Zamość, założony pod koniec XVI w. przez Jana Zamoyskiego, jest jedną z pereł renesansowej myśli urbanistycznej. Wyjątkowe na skalę światową walory zamojskiej starówki zostały potwierdzone wpisaniem jej w 1992 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
W północnej pierzei rynku stoi XVII-wieczny klasycystyczny ratusz z wieżą zegarową i ze słynnymi wachlarzowymi schodami ,,otulającymi" fragment centralnego placu. Schody te bywają często tłem wielu wydarzeń publicznych i kulturalnych, w tym słynnych przedstawień Zamojskiego Lata Teatralnego. Nad ozdobnym portalem ratusza jest umieszczony herb miejski z patronem - św. Tomaszem. Codziennie z ratuszowej wieży rozlega się hejnał grany, co ciekawe, tylko na trzy strony świata.
Na tej samej wieży znajduje się także taras widokowy, z którego podziwiać można piękną panoramę miasta. Kamienice ormiańskie z kolorowymi frontami i ozdobnymi attykami to najpiękniejsze budowle na rynku. Kupców z Armenii Jan Zamoyski sprowadził do miasta kilka lat po rozpoczęciu jego budowy - w 1585 r. Klasycystyczna katedra z XVI w. to jedna z najznakomitszych i najstarszych zachowanych polskich budowli sakralnych. Jest to trójnawowa bazylika otoczona wieńcem kaplic. W prezbiterium podziwiać można wykonane ze srebra XVIII-wieczne rokokowe tabernakulum.
W kaplicy Zamoyskich spoczywają szczątki założyciela miasta, a w podziemiach świątyni prochy pozostałych członków rodu. Zamojski arsenał jest jedną z nielicznych zachowanych tego typu budowli w Polsce. Założony przez Jana Zamoyskiego skład broni do dziś nie zmienił swej funkcji. Obecnie jednak zgromadzone w nim eksponaty stanowią jedynie atrakcję dla turystów odwiedzających arsenał. Obok różnorodnych typów broni zobaczyć tu można pokaźną kolekcję trofeów wojennych, a także dużych makiet miasta.
_ Więcej w "Nawigatorze turystycznym" wydawnictwa Carta Blanca _ W Hrubieszowie znajduje się jedna z nielicznych w regionie, ciągle czynnych, prawosławnych cerkwi. XIX-wieczna świątynia pw. Wniebowzięcia NMP, wybudowana w stylu rosyjsko-bizantyjskim na planie krzyża (na miejscu dawnego kościoła), ma 13 cebulastych kopuł. Drugim najczęściej odwiedzanym i zarazem najciekawszym zabytkiem jest dworek ,,Du Chateau". Główna część budynku powstała pod koniec XVIII w., a boczne skrzydła w 1860 i 1941 r. Obecnie mieści się tu Muzeum Regionalne z wystawami dotyczącymi archeologii i etnografii oraz Hrubieszowskiego Towarzystwa Rolniczego. Wokół dworku rosną potężne jesiony wyniosłe uznane za pomniki przyrody. Na południe od miasta ciągną się tereny przypominające stepy.
| _ Muzeum im. ks. St. Staszica w Hrubieszowie - Dworek Du Chateau, __ ul. 3 Maja 11, 084 696 27 83, 9.00-15.30 (wt.-pt.), 9.00-15.00 (sb.-nd.), w okresie letnim 9.00-17.00 (wt.-nd.), bilet normalny 2 zł, ulgowy 1 zł, przewodnik 10 zł, piątek wstęp wolny. _ |
| --- |
_ Muzeum Rzemiosł Ludowych w Biłgoraju _
Fot. Carta Blanca
_ _
W XVII w. w Biłgoraju i jego najbliższej okolicy wykształciło się specyficzne, regionalne budownictwo, stworzone przez sitarzy biłgorajskich. W tym czasie produkowali oni znane w całym kraju przetaki i sita, a także zielone piwo biłgorajskie, którego wielką smakoszką była podobno królowa Marysieńka Sobieska. Zagrody sitarskie były najczęściej obiektami typu miejsko-wiejskiego, z obszernym domem mieszkalnym.
Pamiątką z tych czasów jest dawna zagroda w centrum Biłgoraju, obecnie Muzeum Rzemiosł Ludowych. Do miasta szczególnie warto zajrzeć w czerwcu, gdyż w tym miesiącu jest organizowanych kilka interesujących imprez - niezwykle widowiskowy Ogólnopolski Festiwal Orkiestr Dętych (przeważnie na miejskim rynku), Festiwal Piosenki Dziecięcej, Ogólnopolski Festiwal Kapel Podwórkowych i Ulicznych, a także Wyścig Kolarski po Ziemi Biłgorajskiej.