ZUS lepszy od OFE. Rząd daje funduszom ostatnią szansę

Premier Donald Tusk, który spotkał się wczoraj z przedstawicielami Otwartych Funduszy Emerytalnych, zapowiedział, że _ wywracania systemu emerytalnego na razie nie będzie _. Postawił jednak OFE ultimatum: _ musicie wziąć na siebie odpowiedzialność, by obecny stan naprawić _.

Najgorętsza zwolenniczka ograniczenia wpływów do otwartych funduszy, minister Jolanta Fedak, też liczy na to, że OFE same się ograniczą. _ - Mam nadzieję, że od jutra zarządzający otwartymi funduszami emerytalnymi obniżą swoje opłaty i zaczną dbać o stopę zwrotu dla ubezpieczonych _ - czytamy we wczorajszym oświadczeniu minister Fedak.

Argumentem, przemawiającym za ostrym stanowiskiem wobec OFE są ich wyniki. Najlepszy z nich od początku funkcjonowania sytemu emerytalnego do końca lipca 2010 zarobił - według skumulowanej stopy zwrotu - 46 procent.

4 punkty procentowe
ponad stopę inflacji - na tak oprocentowanej lokacie średnio zarabiający Polak zgromadziłby taki sam kapitał, jak w OFE, gdyby odkładał na nią składkę zamiast wpłacać ją do funduszu.

To mniej, niż waloryzacja, której podlega kapitał zgromadzony w ZUS. Składki, którymi zarządza Zakład miały w tym samym okresie stopę zwrotu na poziomie 59,24 procent.

W dodatku zarzutem wobec funduszy są pobierane przez nie prowizje, choć w tym roku zmniejszyły się one o połowę - z 7 do 3,5 procent. To zresztą jedna z przyczyn, dla których nieco wzrosła w tym roku stopa zwrotu z zainwestowanych w OFE pieniędzy.

Dystans między zyskami na naszych składkach w OFE a tymi, które wpływają do ZUS zmalał jednak tylko nieznacznie od czasu ostatniego badania, które Money.pl przeprowadzał przed rokiem.

W 2009 roku wynik najlepszego z otwartych funduszy sięgnął 45 procent. W tym czasie stopa zwrotu z kapitału zarządzanego przez ZUS była o blisko siedem punktów wyższa.

Obliczenia własne Money.pl na podstawie danych OFE i ZUS,
rok 2010 - do 31 lipca

Taka różnica po raz kolejny przemawiać może na rzecz zwolenników zmniejszania wpływów do OFEi zostawienia większej ich części w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych - wcześniejsze propozycje resortu pracy mówiły o zmniejszeniu części przekazywanej składki z 7,3 do 3 procent płacy brutto.Takie rozwiązania popierała też część ekonomistów._ _

_ - OFE rujnują nasz kraj. To 22 miliardy rocznie dodatkowego przymusowego obciążenia _ - mówiła dwa tygodnie temu Money.pl prof. Leokadia Oręziak, kierownik Zakładu Finansów Międzynarodowych na SGH. _ - To lobbing banków i funduszy inwestycyjnych, którym zupełnie za nic przekazujemy ogromne pieniądze w formie jednorazowych i comiesięcznych prowizji _ - mówi Oręziak. Jednak przeciwników tego rozwiązania jest zdecydowanie więcej.

Otwarte Fundusze Emerytalne mają jednak również obrońców. Zarówno wśród ekonomistów, jak i wśród polityków. Głównie opozycyjnych.

- _ Trzeba Polakom uświadomić, że OFE to nie są jakieś tajemnicze i pazerne firmy, którym się płaci, by potem one wypłaciły nam emerytury. To są po prostu rachunki inwestycyjne, na których leżą nasze pieniądze - _komentował ten pomysł w marcowej rozmowie z Money.pl prof. Marek Góra z SGH, twórca obecnego systemu emerytalnego.

_ - OFE odkłada moje pieniądze na indywidualnym, imiennym koncie i co miesiąc dostaję informację o ilości zgromadzonych środków. Jest jasno i przejrzyście. Tymczasem w ZUS nic takiego nie ma. Tam pieniądze po prostu giną _ - krytykuje też możliwość wprowadzenia zmian poseł Lewicy Marek Wikiński w rozmowie z Money.pl.

Porównując wyniki OFE z tymi, wykazywanymi przez ZUS trzeba jednak pamiętać o jednej, bardzo ważnej kwestii. Środki, które wykazywane są jako oszczędności zgromadzone na kontach w ZUS to tylko zapis księgowy - istnieją faktycznie jedynie _ na papierze _. ZUS nie inwestuje naszych oszczędności. Przekazywane przez pracujących Polaków składki, dotacje budżetowe i komercyjne pożyczki wypłacane są na bieżąco na emerytury.

W przypadku przyszłych emerytów będzie podobnie. Kapitał, który dziś wykazuje na ich kontach ZUS również istnieje tylko_ na papierze _. Na ich emerytury złożą się tak naprawdę ich płacące składki dzieci.

Równie ważne, przy próbie porównania jest i to, że podawany przez Zakład Ubezpieczeń wzrost kapitału od którego liczyć się będzie wysokość wypłacanych emerytur nie wynika z dobrego zarządzania pieniędzmi. To efekt ustawowo ustalanych corocznych wskaźników waloryzacji, które oparte są przede wszystkim na stopie inflacji.

Z kolei wyniki OFE zależą w wysokim stopniu od kondycji rynku finansowego. 30 procent ich aktywów to akcje spółek notowanych na GPW. Im kondycja giełdy jest lepsza, tym szybciej rośnie wartość oszczędności przyszłych emerytur. Spadek notowań na GPW automatycznie oznacz obniżanie się stopy zwrotu funduszy. One - w odróżnieniu od ZUS - muszą więc umieć dobrze inwestować.

Liczby pokazują, że OFE inwestować potrafią. W badanym przez nas okresie, czyli od 1 stycznia 2000 do 31 lipca 2010 indeks największych polskich spółek WIG20 wzrósł o 33,56 procent. To wyraźnie mniej, niż wynik najlepszego funduszy, a nawet najgorsze OFE może pochwalić się wyższą stopą zwrotu. Jest to więc wynik korzystny - bo większość środków OFE lokować muszą w nisko oprocentowanych, bezpiecznych obligacjach czy bonach skarbowych.

**

**

Obliczenia własne Money.pl na podstawie danych OFE i ZUS,
rok 2010 - do 31 lipca

Najważniejsze jednak, że rachunki funduszy to nie pieniądze _ wirtualne _, tylko faktycznie zainwestowane, a wykazywana stopa zwrotu została realnie zarobiona.

JAK WYLICZYLIŚMY STOPĘ ZWROTU Z OFE?