Co ciekawe, we franczyzie mamy do czynienia z naturalną przedsiębiorczością franczyzobiorców, którą wnoszą, przystępując do sieci. Aby jednak doskonale konkurować, sieciom potrzebne jest coś więcej niż naturalny gen przedsiębiorczości franczyzobiorców. – Chodzi o pewną "nową przedsiębiorczość" – mentalność przedsiębiorczości technologicznej, którą mają w swoim DNA zwinne organizacje startupowe.
Pytanie, jak zatem rozwijać taką "nową przedsiębiorczość" w dużych korporacyjnych organizacjach franczyzowych i budować na niej lepsze wyniki? I czy to jest w zasadzie możliwe?
Myśląc o franczyzie, myślisz McDonald’s. Rzeczywiście McDonald’s to ikoniczna marka franczyzowa. 93% restauracji McDonald’s to restauracje franczyzowe, to dziś ponad 40 031 w 119 krajach. McDonald’s to sieć, która trwale rośnie, nie traci franczyzobiorców, bo bardzo świadomie kształtuje dla nich środowisko współpracy, w którym rozwija liderów lokalnego biznesu - przedsiębiorców. Sieci chodzi o tworzenie warunków współpracy, w których przedsiębiorczość wszystkich w organizacji, managerów i franczyzobiorców, może się zrealizować, i wyznacza w tym kierunku drogę. To przestrzeń współpracy oparta na "nowej przedsiębiorczości", w której partnerzy franczyzowi są nastawieni na wzrost biznesu i zarabiają pieniądze, ale jednocześnie maksymalizują jakość życia i realizują swoje cele życiowe. – Taki model współpracy ogranicza rotację franczyzobiorców w sieci. Z McDonald’s współpracuje się co do zasady 20 lat. Franczyza McDonald’s to w zasadzie życiowy projekt, w którym franczyzobiorcy łączą swoje cele osobiste i zawodowe.
Z Markiem Mikuskiem, szefem działu franczyzy w McDonald’s Polska, o tym, jak systemowo ułożona korporacyjna sieć franczyzowa może maksymalizować przedsiębiorczość, potencjał technologii i innowacyjność, i dzięki temu wpływać na wyniki finansowe, rozmawia Monika Ferreira.
Monika Ferreira: Marku, jak w korporacyjnych strukturach sieci franczyzowej można tworzyć przedsiębiorczą przestrzeń współpracy dla Franczyzobiorców, wzmacniać ich w roli lokalnych liderów i wspierać w budowaniu skali biznesu?
Marek Mikusek: W McDonald’s zaczynamy już na etapie selekcji kandydatów. Kluczowy jest dla nas dobór odpowiednich osób do roli franczyzobiorcy – ludzi, którzy nie tylko mają doświadczenie i wykształcenie, ale przede wszystkim odpowiedni sposób myślenia i nastawienia, tzw. mindset na rozwój – swój, swojego biznesu i ludzi. Powinni to być ludzie, którzy gen przedsiębiorczości i ambicję po prostu mają w sobie. Nie boją się podejmowania decyzji i działania w warunkach niepewności. Z drugiej strony, sam model franczyzy jest kluczowy - potencjał z przedsiębiorczości może się ujawniać tylko w sprzyjających ku temu warunkach. Jako franczyzodawca trzeba mieć tego świadomość. - Z mojej perspektywy, te warunki to nie tylko przestrzeń do rozwoju, ale przede wszystkim poczucie stabilizacji, bezpieczeństwa, partnerskie podejście oparte na zaufaniu między partnerami. To też słuchanie się wzajemne i przestrzeń na kreatywność.
W McDonald’s umowy franczyzowe zawierane są długoterminowo na 20 lat. To daje perspektywę wspólnego rozwoju zarówno marki, jak i samych partnerów franczyzowych w ramach naszego Systemu ale też daje określoną stabilizację. Obie strony chcą, aby to się udało, traktujemy to poważnie.
MF: 93% restauracji McDonald’s to restauracje franczyzowe, to dziś ponad 40 031 w 119 krajach. Wartość tej marki szacowana jest dziś na 129 321 mln. USD. Jakie przewagi konkurencyjne i kluczowe kompetencje wpłynęły na to, że McDonald’s zbudował i wyskalował trwałą sieć franczyzową i nie zgubił zyskownego wzrostu po obu stronach biznesu: dawcy i biorcy?
