Rodzaje funduszy inwestycyjnych cz. 1

Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych dbają o to, by w ich ofercie znalazły coś dla siebie zarówno osoby z „alergią na ryzyko”, jak i zaprawieni w rynkowych bojach gracze, uwielbiający giełdową adrenalinę.

Fundusze inwestycyjne - ze względu na charakter prowadzonej polityki inwestycyjnej - można podzielić na: bezpieczne, agresywne i mieszane. Czym się różnią?

- fundusze gotówkowe oraz fundusze rynku pieniężnego - inwestują w instrumenty dłużne, m.in.: bony skarbowe i pieniężne, bankowe papiery wartościowe oraz lokaty bankowe. W portfelu funduszy gotówkowych mogą znaleźć się instrumenty dłużne lub lokaty bankowe o nieco dłuższym terminie zapadalności. W funduszach rynku pieniężnego zakres dopuszczalnych lokat jest ograniczony wyłącznie do instrumentów o najkrótszym terminie zapadalności. To przekłada się na nieco wyższe ryzyko, ale też na potencjalnie większą zyskowność funduszy gotówkowych. W obydwu przypadkach ryzyko utraty kapitału jest jednak znikome.

- fundusze dłużne (obligacji) - inwestują w średnio- i długoterminowe dłużne papiery wartościowe, np.: obligacje skarbowe, obligacje komunalne i obligacje przedsiębiorstw. Warto pamiętać, że choć fundusze obligacji są uważane za bezpieczne, to niektóre mogą w krótkim, a nawet w średnim czasie inwestycji przynieść stratę. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w której rosną stopy procentowe, co przekłada się na spadek cen niektórych rodzajów obligacji.

• dla osób, które szukają alternatyw dla lokat bankowych, dających szansę na nieco wyższy zysk
• dla osób, które nie mają skłonności do wysokiego ryzyka inwestycyjnego i nie godzą się na ewentualną znaczącą stratę

- fundusze akcji - inwestują głównie w akcje oraz inne udziałowe papiery wartościowe (prawa do akcji, kwity depozytowe). Ich celem jest uzyskanie możliwie najwyższego zysku, ale ceną za tę możliwość jest dość wysokie ryzyko straty. Gdy na giełdzie indeksy idą w górę, zyski mogą być ponadprzeciętne, natomiast gdy notowania spadają, inwestorzy mogą boleśnie to odczuć.

• dla osób, które chcą inwestować długoterminowo (w perspektywie kilku lub nawet kilkunastu lat), bo dłuższy horyzont czasowy da szansę na odrobienie strat, które mogą się okresowo pojawić
• dla osób, które chciałyby zarabiać więcej niż na standardowych formach oszczędzania, ale akceptują wysokie ryzyko inwestycyjne, licząc się z możliwością utraty przynajmniej części zainwestowanego kapitału.

- fundusze zrównoważone – inwestują około połowy (od 40 do 60 proc.) środków w akcje, a pozostałą część portfela w papiery dłużne (obligacje). Potencjalny zysk (i ryzyko) jest tym większy, im większy udział akcji w portfelu funduszu.

- fundusze stabilnego wzrostu – inwestują do 40 proc. aktywów w akcje, a resztę w papiery dłużne. Stopy zwrotu są zwykle niższe niż w funduszach zrównoważonych, ale niższe jest też ryzyko utraty kapitału.

- fundusze aktywnej alokacji - udział akcji i obligacji w portfelach funduszy aktywnej alokacji nie jest określony na stałym poziomie. Może zmienić się od 0 do 100 proc. Potencjalne zyski i ryzyko inwestycyjne zależą od koniunktury giełdowej. Dobrze zarządzane fundusze alokacji mogą zarabiać więcej niż fundusze zrównoważone w czasie hossy i tracić mniej niż fundusze stabilnego wzrostu, gdy indeksy giełdowe spadają.

• dla osób, dla których potencjalne zyski z funduszy bezpiecznych są zbyt małe, a ryzyko pojawiające się w funduszach agresywnych zbyt duże
• dla osób, które akceptują możliwość pojawienia się straty i pewien poziom ryzyka inwestycyjnego

Przyjmując za podstawowe kryterium podziału gwarancję kapitału możemy mówić o funduszach bez jakichkolwiek gwarancji, ale również takich, które gwarantują wpłacone do nich środki. Adresowane są one do inwestorów, którzy chcą zabezpieczyć swój kapitał. Choć z reguły nie dają szans na zyski tak wysokie, jak fundusze bez ochrony, to w zamian oferują - inwestorom z awersją do ryzyka - spokój.

Ochrona kapitału może być pełna lub częściowa.

- fundusze z pełną ochroną kapitału - gwarantują wypłatę co najmniej takiej samej kwoty, jak ta zainwestowana na początku (bez opłaty manipulacyjnej). Stopa zwrotu nie może więc być ujemna, choć przy uwzględnieniu inflacji może okazać się, że realna wartość inwestycji na koniec okresu rozliczeniowego może być niższa od wartości z początku okresu.

- fundusze z częściową ochroną kapitału - zapewniają ochronę kapitału na poziomie niższym niż 100 procent, ale z góry określonym. Dla przykładu - jeśli gwarancja dotyczy 90 procent kapitału - fundusz wypłaci nie mniej niż 90 procent zainwestowanych środków. Inwestor musi się zatem liczyć z niewielką stratą (o określonym z góry limicie), ale wyższy - niż w funduszach z pełną ochroną kapitału - jest za to udział w potencjalnych zyskach.

• dla osób, które nie akceptują ryzyka utraty zainwestowanych środków
• dla osób, które nie oczekują ponadprzeciętnych zysków