Inwestor giełdowej spółki, który nie bierze udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy jest jak obywatel, który nie idzie na wybory, a później narzeka na władzę - pisze dla Money.pl Stanisław Kluza, szef Komisji Nadzoru Finansowego.
Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (WZA) jest najważniejszym organem każdej spółki akcyjnej. Prawo do uczestniczenia w nim przysługuje każdemu posiadaczowi akcji spółki. Osoby traktujące inwestycję w akcje konkretnej spółki jako inwestycję na wiele lat, powinny obowiązkowo brać udział w obradach WZA. Przecież w sensie ekonomicznym są współwłaścicielami spółki i ich wola jest najważniejsza.
Szczególnie godne uwagi jest zwyczajne walne zgromadzenie, które odbywa się raz w roku w terminie sześciu miesięcy po upływie roku obrotowego. Takie WZA zatwierdza sprawozdanie finansowe spółki, sprawozdanie zarządu z działalności spółki oraz udziela członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków. Do kompetencji zwykłego walnego należy również powzięcie uchwały o podziale zysku (np. wypłacie dywidendy) albo o pokryciu straty.
Do udziału w walnym trzeba się przygotować tzn. zebrać informacje o aktualnej sytuacji spółki (poszukać artykułów w gazetach lub portalach finansowych) i zapoznać się z porządkiem obrad. W spółkach publicznych projekty uchwał, które mają być podjęte na walnym są podawane do publicznej wiadomości w formie raportów bieżących w ESPI i na stronach internetowych spółek.
_ Z uwagi na to, że akcje spółek publicznych nie posiadają formy papierowej i istnieją jedynie jako zapis komputerowy, akcjonariusze zainteresowaniu udziałem w WZA muszą uzyskać w swoim domu maklerskim imienne świadectwo depozytowe. _
Warunkiem uczestnictwa w walnym jest złożenie świadectwa w spółce najpóźniej na tydzień przed terminem WZA. Lista akcjonariuszy uprawnionych do uczestnictwa w walnym powinna być wyłożona w lokalu zarządu przez trzy dni robocze pod odbycie WZA. Akcjonariusz może przeglądać listę lub zażądać jej odpisu (za zwrotem kosztów). To ciekawa lektura, bo na co dzień w spółkach publicznych akcjonariusze muszą się ujawniać dopiero po przekroczeniu progu 5 proc. głosów.
Akcjonariusz, bez względu na liczbę posiadanych akcji, ma prawo do ochrony swoich interesów i praw. Truizmem jest stwierdzenie, że realny wpływ akcjonariusza posiadającego kilka procent głosów jest mniejszy niż osoby dysponującej ponad połową głosów. Ale jest wiele uchwał szczególnie istotnych dla spółki, których podjęcie wymaga kwalifikowanej większości głosów, a nawet zgody wszystkich akcjonariuszy.
_ Jako ciekawostkę można podać, że akcjonariusze posiadający co najmniej 5 proc. głosów mogą żądać powzięcia uchwały o wyznaczeniu rewidenta do spraw szczególnych (ciekawa instytucja, niestety rzadko wykorzystywana). Jeśli WZA oddali wniosek, to można wystąpić o jego wyznaczenie do sądu rejestrowego. _
Podstawowym instrumentem służącym ochronie praw akcjonariusza jest prawo do informacji. Podczas obrad WZA zarząd spółki jest obowiązany do udzielania akcjonariuszowi informacji dotyczących spółki, jeśli jest to uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad. Może tu przykładowo chodzić o znaczące umowy zawarte lub planowane przez spółkę, plany inwestycyjne, prowadzone procesy sądowe, powiązania kapitałowe, a także osoby pełniące funkcje w organach spółki.
W czasie walnego zgromadzenia zarząd udziela informacji w formie ustnej. Jeśli sprawa jest skomplikowana, to zarząd może odpowiedzieć na piśmie, ale nie później niż w terminie dwóch tygodni od zakończenia WZA. Jeśli zarząd odmówi (np. powołując się na tajemnicę handlową), to akcjonariusz może zgłosić sprzeciw do protokołu i złożyć do sądu rejestrowego wniosek o zobowiązanie zarządu do udzielenia informacji.
Każdej osobie inwestującej na giełdzie serdecznie polecam wzięcie udziału chociaż w jednym walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Nawet jeśli jesteśmy osobami bardzo zajętymi, to na pewno będzie to ciekawe doświadczenie, które może się nawet przełożyć na konkretny efekt finansowy (np. zorientujemy się, że spółka jest nieprofesjonalna i podejmiemy słuszną decyzję o wycofaniu się z inwestycji).