MM: McDonald's to marka znana na całym świecie i to jest nasz ogromny kapitał. Kluczem do sukcesu jest nasz model biznesowy, który potrafimy dostosowywać do zmieniającego się otoczenia biznesu. Przez 70 lat McDonald’s nie popadł w stagnację, bo niezmiennie potrafi doskonale radzić sobie z wyzwaniami rosnącej skali i ze złożonością biznesu, która prędzej czy później spotyka wszystkie rosnące firmy. Skuteczność naszego modelu biznesowego i modelu franczyzy McDonald’s to sekwencja zależnych od siebie i wzajemnie wzmacniających się 3 czynników. Są one fundamentem przewagi konkurencyjnej franczyzodawcy i franczyzobiorcy, i zdolności zyskownego wzrostu obu stron. To zawsze jasna i prosta strategia, to ciągły rozwój organizacyjny Systemu, który jest tak doskonały i zaawansowany, że umożliwia zwinne dostosowywanie organizacji do zmieniającego się otoczenia biznesu mimo ogromnej skali. Nade wszystko jednak to rozwój człowieka – w tym franczyzobiorcy. Jako franczyzodawca wzmacniamy go w roli lidera i pomagamy budować skalę.
Najważniejsze tu jednak jest to, że nasi pracownicy i partnerzy franczyzowi rozumieją nasz model biznesowy, naszą strategię i źródła naszych przewag konkurencyjnych, bo ich stale do tego przygotowujemy i rozwijamy ich kompetencje myślenia strategicznego i zarządzania operacyjnego, nastawionego na realizację strategii McDonald’s na lokalnych rynkach. Dzielimy się z franczyzobiorcami swoją wiedzą i doświadczeniem bardzo systemowo. Dajemy im mnóstwo narzędzi, szkoleń i wsparcia, dzięki którym z powodzeniem mogą zarządzać restauracjami. Prowadzimy także wspólną działalność marketingową, mamy sprawdzoną sieć dostawców oraz współdziałamy przy zakupie usług dla restauracji. To, co chciałbym szczególnie podkreślić, to współpraca oparta na wspólnych wartościach i długoletnim partnerstwie, bez względu na warunki ekonomiczne z wszystkimi naszymi interesariuszami: franczyzobiorcami, pracownikami i dostawcami. Franczyza McDonald’s to gra zespołowa, razem osiągamy sukces.
MF: Przystępując do sieci franczyzowej McDonald’s jako franczyzobiorca, wchodzisz na ścieżkę rozwoju i stajesz się franczyzobiorcą 2.0. To zaawansowany przedsiębiorca, którego sieć stale przygotowuje do tej roli, bo otoczenie biznesu się zmienia. Jakie sposoby i narzędzia ma McDonald’s, aby ciągle zwiększać potencjał franczyzobiorcy, rozwijać go jako lidera przyszłości i człowieka, zapewniając awans społeczny i finansowy?
Na przestrzeni ostatnich lat McDonald’s wypracował nowy profil franczyzobiorcy. To nowoczesny przedsiębiorca, posiadający zarówno kompetencje strategiczne, jak i wykonawcze. Wierzymy, że takie połączenie umożliwi franczyzobiorcy rozwój własnej firmy i efektywne zarządzanie biznesem. Ważne jest, aby nasi franczyzobiorcy mieli otwartość na rozwój, ukierunkowanie na realizacje strategii marki na lokalnym rynku, zdolność szybkiej adaptacji i maksymalizowania wzrostów. Ważne jest również przywództwo skoncentrowane na ludziach – bo doświadczenie naszych gości i naszych pracowników jest naszym absolutnym priorytetem. Wyposażamy ich zatem w know-how w zakresie zarządzania biznesem i rozwoju kompetencji zarządczych. Podręczniki operacyjne uwzględniają bardzo szeroko rozwój zdolności zarządzania, między innymi zagadnienia z zakresu planowania strategicznego, rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji, rozwoju zdolności interpersonalnych, zarządzania ludźmi, rozwoju odporności psychicznej, autonomii, integracji z marką, umiejętności maksymalizowania wzrostów, rozumienia obietnicy marki i prowadzenia działań ukierunkowanych na realizację strategii marki. W McDonald’s pomagamy franczyzobiorcom zapewniając stałe konsultacje, szkolenia. Co ważne, szkolenia organizowane przez McDonald’s wspierają nie tylko samego franczyzobiorcę, ale również jego pracowników.
MF: W sytuacji niepewności rynkowej ważna jest zwinność (agile) działania. Jak wy jako McDonald’s, bardzo duża sieć, chcecie rozumieć agile w Waszej franczyzie? Czy pomagacie Waszym partnerom w tworzeniu nowej wartości dla gości i innych lokalnych interesariuszy w sytuacji rynkowej niepewności?
