W domach dla bezdomnych nie będą mogły już przebywać kobiety z dziećmi. Teraz ich miejsce ma być wyłącznie w domach samotnej matki. Ogólnopolska Federacja na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności ostrzega, że resort Elżbiety Rafalskiej próbuje rozwiązać problem bezdomności wśród dzieci poprzez zmianę jego nazwy.
Aktualizacja 11.06.2017
"Pragniemy zwrócić uwagę, że przejście osoby zainteresowanej ze schroniska dla osób bezdomnych do domu samotnej matki nie oznacza, że osoba ta automatycznie przestaje być bezdomną" - zwraca uwagę Jakub Wilczek, prezes Federacji w piśmie do wiceminister pracy Elżbiety Bojanowskiej.
"Zamykanie oczu na bezdomność dzieci przyniesie szkodę przede wszystkim samym bezdomnym dzieciom i ich matkom" - podkreśla.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polity Społecznej rozesłało do urzędów wojewódzkich w całym kraju pismo, które nakazuje im wzywać usługodawców świadczących usługi na rzecz osób bezdomnych do aktualizacji wpisu do rejestru wojewody. Placówki takie nie mogą już świadczyć usług na rzecz bezdomnych dzieci.
Ogólnopolska Federacja na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności alarmuje, że domy dla bezdomnych dostały bardzo mało czasu, w niektórych przypadkach tylko 4 dni na dostosowanie się do wytycznych ministerstwa.
Dzięki zmianie szyldu problem bezdomności dzieci nie zniknie
Jak ostrzega szef OFRPB, wiele schronisk dla bezdomnych kobiet musi w ekspresowym tempie przekształcić się w domy samotnej matki, co może okazać się niemożliwe.
"Aby utrzymać ciągłość świadczonych bezdomnym dzieciom i ich matkom usług schronienia i nie narażać ich na bezdomność uliczną, czy też powrót do domu, w którym najczęściej zamieszkuje sprawca przemocy przed którym uciekły, przynajmniej część schronisk dla bezdomnych kobiet musi przekształcić się w domy samotnej matki" - wskazuje Wilczek.
Zarządzona przez ministerstwo zmiana oznacza jednak, że takie placówki muszą dostosować się do standardu zgodnego z rozporządzeniem ws. domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, a jednocześnie zmienić sposób finansowania na zgodny z art. 97 ustawy o pomocy społecznej.
"Pragniemy zwrócić uwagę, że część istniejących schronisk dla bezdomnych kobiet nie sprosta tym wymogom w tak krótkim czasie i będzie zmuszona do zaprzestania świadczenia usług bezdomnym matkom i dzieciom lub prowadzić działalność wbrew zaleceniom ministerstwa" - ostrzega Federacja.
Dużym problemem może okazać się także kwestia finansowania takich placówek. "Usługodawcy pozarządowi, który zdecydują się na opisane powyżej zmiany, stracą możliwość dofinansowania działalności z funduszy przeznaczonych na walkę ze zjawiskiem bezdomności, nie otrzymując nic w zamian" - ostrzega prezes Federacji.
Jak pokazuje najnowsze badanie liczby bezdomnych, w polskich schroniskach dla bezdomnych kobiet przebywa około 1200 dzieci wraz z matkami. Tymczasem - jak wskazuje OFRPB - domów samotnej matki w całym kraju jest zaledwie 22, a aż w czterech województwach w ogóle nie ma takich placówek.
Gwałtowny wzrost liczby bezdomnych dzieci
"Zdajemy sobie sprawę z licznych nacisków politycznych wywieranych na ministerstwo od momentu ujawnienia gwałtownego wzrostu liczby bezdomnych dzieci w badaniu liczby osób bezdomnych przeprowadzonym w 2015 r." - pisze Jakub Wilczek. "Przestrzegamy jednak przed próbą rozwiązania problemu poprzez zmianę jego nazwy" - dodaje.
W piśmie do urzędów wojewódzkich resort Elżbiety Rafalskiej przekonuje, że "przepisy ustawy o pomocy społecznej nie przewidują, aby placówki dla osób bezdomnych udzielały wsparcia bezdomnym matkom z dziećmi oraz kobietom w ciąży". Ministerstwo wskazuje, że "placówkami właściwymi do świadczenia takiego wsparcia są domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży".
OFRPB domaga się od resortu rodziny wskazania podstawy prawnej takiego stanowiska i wskazuje, że ustawa o pomocy społecznej "mówi jedynie o możliwości, a nie o wyłącznym obowiązku" udzielenia matkom z dziećmi i kobietom w ciąży schronienia w tego typu domach.
"Żaden przepis ustawy o pomocy społecznej nie wprowadza wprost zakazu pobytu osób niepełnoletnich w schroniskach dla osób bezdomnych" - przekonuje Jakub Wilczek.
Odpowiedź Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:
_ Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazało jedynie, że właściwymi placówkami, które powinny udzielać schronienia i wsparcia samotnym matkom z dziećmi są domy dla matek z małoletnim dziećmi i kobiet w ciąży, w sytuacjach kryzysowych ośrodki interwencji kryzysowej oraz specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. _
_ Należy zwrócić uwagę, że schronisko dla bezdomnych ma co prawda charakter uniwersalny i ustawa nie zabrania przebywania w nim bezdomnych matek z dziećmi, jednak przebywanie dzieci w tego typu placówkach powinno mieć charakter krótkotrwały i dotyczyć tylko sytuacji szczególnych. _
_ Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnia, że jeśli placówka do tej pory działała jako schronisko dla matek z dziećmi, nie oznacza to, że placówka ma być zamknięta. Placówka może nadal działać, ale w zależności od faktycznie prowadzonej działalności i od tego, czy realizuje swoje zadanie na podstawie ustawy o pomocy społecznej ze środków publicznych- powinna działać zgodnie z normami obowiązującymi dla danego typu placówki. _