zostały wydane w 1990 roku - lutowe przez szefa Urzędu Rady Ministrów a grudniowe jest rozporządzeniem Rady Ministrów" - powiedział ks. Kloch. "Ewentualne uzupełnienia muszą być w zgodzie ze wspomnianymi trzema aktami prawnymi" - zaznaczył.
"Kościół nigdy nie wyciągał ręki po nie swoje" - powiedział abp Tadeusz Gocłowski, członek Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Przypomniał, że Komisja Majątkowa działa 16 lat i - jak powiedział - "nie wszystko szybko da się uporządkować". Zaznaczył, że "działania podejmowane przez Komisję są jedynie częściowe".
"Po wojnie zaborczość rządu komunistycznego była dramatyczna. Niektóre decyzje są nie do cofnięcia" - powiedział abp Gocłowski. "Kościół domaga się, żeby uwzględnić aktualną rzeczywistość, żeby mogły wrócić do zakonów szpitale czy inne szkoły, które były prowadzone przez Kościół" - zaznaczył hierarcha. Podkreślił, że Kościół prowadził szeroką działalność o charakterze społecznym.
Komisja Majątkowa działa na podstawie ustawy z 1989 r., uchwalonej w Sejmie IX kadencji (1985-89). W skład Komisji Majątkowej wchodzi dwanaście osób; po sześciu przedstawicieli rządu i Episkopatu. W ostatnim czasie zmienił się skład strony rządowej. Zbigniewa Filipkowskiego zastąpił na stanowisku współprzewodniczącego komisji (i szefa departamentu wyznań religijnych i mniejszości narodowych MSWiA) Józef Różański. Ponadto w skład Komisji wchodzą: Renata Czyżek, Andrzej Marciniak, Robert Napora, Katarzyna Kobierska i Joanna Zych-Gorgosz.
Ze strony kościelnej są to: współprzewodniczący ks. Mirosław Piesiur oraz ks. Stanisław Pindera, Krzysztof Wąsowski, Piotr Perończyk, Małgorzata Bryk, Wojciech Kubis.
Komisja Majątkowa zajmuje się zwrotem majątków, które zgodnie z ustawą z 1950 r. - nie podlegały nacjonalizacji, gdyż nie przekraczały 50 hektarów. Często jednak je odbierano, nie wystawiając żadnych pokwitowań.
Zgodnie z ustawą o stosunku państwa do Kościoła katolickiego teraz to strona kościelna przedstawia dokumenty, dotyczące konkretnej sprawy: wieczysto-księgowe i geodezyjne, oraz tzw. operaty szacunkowe sporządzane przez wpisanych na listę uprawnionych rzeczoznawców majątkowych.
W ostatnich miesiącach sporo dyskusji w mediach budziła sprawa zwrotu poznańskim elżbietankom gruntów na Białołęce w Warszawie (operat szacunkowy wycenił ziemię na 30 mln zł, wg samorządu jest warta 240 mln) w zamian za utracone nieruchomości w Wielkopolsce. Poza tym poddawano także w wątpliwość zasadność przyznania warszawskim szarytkom 16 hektarów w Opolu w ramach rekompensaty za utracone po wojnie warszawskie nieruchomości.
Przez 16 lat działania komisji rozstrzygnęła ona ponad 2000 spraw, do rozpatrzenia zostało około 300, jednak wiele zostało załatwionych "w trybie nieuzgodnienia stanowiska" - nie osiągnięto porozumienia. Obecnie działa pięć komisji majątkowych, zajmujących się zwrotem dóbr Kościołów prawosławnego, ewangelickiego, gminy wyznaniowej żydowskiej i innych związków wyznaniowych.(PAP)
dom/ wkr/ jra/
