Trwa ładowanie...
Notowania
Przejdź na
Katarzyna Bartman
|
aktualizacja

Blokowali bezprawnie konta bankowe. Będzie fala pozwów o odszkodowania?

90
Podziel się:

Przez cztery miesiące urzędy i izby skarbowe bezprawnie nakładały blokady na rachunki bankowe podatników w związku z podejrzeniem wyłudzeń skarbowych. Nie mieli takich uprawnień, przysługiwało ono wtedy tylko szefowi Krajowej Administracji Skarbowej.

Blokowali bezprawnie konta bankowe. Będzie fala pozwów o odszkodowania?
Podatnicy, którym urzędnicy bez stosownych uprawnień zablokowali konta, będą mogli walczyć przed sądami (Adobe Stock, Adam Machocki)

Od 7 lipca do 5 grudnia 2022 r. naczelnicy urzędów skarbowych oraz dyrektorzy izb skarbowych nie mieli uprawnień ustawowych do blokowania podatnikom kont bankowych, a jednak to robili. Chodzi o postępowania dotyczące podejrzenia wyłudzenia skarbowego.

Mimo że w grudniu luka w prawie została przez Ministerstwo Finansów naprawiona – weszło w życie nowe rozporządzenie resortu finansów, to podatnicy, którym urzędnicy bez stosownych uprawnień zablokowali konta, będą mogli dochodzić roszczeń odszkodowawczych przed sądami – uważają eksperci, z którymi skontaktował się money.pl.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zobacz także: KPO a energia odnawialna

Zmienili ustawę, zabrakło rozporządzenia

Polskie przepisy podatkowe dają bardzo duże uprawnienia urzędnikom fiskusa, ale w przypadku blokady kont bankowych uprawnienia takie – od 7 lipca do 5 grudnia tego roku – czyli do dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia ministra finansów – miał tylko szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Taką opinię przedstawił w wyroku z 21 października (sygn. akt III SA/Wa 2206) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Rozpatrywał on skargę spółki, w której naczelnik urzędu skarbowego przedłużył 7 lipca 2022 r. blokadę rachunku bankowego na trzy miesiące.

Sąd uznał, że blokady rachunku bankowego dokonał organ niewłaściwy do wydania takiej decyzji. Podkreślił również, że w przepisie przejściowym (art. 28 ust. 2 ustawy o automatyzacji) jest "usterka legislacyjna".

Z reguły postanowienie o blokadzie podejmuje szef Krajowej Administracji Skarbowej. Może on jednak to zadanie delegować naczelnikom urzędów celno-skarbowych. Problem w tym, że w okresie od 7 lipca 2022 r. do 5 grudnia 2022 r. nie było podstawy prawnej do takiej delegacji – tłumaczy Robert Nogacki, partner zarządzający w Kancelarii Prawnej Skarbiec.

Dlaczego? Wraz z wejściem w życie ustawy o automatyzacji uchyliła ona m.in. art. 119zma ordynacji podatkowej, który dawał ministrowi finansów podstawę do wydania rozporządzenia upoważniającego naczelników urzędów celno-skarbowych do dokonywania blokad rachunków.

Chodzi o rozporządzenie ministra finansów z 28 sierpnia 2020 r. w sprawie upoważnienia innych organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z zakresu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych.

Przepis przejściowy (art. 28 ust. 2 ustawy o automatyzacji) przewiduje, że do czasu wydania nowych rozporządzeń moc prawną zachowują dotychczasowe rozporządzenia: dotyczące schematów podatkowych i upoważniające naczelników urzędów celno-skarbowych do dokonywania blokad rachunków, ale tylko w zakresie zadań, o których mowa w art. 86g-86ia ordynacji – dotyczą one schematów podatkowych, a nie blokad rachunków bankowych.

– Niewątpliwie w tej sprawie ustawodawca popełnił błąd i nie przedłużył skutecznie upoważnienia naczelników UCS (Urząd Celno-Skarbowy – przyp. red.) do blokowania rachunków bankowych – uważa mec. Nogacki.

Wystarczy, że algorytm cię wytypuje

Przypomnijmy: do blokady rachunku bankowego przez administrację skarbową wystarczy wskaźnik ryzyka, który jest ustalany na podstawie zautomatyzowanych algorytmów z systemu teleinformatycznego.

Urzędnik nie musi w żaden sposób uprawdopodabniać, że istnieje podejrzenie wykorzystywania przez właściciela rachunku do celów związanych z wyłudzeniami skarbowymi. Wystarczy, że automat wskaże podejrzaną anomalię w systemie.

Blokada rachunku na polecenie KAS odbywa się w banku bezzwłocznie i najpierw są to 72 godziny, a następnie można blokadę wydłużyć na trzy miesiące.

Blokady rachunków w trybie przeciwdziałania wykorzystywania sektora bankowego do przestępstw skarbowych wynikają z automatycznie agregowanych danych i wydanych na tej podstawie decyzji. Trudno bronić się przed tego typu zjawiskiem, bo opiera się ono na szybkich decyzjach, inaczej niż w normalnym postępowaniu podatkowym, a same decyzje bywają wydawane pochopnie – mówi dr Remigiusz Stanek, radca prawny ze Stanek Legal Kancelaria Prawnicza.

Zgodnie z generalną regułą prawa, w przypadku, gdy mamy do czynienia z nieprecyzyjnymi przepisami, wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść podatnika.

