Cieplej i ekologiczniej z Funduszami Europejskimi

Budowa i modernizacja sieci ciepłowniczych wymaga sporych nakładów finansowych, dlatego warto postarać się o środki unijne na ten cel. Do 31 marca jest czas na złożenie wniosku o dofinansowanie z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko. Kto może ubiegać się o wsparcie? Gminy, podmioty świadczące usługi publiczne dla gmin, przedsiębiorcy i spółdzielnie mieszkaniowe. Uzyskane pieniądze mogą przeznaczyć na budowę sieci ciepłowniczej (celem przyłączenia nowych odbiorców), przebudowę sieci ciepłowniczej/chłodniczej, budowę i przebudowę: komór ciepłowniczych, przepompowni wody sieciowej oraz węzłów cieplnych, również jako układów hybrydowych. Dodatkowym elementem projektu może być budowa magazynu ciepła. Informacje na temat naboru można znaleźć na stronie.

Ogrzewanie domów za pomocą pieców na paliwo stałe (węgiel, drewno, biomasa) jest w Polsce jednym z głównych źródeł zanieczyszczenia powietrza, w tym emisji dwutlenku węgla (CO2) i innych substancji szkodliwych. Na potrzeby ogrzewnictwa spalamy ponad 9 mln ton węgla i 4,6 mld m3 gazu ziemnego rocznie, a znaczna część tych paliw jest importowana.

Eksperci szacują, że do 2031 roku liczba gospodarstw domowych wykorzystujących paliwa stałe spadnie poniżej 20%. Duże znaczenie ma tu wzrost zainteresowania instalacjami OZE i możliwość ich instalacji z dofinansowaniem z Funduszy Europejskich. Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego w latach 2007-2022 łącznie w ramach polityki spójności dofinansowano prawie 500 tys. instalacji OZE, w tym 328 tys. instalacji do produkcji energii elektrycznej oraz 170 tys. instalacji do produkcji energii cieplnej z OZE.

Alternatywą dla palenia w tradycyjnych piecach dla części domów jest również przyłączenie do miejskich sieci ciepłowniczych. Według bazy informacji o źródłach ciepła i spalania paliw w Polsce, czyli Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, pod koniec 2023 roku z sieci ciepłowniczych korzystało ponad 1 mln gospodarstw. Ciepłownie są budowane w kolejnych gminach oraz modernizowane tak, by ograniczać szkodliwą emisję. Jak podaje raport Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, przez ostatnie 15 lat emisja CO2 związana z produkcją ciepła systemowego została zredukowana o 20%, a szkodliwych pyłów o ponad 85%.

Nowoczesne ciepłownictwo to już nie tylko spalanie węgla. Coraz więcej systemów ciepłowniczych wykorzystuje odnawialne źródła energii i stosuje technologie hybrydowe. Systemy hybrydowe łączą różne sposoby wytwarzania ciepła, np. gdy świeci słońce, czerpią energię z paneli słonecznych, a gdy tego ciepła nie wystarcza, włączają pompy ciepła lub kotły, np. na biomasę.

Ważnym elementem systemów hybrydowych są magazyny ciepła. To wielkie zbiorniki z gorącą wodą, podgrzewaną np. przez panele fotowoltaiczne, pompy ciepła czy geotermię. Niektóre ciepłownie wykorzystują również specjalne materiały, które potrafią "magazynować" ciepło przez długi czas.

Zarówno technologie hybrydowe na potrzeby zasilania węzłów cieplnych, jak i budowę magazynów ciepła można sfinansować w ramach trwającego naboru. Inwestowanie w nowoczesne ciepłownictwo przyniesie wiele korzyści – przyczyni się do poprawy jakości powietrza, zdrowia mieszkańców i obniżenia rachunków za ogrzewanie.

Ogrzewanie opałem jest sporym wydatkiem dla domowych budżetów. Polski Instytut Ekonomiczny w swoich badaniach wskazał, że w 2022 roku wysoki udział wydatków na energię w domowym budżecie dotyka w Polsce do 30% gospodarstw domowych.

Dodatkowo, tradycyjne ogrzewanie domów kosztuje nas też sporo zdrowia. Zanieczyszczenie powietrza w Polsce przyczynia się, według szacunków Europejskiej Agencji Środowiska, do ponad 40 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. European Health Alliance (HEAL) szacuje, że Polacy wydają 100 mld euro w skali roku na leczenie skutków zdrowotnych smogu. 

Budowy i modernizacje sieci ciepłowniczej wpłyną na domowe budżety mieszkańców, przynosząc oszczędności, jednocześnie poprawią jakość ich życia oraz stan środowiska naturalnego. Warto w nie zainwestować już dziś.