Jeśli komornik, na wniosek wierzyciela, wszczął przeciw nam postępowanie egzekucyjne, które wg nas jest nieuzasadnione w całości lub w części, to mamy prawo się przed nim bronić. Podstawowym sposobem jest wniesienie do sądu tzw. powództwa przeciwegzekucyjnego. Warto wiedzieć, na czym polega i jakie daje nam możliwości.
Pozew może wnieść dłużnik w sytuacji kiedy:
- zaprzecza zdarzeniom, na podstawie których nadana została klauzula wykonalności,
- po powstaniu tytułu egzekucyjnego (czyli na przykład nakazu zapłaty), nastąpiło zdarzenie, wskutek którego wierzytelność wygasła lub nie może być egzekwowana.
tytuł egzekucyjny – to jeden z dokumentów wymienionych w przepisach prawa z zakresu postępowania egzekucyjnego. Dla przykładu może to być: orzeczenie sądu (nakaz, wyrok, postanowienie), ugoda zawarta przed sądem, akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty ściśle określonej sumy wskazanej w akcie oraz bankowy tytuł egzekucyjny.
klauzula wykonalności – postanowienie, w którym sąd potwierdza, że tytuł egzekucyjny uprawnia do egzekucji i poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tego tytułu wykonały. Na orzeczeniach sądu klauzula ma często formę pieczęci. Jej szczegółowa treść określana jest w przepisach.
tytuł wykonawczy = tytuł egzekucyjny + klauzula wykonalności.
Musimy mieć na względzie, że powództwo przeciwegzekucyjne nie jest kolejną instancją i sąd nie będzie na nowo rozpatrywał sprawy, w której już prawomocnie orzekł. Powództwo przeciwegzekucyjne nie może służyć wznowieniu już prawomocnie zakończonego postępowania.
Co do zasady, przedmiotem postępowania wywołanego powództwem przeciwegzekucyjnym są te zdarzenia, które powstały po wydaniu wyroku i po jego uprawomocnieniu się. Może więc chodzić o takie sytuacje, gdy:
- zobowiązanie zostało już uregulowane, a wierzyciel nadal nie wycofał sprawy od komornika,
- dług został sprzedany innej firmie wbrew zakazowi cesji ustanowionemu w umowie.
Wyjątek w przypadku BTE
Wyjątek stanowią m.in. sprawy, w których wierzycielem egzekwującym jest bank, a tytułem egzekucyjnym bankowy tytuł egzekucyjny. Tutaj nie można mówić o sytuacji, gdy sąd już orzekał w sprawie. Dlatego składając powództwo przeciwegzekucyjne przeciwko bankowemu tytułowi wykonawczemu, możemy podnosić zarzuty wszelkiego rodzaju - w tym także zarzut przedawnienia albo zarzut, że roszczenie banku nie jest jeszcze wymagalne (gdyż bank np. nie doręczył nam wypowiedzenia umowy kredytowej).
Już na etapie pozwu powinniśmy wykorzystać wszystkie argumenty, które naszym zdaniem uzasadniają nieprawidłowość bankowego tytułu egzekucyjnego. Ich niepowołanie w pozwie wiąże się z utratą prawa do korzystania z nich w dalszym postępowaniu. W pozwie możemy żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego *w całości lub w części. Może się bowiem zdarzyć, że będziemy negować uprawnienie wierzyciela jedynie częściowo. Ważne jest, aby prawidłowo określić czego oczekujemy, bo od tego będzie zależała m.in. wysokość opłaty sądowej, jaką poniesiemy w związku ze złożeniem pozwu. Wysokość opłaty sądowej, to 5% kwoty, o którą chcemy zmniejszyć nasze zobowiązanie. Jeśli zależy nam na czasie i na tym, aby jak najszybciej uwolnić się od egzekucji, nie powinniśmy zwlekać z dokonaniem opłaty, a dowód uiszczenia wpisu dołączyć do pozwu. Na stronach internetowych sądów znajdują się numery kont bankowych przeznaczonych do uiszczania wpłat. * Pozew musi zostać wysłany do sądu, w którego okręgu prowadzona jest
egzekucja. * Można również złożyć pozew bezpośrednio w sądzie w biurze podawczym. Jeżeli egzekucji jeszcze nie wszczęto, powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności wytacza się według przepisów o właściwości ogólnej, czyli w sądzie właściwym miejscowo ze względu na siedzibę bądź adres zamieszkania wierzyciela, który dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko nam. Sąd może wstrzymać egzekucję Wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego nie wstrzymuje automatycznie egzekucji. Warto jednak już w pozwie złożyć wniosek o to, aby sąd na czas potrzebny do rozpatrzenia naszego pozwu zawiesił postępowanie egzekucyjne. Jeśli wystarczająco uprawdopodobnimy w pozwie zasadność naszego powództwa oraz to, iż dalsze prowadzenie egzekucji może nam przysporzyć szkody (i na przykład nie będziemy mogli odzyskać później pieniędzy), sąd może przychylić się do naszego wniosku. Taki wniosek o zabezpieczenie naszego roszczenia przez zawieszenie egzekucji nie będzie nas nic kosztował, jeśli złożymy go wraz z
pozwem. Bez stosownego wniosku sąd nie zawiesi postępowania. Może się również okazać, że zanim rozpozna naszą sprawę, cały dług wynikający z nieważnego, naszym zdaniem, tytułu wykonawczego zostanie ściągnięty z naszego konta. Istnieje również możliwość, aby osoba, która nie jest dłużnikiem, a której rzecz zajęto w toku egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi, złożyła powództwo o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji. Do takiej sytuacji może dojść na przykład, gdy komornik zajmie omyłkowo ciągnik sąsiada albo telewizor należący do rodziny, u której dłużnik mieszka. W odróżnieniu od powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w tym przypadku mamy ściśle określony termin na złożenie pozwu – jest to miesiąc od dnia, kiedy dowiedzieliśmy się o naruszeniu naszego prawa.*