Dlatego, jak wskazuje Remigiusz Stanek, wszyscy podatnicy, którzy znaleźli się w podobnej do opisywanej sytuacji, powinni bądź wnioskować o umorzenie postępowań jako bezprzedmiotowych, bądź złożyć wniosek o zwolnienie środków finansowych z blokady.

– W sytuacji wyrządzenia szkód podatnikowi w wyniku stosowania blokady, która nie miała podstaw prawnych, podatnik taki może rozważyć roszczenia odszkodowawcze – podkreśla prawnik.

Z kolei mec. Nogacki dodaje, że podatnik będzie mógł wystąpić z roszczeniem przeciwko Skarbowi Państwa na mocy art. 417 par. 1 Kodeksu cywilnego, o ile sąd administracyjny wyda w konkretnym przypadku wyrok, że postanowienie o blokadzie rachunku bankowego było niezasadne.

Zapytaliśmy Ministerstwo Finansów, ile blokad rachunków bankowych zostało nałożonych na podatników w związku z podejrzeniem wyłudzenia podatkowego od 7 lipca do grudnia 2022 r.? W odpowiedzi otrzymaliśmy krótki komunikat, który publikujemy w całości:

"Celem obowiązującej od lipca 2022 r. nowelizacji przepisu art. 48 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) było ujednolicenie i doprecyzowanie uprawnień organów KAS w zakresie dostępu do informacji bankowych.

Wyjaśniamy, że znowelizowany przepis art. 48 nie dotyczy kontroli kont bankowych, ani nie uprawnia naczelników urzędów skarbowych do blokowania środków na rachunkach bankowych podatników".

Z danych Naczelnego Sądu Administracyjnego za 2020 r. wynika, że podatnicy zaskarżyli do sądów przedłużenie blokad bankowych w 68 przypadkach i w 49 spośród nich sądy przyznały im rację.

Katarzyna Bartman, dziennikarz money.pl

Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
money.pl
KOMENTARZE
(90)
WYRÓŻNIONE
podatnik
2 lata temu
Karanie, straszenie, zmuszanie do składania coraz to nowszych oświadczeń i deklaracji, mandaty, kontrole, inwigilacje (nowe uprawnienia skarbówki),niszczenie klasy średniej (polski ład, zamykanie przedsiębiorstw, nakładanie nowych podatków za wszystko), utrudniony dostęp do specjalistów, wszechwładza urzędników, nepotyzm, niekompetencja, marnotrawienie pieniędzy podatników na bezwartościowe inwestycje w imię megalomańskich idei jednego człowieka, zachęty do donosów, rozbudowa służb nadzoru i administracji urzędniczej, zapisywanie bez zgody na ppk co kilka lat, nawet jak się wypiszesz czy prowadzenie szczegółowej dokumentacji medycznej Polek przez ginekologów - jaki kraj wam to przypomina? To państwo, które zamiast edukować i wspierać pracujących ludzi, staje się państwem policyjnym.
andy
2 lata temu
Jeśli władza wpycha się w taki sposób w nasze życie , to nadszedł czas żeby ją zmienić !!! Tylko na co?
Twój nick
2 lata temu
Hehe! Teraz czas na granatowych, urzedasów z wydziału komunikacji i starostów za bezprawne zabieranie prawka
NAJNOWSZE KOMENTARZE (90)
Rob
2 lata temu
Odpowiedzialność winna spaść na osobę która wydała dyspozycję blokady konta!!! Oczywiście odszkodowanie też ta osoba winna zapłacić że swojego konta!!! Ktoś czegoś nie rozumie??
Janusz
2 lata temu
Mam propozycję. Aby Krajowa Administracja Skarbowa, sprawdziła konta osób rządzących Polską. Sprawdzenie to , należy wykonać pod względem zgodności wpływów na konta z wypłacanymi pensami. W tej kwestii, mogą być kolosalne różnice. U tych osób, są podejrzenia korupcyjne.
AdaM
2 lata temu
ha ha ha dobre - będą pozwy na urzędników - chyba pęknę .
Hydraulik
2 lata temu
Mam nieco inaczej.. Mieszkamy w Niemczech. W tym roku rozliczyliśmy się z żoną z urzędem skarbowym za lata 2018 - 2021. Miesiąc od złożenia rozliczenia na koncie mieliśmy nadpłatę przelaną nam przez urząd. Za rok 2018 mieliśmy niedopłatę 179 EUR. Została odliczona od nadpłaty za rok 2019 o czym zostaliśmy poinformowani pisemnie. Parę dni temu przyszły dwa listy. Pierwszy z rozliczeniem odsetek za rok 2018. Najpierw urząd zaokrąglił kwotę 179 EUR w dół do kwoty 150 EUR. Następnie policzył od tej kwoty odsetki za 810 dni. Wyszło 6,07 EUR. W kolejnym zdaniu poinformował nas, że ponieważ kwota zaległości nie przekracza 10 EUR, to umarza ją w całości. W drugim liście znależliśmy informację, że urząd wyliczył odsetki na naszą korzyść za rok 2019. I tych już nie umarza, tylko przelał nam na nasze konto. Można i tak traktować podatników ? Można... ale to jednak inny kraj..
hasler
2 lata temu
Rosja i Putin już tu są.
...
Następna strona