MM: W dzisiejszych czasach zmiana stała się naszą codziennością. W McDonald’s jesteśmy przekonani, że zwyciężają Ci, którzy potrafią dynamicznie dostosować się do bieżącej sytuacji i reagować odpowiedzialnie w każdym momencie. My to mamy w genach. Słyniemy ze sprawności operacyjnej, która – jak się okazało w ostatnich latach, np. w pandemii czy w momencie wybuchu wojny w Ukrainie – jest dla nas fundamentem umożliwiającym nam szybkie reagowanie na otoczenie, wdrażanie nowych rozwiązań. Tak właśnie rozumiemy zwinność w McDonald’s – jako kompetencję umożliwiającą nam bardzo szybkie, ale skuteczne i zgodne z naszą strategią, reagowanie, dostosowywanie działań do aktualnej sytuacji. W sytuacji pandemicznej i teraz w sytuacji niepewności gospodarczej pomagamy naszym franczyzobiorcom w nowy sposób organizować działania i tworzyć nową propozycję wartości, w nowy sposób kształtować doświadczenie gości i innych lokalnych interesariuszy - pracowników i lokalnych społeczności. Nasza sieć wspiera swoich partnerów nie tylko na poziomie taktyki działania, która pomoże im lepiej radzić sobie w czasach rynkowych turbulencji i osłabienia gospodarczego, ale przygotowuje realne programy wsparcia i gotowe rozwiązania.
MF: Jakieś przykłady z ostatniego czasu?
MM: Bardzo bezpiecznie przeszliśmy z naszymi partnerami przez wyzwania pandemii i kolejnych lockdownów. Z dnia na dzień dostosowaliśmy się do rządowych obostrzeń związanych z wprowadzaniem kolejnych środków bezpieczeństwa naszych pracowników, gości czy partnerów. Mało tego – solidarnie zareagowaliśmy także na potrzeby otoczenia. Razem z innymi podmiotami branżowymi tworzyliśmy standardy bezpieczeństwa dla gastronomii. Wspieraliśmy również osoby będące na pierwszej linii frontu walki z koronawirusem i razem z naszymi franczyzobiorcami oraz pracownikami dostarczaliśmy pracownikom ochrony zdrowia kilkadziesiąt tysięcy bezpłatnych, ciepłych posiłków – McZestawów Mocy. Jeśli chodzi o franczyzobiorców, to w tym czasie pomagaliśmy w zachowaniu płynności finansowej, m.in. poprzez odroczenia płatności opłat do franczyzora. Obecnie programy wsparcia opierają się na budowaniu sprzedaży, szczególnie w kanałach, w których widzimy duży potencjał wzrostu, jak McDelivery, czyli usługa w dostawie. Staramy się optymalizować koszty np. zużycia wody i energii elektrycznej, nie rezygnując jednocześnie z inwestycji w nowe technologie, doświadczenia gości i pracowników.
A czym różni się Lider w McDonald’s?
Liderzy McDonald’s to ambitni przedsiębiorcy, którzy pozytywnie wpływają na gospodarkę i otoczenie społeczne oraz nastawieni są na rozwój – swój, swojego biznesu oraz swoich ludzi. Myślą i działają strategicznie, odpowiednio alokują zasoby, budują i tworzą silne, zgrane zespoły, ale również działają odważnie, w zgodzie z naszymi wartościami i wyznaczonymi celami. Charakteryzuje ich pracowitość, biznesowa rzetelność i wytrwałość. Z pewnością może ich wyróżniać to, jak wspierają lokalne społeczności, mieszkańców, na co dzień i w potrzebie. Nasi licencjobiorcy są inicjatorami lub partnerami wielu projektów, które budują wizerunek McDonald’s w społecznościach lokalnych. To akcje różnego rodzaju – od zawodów sportowych, przez inicjatywy kulturalne, po działania charytatywne, edukacyjne. Jest tego bardzo dużo.
MF: Jakie priorytety strategiczne i operacyjne stawiacie dziś Waszym Partnerom? Czy one się zmieniły w ciągu ostatniego roku? Co musi być zrobione teraz, a co może czekać?
MM: Absolutnym priorytetem strategicznym jest troska o doświadczenie gości i pracowników, i to się nie zmienia. Jesteśmy konsekwentni w swoich działaniach, wiemy, że mamy potencjał, aby mimo trudniejszych okoliczności nadal się rozwijać. Nie odkładamy tego na później.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmowę przeprowadziła Monika Ferreira
Autorka książki "Franczyza 2.0. Strategie skalowania sieci franczyzowych"
Founding Partner & Strategic Advisor, I’GS In Good Strategy
Materiał prasowy: I’GS In Good Strategy